ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ
Valencia hispanica
Το είδος είναι ενδημικό της Δ. Ελλάδας και της Ν. Αλβανίας. Η εξάπλωσή του έχει ως εξής:
ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ: έχει βρεθεί στον Αλφειό και τον Πηνειό
ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ: ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑ: Στο σύστημα του Μόρνου (στην πηγή Χειλιαδούς), στο σύστημα του Αχελώου (στη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου), στο Λεσίνι, στον Αστακό και στις πηγές Βλυχός της Βόνιτσας.
ΙΟΝΙΑ: α. ΛΕΥΚΑΔΑ: στη Ζωοδόχο Πηγή ή πηγή Καλιγόνης – τώρα έχει αποξηρανθεί. β. ΚΕΡΚΥΡΑ: στη λιμνοθάλασσα Χαλικιόπουλου (type locality), Δασιά και Λευκίμμη.
ΗΠΕΙΡΟΣ: στον Άραχθο, στον Λούρο (πηγή Μπαρμπανάκος), στον Αχέροντα (Κυψέλη, Αμμουδιά) και στον Καλαμά (πηγή Δρέπανου ή Συκιάς), εκβολικά κανάλια.
ΑΛΒΑΝΙΑ: λιμνοθάλασσα Βουθρωτού.
Παρά την ευρεία εξάπλωσή του, το είδος αξιολογείται ως Κρισίμως Κινδυνεύον (CR) επειδή στις περιοχές εμφάνισής του είναι σπάνιο εξαιτίας της αλλοίωσης του ενδιαιτήματός του (αφαίρεση νερού για ύδρευση, άρδευση), αποξηράνσεις και έντονη επιθετικότητα από το ξενικό είδος Gambusia holbrooki (κουνουπόψαρο). Από παρατηρήσεις προέκυψε ότι σε περιοχές όπου υπάρχει στενότητα χώρου (π.χ. πηγή προς Δρέπανο Καλαμά) πολλά ενήλικα άτομα Valencia letourneuxi έφεραν εμφανή τραύματα από τσιμπήματα ή κολοβά πτερύγια, πολλά από τα οποία είχαν επουλωθεί (Οικονομίδης, ανέκδοτα στοιχεία και φωτογραφίες).
-------------
Το είδος είναι ενδημικό των περισσοτέρων υδατικών συστημάτων της Δ. Ελλάδας και της ΝΔ Αλβανίας, τα οποία εκβάλλουν απευθείας στο Ιόνιο πέλαγος.
Το είδος, παρά την ευρεία κατανομή του στη Δ. Ελλάδα, μπορεί να χαρακτηριστεί ως σπάνιο και περιορισμένης τοπικά εξάπλωσης.
Το βασικό ενδιαίτημα του είδους είναι ελώδεις εκτάσεις που τροφοδοτούνται από πηγές και έχουν καθαρό στάσιμο ή με ελαφρά ροή νερό και σχετικό βάθος (από 1 μέτρο και άνω). Απαραιτήτως υπάρχει πλούσια υδρόβια βλάστηση, στην οποία το είδος αυτό αναζητά την τροφή του η κρύβεται. Η διατροφή του συνίσταται από διάφορα ασπόνδυλα και η αναπαραγωγή του γίνεται από την άνοιξη και το καλοκαίρι. Τα αβγά του προσκολλώνται στα υδρόβια φυτά.
Αλλοίωση του ενδιαιτήματός του (αφαίρεση νερού, έργα, ρύπανση, αποξηράνσεις). Επιθετικότητα από Gambusia holbrooki (κουνουπόψαρο).
Περιλαμβάνεται στα Παραρτήματα ΙΙ και V της Οδηγίας των Οικοτόπων και στο Παράρτημα ΙΙ της Σύμβασης της Βέρνης.
Ουσιαστικά καμία χρήση.
Ωστόσο, έχει καταγραφεί ενδιαφέρον, κυρίως για την απόκτηση ζωντανών ατόμων από συλλέκτες και ερασιτέχνες στη Γερμανία, το Βέλγιο και την Ολλανδία (Οικονομίδης, ανέκδοτα στοιχεία από αλληλογραφία).
Barbieri R., Ch. Daoulas, Th. Psarras, Μ. Stoumboudi & Α.Ν. Economou. 2000. The biology and ecology of Valencia letoumeuxi Sauvage 1880 (Valenciίdae)-Prospects for conservation. Μediterranean. Marίne Science, 1/2: 75-90.
Barbieri, R., Μ.Τ. Stoumboudi & Α.Ν. Economou. 2002. Threatened fishes of the world: Valencia letourneuxi Sauvage, 1880 (Valenciidae). Environmental Biology οf Fishes 65: 46.
Bianco, P.G. & R.R. Miller. 1989. First record of Valencia letourneuxi (Sauvage, 1880) in Peloponnese (Greece) and remarks on the Mediterranean family Valenciidae (Cyprinodontiformes). Cybium, 13(4): 385-387.
Das, J. 1983. Valencia hispanica (Valenciennes, 1846) in Aheron-Kokitos-Flusssystem in nordwestlichen Griechenland. DKG-Journal, Köln, 17-24.
Das, J. 1984. Neu in unseren Aquarien- Valencia letourneuxi, der Korfukärpfling. TI-Internationa, Melle, FRG, 65: 32.
Das, J. 1985. On the biology and ecology of Valencia letourneuxi (Sauvage, 1980) (Teleostei, Cyprinodontiformes) in the Aheron-Kokitos riverr drainage in northwestern Greece. Bonn. zool. Beitr., 36(1/2): 163-176.
Economidis, P.S. 1991. Check list of freshwater fishes of Greece (recent status of threats and protection). Hellenic Society for the Protection of Nature, Special publication, Athens.
Economidis, P.S. 1992. Freshwater Fishes. In: The Red Data Book of Threatened Vertebrates of Greece. σελ. 41-81.
Economidis, P.S. 1995. Endangered Freshwater Fishes of Greece. In: Endemic Freshwater Fishes of N. Mediterranean Region. Ed. by A.J. Crivelli & P.S. Maitland, Tour de Valat Foundation. Biological Conservation, 72: 201-211.
Kottelat, M. 1997. An heuristic checklist of the freshwater fishes of Europe (exclusive of former USSR) with an introduction for non-systematists and comments on nomenclature and conservation. Biologia, section Zoology, 52 suppl. 5: 1-271.
Kottelat, M. & J. Freyhof. 2007. Handbook of European freshwater fishes. Edition by M. Kottelat, Cornol, Switzerland and J. Freyhof, Berlin Germany. 646 p.
Labhart, P. 1980. Über einige Zahnkärpflingsbiotope im westlichen Griechenland. DKG- Journal Köln, 12: 145-151.
Νταουλάς, X. 2003. Νέες καταγραφές παρουσίας στη Δυτική Ελλάδα των Economidichthys pygmaeus (Holly, 1929) (Gobiίdae) και Valencia letourneuxi (Sauvage, 1880) (Valenciίdae). Πρακτικά του 11ου Πανελληνίου Συνεδρίου Ιχθυολόγων, Πρέβεζα 2003, 109-112.
Οικονόμου, A.N., Ρ. Μπαρμπιέρι, Χ. Νταουλάς, Θ. Ψαρράς, Μ. Στουμπούδη, Η. Μπερταχάς, Σ. Γιακουμή & Α. Πατσιάς. 1999. Απειλούμενα ενδημικά είδη ψαριών γλυκού νερού της Δυτ. Ελλάδας και Πελοποννήσου. Τεχνική Έκθεση ΕΚΘΕ, Μάρτιος 1999, 341 σελ. & 4 Παρ/τα.
Oliva, O. 1965. Zur Vorkommen von Valencia hispanica (Val., 1846) aus Korfu. Bonn. Zool. Beitr., 16: 308-315.
Perdices, A., A. Machordom, A. & I. Doadrio, 1996. Allozymic variation and relationships of the endangered cyprinodontid genus Valencia and its implications for conservation. Journal Fish BioI., 49: 1112-1127.
Sauvage, H.E. 1880. Note sur quelques poissons recuillis par M. Letourneux en Epire, à Corfou et dans le lac Maréotis. Bull. Soc. Philom., Paris, 4: 211-215.
Seegerts, L. 1980. Und doch: Valencia auf Korfu. DKG-Journal, Köln, 12: 152-154.
Στεφανίδης, A. 1939. Tα ψάρια του γλυκού νερού της Δ. Eλλάδος και της νήσου Kερκύρας. Διδακτορική διατριβή, Πανεπιστήμιο Aθηνών, 44 σελ.
Stephanidis, A. 1974. On some fish of the Ioniokorinthian region (W. Greece ect.) - A new genus of Cyprinidae: Tropidophoxinellus n. gen. Biologia Gallo-Hellenica, 5(2): 235-257.
Villwock, W., A. Scholl & P. Labhart. 1982. Die Gattung Valencia Myers, 1928 (Pisces, Cyprinodontidae), ein Beitrag zur Verbreitung und Taxonomie. Mitt. Hamb. Zool. Mus. Inst. 79: 273-280.
Woeltjes, T. 1982. Valencia hispanica letourneuxi van Corfu en Griekenland. Killi-Nieuws, Antwerp, 11: 107-115.
Woeltjes, T. 1988. Valencia letourneuxi and Aphanius fasciatus from Corfu and Greece. Journal Americ. Killifish Assoc., 21(1-2): 26-38.
4. Υγρότοποι (εσωτερικοί)
4.4. Τυρφώνες, Έλη, Βάλτοι, κλπ = 1
4.7. Μόνιμα τέλματα και λιμνούλες (pools) με γλυκό νερό [κάτω των 80 στρεμμάτων] = 9
4.9. Πηγές = 1
4.13. Μόνιμα εσωτερικά δελταϊκά συστήματα = 1
4.18. Καρστικά και άλλα υπόγεια υδρολογικά συστήματα [εσωτερικά] = 9
8. Ακτές
8.7. Παράκτιες λιμνοθάλασσες γλυκού νερού και λιμνοθάλασσες γλυκού νερού σε δέλτα = 9
8.8. Καρστικά και άλλα Υπόγεια Υδρολογικά Συστήματα [θαλάσσια/παράκτια] = 1
10. Τεχνητά - υδρόβια
10.7. Αρδευόμενες εκτάσεις [περιλαμβάνει αρδευτικά κανάλια και ορυζώνες] = 9
10.9. Εγκιβωτισμοί και Αποστραγγιστικά κανάλια, τάφροι = 9