ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ
-------------
Το Myotis daubentonii εξαπλώνεται από την Πορτογαλία, την Ιρλανδία και τη Νορβηγία μέσω της Ευρώπης και της βόρειας Ασίας προς την Άπω Ανατολή (Ιαπωνία και Κορέα). Έχει αναφερθεί σε λίγες θέσεις τη Μικρά Ασία και το δυτικό Καύκασο. Είναι πολύ κοινό είδος στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη και στη Βόρεια Ασία, και το μόνο ευρωπαϊκό είδος για το οποίο έχει καταγραφεί μια συνεχιζόμενη αύξηση του πληθυσμού από τη δεκαετία 1950 έως σήμερα.
Οι γνώσεις μας σχετικά με αυτό το είδος στην Ελλάδα είναι ελάχιστες. Έχει αναφερθεί από εννέα θέσεις της Βόρειας Ελλάδας (Μακεδονία, Θράκη και Ήπειρο).
Η γνωστή περιοχή εξάπλωσης του είδους στην χώρα μας περιορίζεται στη Β. Ελλάδα και υπολογίζεται στα 1.200 τ.χλμ. περίπου και αυτή της περιοχής εξάπλωσης στα 8,000 τ.χλμ. Έχει αναφερθεί από εννέα μόνο περιοχές στην Ήπειρο, τη Μακεδονία και τη Θράκη και η κατανομή του είναι ιδιαίτερα κατακερματισμένη, αν και διεξοδικές έρευνες ενδέχεται να δείξουν ότι στην πραγματικότητα είναι πιο ευρεία και ενιαία. Η στενή εξάρτησή του από την παρουσία ελεύθερων επιφανειών γλυκού νερού, το καθιστά ευάλωτο στην υποβάθμιση της ποιότητάς και τη μείωση της έκτασής των υγροτόπων. Επίσης απειλείται από την υποβάθμιση των υπόγειων ενδιαιτημάτων όπου φωλιάζει.
----------------
Οι περισσότερες αναφορές για το είδος προέρχονται από το νόμο Θεσσαλονίκης και από τους νομούς Φλώρινας, Καστοριάς και Ιωαννίνων. Η έκταση της περιοχής κατοικίας υπολογίζεται στα 1.200Km2 περίπου και αυτή της περιοχής εξάπλωσης στα 8,000 Km2.
Αναφέρεται από τέσσερεις μόνο τοποθεσίες της Β. Ελλάδας (Δαδιά, Β. Α. Δράμα, Δυτική Μακεδονία-Β. Ήπειρος και Τζουμέρκα. Οι υποπληθυσμοί του πιθανά είναι απομονωμένοι.
Η οικολογία του είδους στην Ελλάδα δεν είναι μελετημένη. Σε άλλες περιοχές της εξάπλωσής του κυνηγάει την τροφή της σε φυσικούς και τεχνητούς υγρότοπους και μερικές φορές σε δασικές περιοχές ή θαμνότοπους. Το καλοκαίρι βρίσκει καταφύγιο σε δένδρα, κτίρια και άλλες τεχνητές κατασκευές (π.χ. γέφυρες, υπόγεια). Το χειμώνα βρίσκει καταφύγιο μάλλον σε σπήλαια και άλλα υπόγεια ενδιαιτήματα.
Οι απειλές που δέχεται το είδος στην Ελλάδα δεν είναι μελετημές. Πιθανότατα (όπως και σε άλλες χώρες) απειλείται από την υποβάθμιση και τη συρρίκνωση των υγροτόπων και την καταστροφή των καταφυγίων του (σπήλαια, ορυχεία, παλιά δέντρα, κτήρια). Πιο συγκεκριμένα, η αποξήρανση και το μπάζωμα των υγροτόπων, όπως και η απόρριψη λυμάτων και στερεών αποβλήτων σε αυτούς μειώνουν την ποσότητα των υδρόβιων εντόμων με τα οποία το είδος τρέφεται. Απειλές που δέχονται τα καταφύγια τους είναι: η τουριστική αξιοποίηση των σπηλαίων, οι επισκέψεις σπηλαιολόγων και τουριστών σε αυτά, το κόψιμο παλιών δέντρων, η χωρίς σχετική μέριμνα ανακαίνιση κτηρίων και οχυρωματικών τειχών κτλ. Απειλή αποτελεί και η απόφραξη των εισόδων σπηλαίων και ορυχείων για λόγους ασφαλείας.
Προστατεύεται με τον Δασικό Κώδικα. Περιλαμβάνεται στο παράρτημα IV της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21.5.1992 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (με μεταγενέστερες τροποποιήσεις). Περιλαμβάνεται επίσης στο παράρτημα II της σύμβασης της Βέρνης στο παράρτημα ΙΙ της σύμβασης της Βόννης. Επίσης έχει αναφερθεί από Τόπους Κοινοτικής Σημασίας (περιοχές Natura 2000).
Το τάξον δεν χρησιμοποιείται τοπικά, εθνικά ή διεθνώς.
BOGDANOWICZ W. 1990. Geographic variation and taxonomy of Daubenton's bat, Myotis daubentoni, in Europe. J. of Mamm. 71(2): 205-218.
BOGDANOWICZ, W. 1999. Myotis daubentonii (Kuhl, 1817). In: The Atlas of European Mammals. Mitchell-Jones, A. J., Amori, G., Bogdanowicz, W., Kryštufek, B., Reijnders, P. J. H., Spitzenberger, F., Stubbe, M., Thissen, J. B. M., Vohralík, V. & Zima, J. (Eds.) pp. 110-111. Academic press, London.
DIETZ C., O.v. HELVERSEN AND D. NILL. 2008. Handbuch der Fledermäuse Europas und Nordwestafricas. Biologie, Kennzeichen, Gefährdung. Kosmos Verlag, Stuttgart. Pp. 399.
DIETZ C. (προσωπική επικοινωνία).
HANÁK V., P. BENDA, M. RUEDI, I. HORÁČEK & T. S. SOFIANIDOU. 2001. Bats (Mammalia: Chiroptera) of the Eastern Mediterranean. Part 2. New records and review of distribution of bats in Greece. Acta Soc. Zool. Bohem. 65: 279–346.
HELVERSEN, O.v. (προσωπική επικοινωνία).
HELVERSEN, Ο. v., K.-G. HELLER, F. MAYER, A. NEMETH, M. VOLLETH & Ρ. GOMBKÖTÖ. 2001: Cryptic mammalian - species: a new species of whiskered bat (Myotis alcathoe n. sp.) in Europe. Naturwissensch. 88: 217-223.
HELVERSEN, Ο. v. AND WEID R. 1990. Die Verbreitung einiger Fledermausarten in Griechenland. Bonn. Ζοοl. Beitr. 41: 9-22.
ILIOPOULOU-GEORGUDAKI J., A. LEGAKIS, I. ONDRIAS, L. PARASCHI, R. WEID. 1992. Chiroptera. pp 303-321. In: KARANDINOS M. (ed.). The red data book of threatened vertebrates of Greece. Hellenic Zoological Society-Hellenic Ornithological Society (in Greek).
ΛΕΓΑΚΙΣ, Α. 2007. Απειλούμενα, προστατευόμενα και ενδημικά είδη ζώων της Ελλάδας. Έκδοση 6.0. Ζωολογικό Μουσείο. Τμήμα Βιολογίας. Πανεπιστήμιο Αθηνών, σσ 124.
ΠΑΠΑΔΑΤΟΥ Ε. (αδημοσίευτα στοιχεία).
STUBBE M., J. ARIUNBOLD, V. BUUVEIBAATAR, S. DORJDEREM, T. S. MONKHZUL, M. OTGONBAATAR, M. TSOGBADRAKH, A. M. HUTSON, F. SPITZENBERGER, S. AULAGNIER, J. JUSTE, I. COROIU, M. PAUNOVIC AND A. KARATAŞ. 2008. Myotis daubentonii. In: IUCN 2008. 2008 IUCN Red List of Threatened Species. <www.iucnredlist.org>. Downloaded on 01 October 2008.
VΟLLETH Μ. 1987. Differences in the location of nucleolus organizer regions in European vespertilionid bats. Cytogenet. Cell Genet. 44: 186-197.
1. Δάση
1.4. Εύκρατα Δάση = 2
2. Θαμνώνες = 2
4. Υγρότοποι (εσωτερικοί)
4.1. Ποτάμια/Ρυάκια μόνιμης ροής [περιλαμβάνονται οι καταρράκτες] = 1
4.2. Ποτάμια/Ρυάκια παροδικής ροής = 2
4.3. Υγρότοποι με θαμνώδη βλάστηση = 1
4.4. Τυρφώνες, Έλη, Βάλτοι, κλπ = 1
4.5. Λίμνες γλυκού νερού [άνω των 80 στρεμμάτων] = 1
4.6. Εποχιακές/περιοδικές λίμνες [άνω των 80 στρεμμάτων] = 1
4.7. Μόνιμα τέλματα και λιμνούλες (pools) με γλυκό νερό [κάτω των 80 στρεμμάτων] = 1
4.8. Εποχιακά/περιοδικά τέλματα και λιμνούλες (pools) με γλυκό νερό, υγρά λιβάδια [κάτω των 80 στρεμμάτων] = 1
6. Σπήλαια και υπόγεια ενδιαιτήματα (χερσαία) = 1
6.1. Σπήλαια = 1
6.2. Άλλα υπόγεια ενδιαιτήματα = 1
8. Ακτές
8.3. Εκβολές ποταμών = 1
9. Τεχνητά – Χερσαία
9.4. Αστικοί Κήποι = 2
9.5. Αστικές περιοχές και πάρκα = 2