ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ
Μέχρι πρόσφατα περιλαμβανόταν στο ίδιο είδος με το Puffinus mauretanicus της Δυτ. Μεσογείου.
Ενδημικό της Μεσογείου. Αναπαράγεται σε νησιά της Νότιας Γαλλίας, Ιταλίας, Μάλτας, Τυνησίας, Κροατίας και Ελλάδας. Φωλιάζει σε ασφαλείς, ακατοίκητες νησίδες σε στοές που βρίσκει ανάμεσα σε βράχους ή τις σκάβει ο ίδιος κάτω από βράχους και θάμνους. Τρέφεται στο πέλαγος, αλλά και σε παράκτια νερά σε καλούς ψαρότοπους. Στην Ελλάδα υπάρχουν αναπαραγωγικές αποικίες στο Αιγαίο και γύρω από την Κρήτη, ίσως και στο Ιόνιο. Το είδος παρατηρείται να τρέφεται σχεδόν σε όλες τις ελληνικές θάλασσες. Μεγάλες συγκεντρώσεις καταγράφονται στους πλούσιους ψαρότοπους, όπως στο Β. Αιγαίο, Αργοσαρωνικό κ.λπ. Μετά την αναπαραγωγή (Ιούλιος) ένα μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού διέρχεται από το Αιγαίο και εισέρχεται στη Μαύρη θάλασσα για να τραφεί και επιστρέφει τον Οκτώβριο. Οι υπόλοιποι παραμένουν στη Μεσόγειο.
Το είδος κατάσσεται ως Σχεδόν Απειλούμενο, κάτω από τα εξής κριτήρια:
Α3: προβλέπεται μείωση του πληθυσμού του καθώς όλοι οι παράγοντες οι οποίοι το επηρεάζουν αρνητικά (υπεραλίευση, επέκταση ανθρώπινης παρουσίας σε νησίδες, εντατικοποίηση θαλάσσιων μεταφορών και πιθανότητας πετρελαιοκηλίδων, αύξηση του πληθυσμού του Ασημόγλαρου, παράνομες μέθοδοι αλιείας) βρίσκονται σε εφαρμογή χωρίς προβλεπόμενη ανάσχεσή τους.
Επίσης οριακά ως Τρωτό κατατάσσεται από τα εξής κριτήρια:
Β1b: Εκτός από τα άτομα που αναπαράγονται στην Ελλάδα, ένα πολύ μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού διέρχεται από το Αιγαίο για να εισέλθει στη Μαύρη Θάλασσα για να τραφεί (Ιούλιος – Οκτώβριος). Η περιοχή από την οποία διέρχονται στο ΒΑ Αιγαίο είναι πολύ μικρή, οπωσδήποτε <5.000 τ.χ..
Β2 b: Το σύνολο των νησίδων όπου το είδος αναπαράγεται ή πιθανά αναπαράγεται έχουν έκταση μικρότερη των 2.000 τ.χ.
Ο παγκόσμιος πληθυσμός εκτιμάται από 13.000 έως 33.000 ζευγάρια. Ο ελληνικός από 4.000 έως 7.000 ζευγάρια (πιθανότατα σημαντικά παραπάνω) και συνεπώς αποτελεί πολύ σημαντικό τμήμα του παγκόσμιου πληθυσμού και κάθε πιθανή μείωση σε αυτόν δεν αναπληρώνεται εύκολα. Επιπλέον, το είδος τυπικά απαντά σε διακριτούς μεταπληθυσμούς, χωρίς τη δυνατότητα εύκολης και γρήγορης ανταλλαγής ατόμων μεταξύ τους. Ως εκ τούτου κρίνεται ότι δεν πρέπει να ελαττωθεί το καθεστώς απειλής και να διατηρηθεί ως Σχεδόν Απειλούμενο. Σημειώνεται ότι η εμπειρικά διαπιστωμένη μείωσή του (π.χ. προφανής ελάττωση του μεγέθους των κοπαδιών σε παραδοσιακούς χώρους τροφοληψίας σε Μεσόγειο και Μαύρη Θάλασσα) δεν αποδεικνύεται επιστημονικά επειδή οι σύγχρονες μέθοδοι έρευνας έχουν ανακαλύψει νέους πληθυσμούς του είδους ανεβάζοντας τον αριθμό των γνωστών ζευγαριών. Κατά την αξιολόγηση οφείλουμε να λάβουμε υπόψη την ισχυρή πιθανότητα για μεγάλη μείωση του είδους.
Μέχρι πρόσφατα περιλαμβανόταν στο ίδιο είδος με το Puffinus mauretanicus της Δυτ. Μεσογείου. Αυτό, μαζί με την παλαιότερη ταξινομική του θέση μαζί με το P. puffinus του Ατλαντικού, έχει επηρεάσει την θέση του είδους στη διεθνή βιβλιογραφία η οποία παραμένει δυσανάλογα φτωχή για ένα τόσο σημαντικό είδος.
Αναπαραγωγή: Β. Α., Ν. Αιγαίο και Κρήτη. Επίσης Θεσσαλία (Β. Σποράδες) και Εύβοια (Σκύρος) και Πειραιάς (Αργοσαρωνικός, Κύθηρα- Αντικύθηρα). Σημαντικές θέσεις τροφοληψίας βρίσκονται στα παράλια Α. Μακεδονίας και Θράκης. Το είδος επίσης απαντά στο Ιόνιο, όμως οι πληθυσμοί είναι μικροί και δεν είναι γνωστή κάποια θέση φωλιάσματος εκεί (πιθανότατα όμως υπάρχει).
Υπολογίζεται σε 4.000 έως 7.000 ζευγάρια. Πιθανότατα ο πληθυσμός είναι μεγαλύτερος αφού ανακαλύπτονται νέες αποικίες. Παλιότερη εκτίμηση 8.000 – 20.000. Σχεδόν το σύνολο του παγκόσμιου πληθυσμού (ίσως >70.000 άτομα) εισέρχεται στη Μαύρη Θάλασσα (Ιούλιος – Οκτώβριος) διερχόμενο από το Αιγαίο.
Ο Μύχος τρέφεται στην ανοιχτή θάλασσα (7.1) και σε παράκτιους πλούσιους ψαρότοπους οι οποίοι συχνά βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή του Δέλτα ποταμών ή κοντά σε παράκτιους υγρότοπους. Φωλιάζει σε στοές πάνω σε νησίδες και απότομες ακτές (8.1). Το επί μέρους ενδιαίτημα αναπαραγωγής δεν παίζει σημαντικό ρόλο, συνήθως όμως είναι περιοχές με φρύγανα, θαμνότοπους και αραιές δασωμένες περιοχές (με άρκευθους κ.λπ.). Π.χ. 1.1.1 και 2.1.
Μείωση τροφής λόγω υπεραλίευση, όχληση από επέκταση ανθρώπινης παρουσίας σε νησίδες, εντατικοποίηση θαλάσσιων μεταφορών και πιθανότητας πετρελαιοκηλίδων, θήρευση από εισβάλοντα/ξενικά είδη (σκύλοι, γάτες αρουραίοι που εισάγονται σε νησίδες από τον άνθρωπο και Ασημόγλαροι), παγίδευση σε παράνομα (αφρόδιχτα) αλιευτικά εργαλεία, ενίοτε και νόμιμα (παραγάδια).
Άλλη
4.2.3 Προσκρούσεις ατόμων σε πλοία και φάρους όταν αποπροσανατολίζονται από τα φώτα.
6.3.11: Θαλάσσια φωτορύπανση από φώτα σκαφών που αγκυροβολούν κοντά σε αναπαραγωγικές αποικίες
Προστατεύεται σε διεθνές επίπεδο (Παρ. Ι της 79/409/ΕΕ, ΙΙ της Σύμβασης Βέρνης). Μεγάλο μέρος του ελληνικού πληθυσμού φωλιάζει σε περιοχές Natura 2000.
Σπάνια σήμερα (τακτικά παλαιότερα) γινόταν συλλογή μεγαλωμένων νεοσσών για τροφή.
Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία. Αδημοσίευτα στοιχεία.
Χανδρινός, Γ. 1992. Το Κόκκινο Βιβλίο των απειλουμένων Σπονδυλοζώων. Πουλιά. Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία. Αθήνα.
Handrinos, G. & Akriotis, T. 1997. The Birds of Greece. Helm.
Tucker, G.M. & Evans, M.I. 1997. Habitats for Birds in Europe. BirdLife Conservation Series No. 6. BirdLife International.
7. Θαλάσσια
7.1. Ανοιχτή θάλασσα = 1
7.2. Ρηχά νερά [συνήθως με βάθος μικρότερο των 6μ στην άμπωτη, περιλαμβάνει κόλπους και στενά] = 2
8. Ακτές
8.1. Βραχώδεις ακτές [περιλαμβάνονται βραχονησίδες και θαλάσσιοι γκρεμοί] = 1
8.3. Εκβολές ποταμών 9
12. Άλλο Χ
Πάνω στις νησίδες και τις ακτές φωλιάζει σε στοές που συνήθως βρίσκονται σε περιοχές με φρύγανα, θαμνότοπους και αραιές δασωμένες περιοχές (με άρκευθους κ.λπ.). Π.χ. 1.1.1 και 2.1
5.8: Έλεγχος πληθυσμών Ασημόγλαρου. Εξόντωση αρουραίων από νησίδες.