ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ
----------
Ο Αγριόκουρκος εξαπλώνεται σε διάσπαρτους πληθυσμούς σε ορεινές περιοχές σχεδόν σε ολόκληρη την κεντρική Ευρώπη και τα Βρεττανικά νησιά (Σκωτία) ενώ αγγίζει τις Μεσογειακές χώρες. Έχει συνεχή κατανομή βόρεια του 50ου παραλλήλου σε όλη σχεδόν την Παλαιαρκτική περιοχή μέχρι τον 120ο μεσημβρινό. (Cramp and Simmons 1980). Η Ρωσία και δευτερευόντως η Φιλανδία έχουν τους μεγαλύτερους πληθυσμούς. Στην Ελλάδα τον συναντάμε μόνο στην οροσειρά της Ροδόπης ενώ υπάρχουν μαρτυρίες παρουσίας του και στην Χαλκιδική στη χερσόνησο του Άθω: Α. Μακεδονία, K. Μακεδονία (Ποϊραζίδης 1989, Handrinos & Akriotis 1997). Δεν είναι ενδημικό.
Ο παγκόσμιος πληθυσμός του είδους εκτιμάται σε 760.000 -1.000.000 ζευγ., με 225-313 ζευγ. στην Ελλάδα χωρίς να έχει προηγηθεί κάποια πρόσφατη εμπεριστατωμένη έρευνα στις περιοχές που αναφέρεται η παρουσία του είδους, (Handrinos & Akriotis 1997).
Άλλη πληθυσμιακή εκτίμηση βασίζεται σε μια παλιότερη εργασία (Ποιραζίδης 1989), για το είδος η οποία αναφέρεται σε 330 – 380 πουλιά. Και σε αυτή όμως την εργασία έχουμε μια εκτίμηση και όχι μια ακριβή καταμέτρηση του πληθυσμού του είδους.
Πάντως φαίνεται ότι σίγουρα ο αριθμός των ωρίμων ατόμων στην Ελλάδα είναι μικρότερος από 1000, σε λιγότερες από 5 περιοχές, οπότε με βάση τα κριτήρια D1 και D2, το είδος χαρακτηρίζεται Τρωτό (VU).Στο προηγούμενο ΚΒ καταχωριζόταν ως R,αλλά η κατηγορία αυτή δεν υπάρχει σήμερα. Με τα σημερινά ισχύοντα κριτήρια και την συνολική εκτίμηση πληθυσμού το είδος πρέπει να αναβαθμιστεί σε VU. Αν και ο μεγάλος πληθυσμός της Ροδόπης είναι τμήμα του πολύ μεγαλύτερου πληθυσμού που βρίσκεται στη Βουλγαρία (Ροδόπη, Ρίλα) δεν θα μπορούσαμε εύκολα να υποστηρίξουμε ότι ενδεχόμενες απώλειες θα μπορούσαν εύκολα να αναπληρωθούν. Επομένως δεν πρέπει να υποβαθμιστεί η προτεινόμενη κατηγορία απειλής.
----------
Ο Αγριόκουρκος περιορίζεται σε τρεις περιοχές στον ελληνικό χώρο, Στην οροσειρά της Ροδόπης, στο δάσος του Λαϊλιά Σερρών, και στην χερσόνησο του Άθω (Παπαϊωάννου 1968, Handrinos & Akriotis 1997). Υπάρχουν μαρτυρίες και από την περιοχή του Γράμμου χωρίς να υπάρχει κάποια συγκεκριμένη έρευνα που να τεκμηριώνει την παρουσία του είδους εκεί. (Handrinos & Akriotis 1997, Τσιακίρης Προσωπική Επικοινωνία).
Υπολογίζεται το λιγότερο σε 350 - 400 άτομα στη Ροδόπη και τον Λαιλιά (Handrinos & Akriotis 1997, BirdLife International 2004).Μαζί με τα πουλιά του Άθω ίσως να ξεπερνούν και τα 500 άτομα, αλλά κατά πάσα βεβαιότητα παραμένουν πολύ λιγότερα από 1000.
Αναφέρεται σε περιοχές που κυριαρχούν ώριμα δάση από Δασική ή Μαύρη Πεύκη ή από δάση Ερυθρελάτης, αλλά και δάση οξιάς και ελάτης (Handrinos & Akriotis 1997, Παπαϊωάννου 1968, Klaus et all. 1989, Ποϊραζίδης 1989).
Το ανεξέλεγκτο κυνήγι και οι σύγχρονες υλοτομικές πρακτικές του δημιουργούν πολύ μεγάλο πρόβλημα. Επίσης είναι από τα είδη που θα επηρεαστούν πιθανότατα από την κλιματική αλλαγή και το αποτέλεσμα θα είναι η συρρίκνωση της εξάπλωσής του στα οριακά νότια τμήματα, δηλαδή στην Ελλάδα (Klaus et al. 1989, Hagemeijer & Blair 1997).
Προστατεύεται σε διεθνές (Παρ. Ι της 79/409/ΕΕ, ΙΙ της Σύμβασης Βέρνης, ΙΙ της Σύμβασης Βόννης) και ελληνικό επίπεδο (απόφαση 414985/1985 ΥΠΓΑΤ) (Χανδρινός 1992, Tucker & Evans 1997, BirdLife International/ European Bird Census Council 2000). Το μεγαλύτερο μέρος του γνωστού ελληνικού πληθυσμού βρίσκεται σε περιοχές Natura 2000.
---------
Παπαϊωάννου, Ι. (1968) Οι Τετραονίδαι εν Ελλάδι. Το Δάσος, 40/41:23-35 σελ.
Ποϊραζίδης, Κ. 1989 Μελέτη της Κατανομής και της Οικολογία του Αγριόκουρκου στην Ελλάδα. Διπλωματική Εργασία. Σχολή Γεωτεχνικών Επιστημών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονικης.
Χανδρινός, Γ. 1992. Το Κόκκινο Βιβλίο των απειλουμένων σπονδυλοζώων της Ελλάδας. Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία.
BirdLife International (2004) Birds in Europe: population estimates, trends and conservation status. Cambridge, UK:. BirdLife Conservation Series No. 12. BirdLife International.
BirdLife International/ European Bird Census Council (2000) European bird populations: estimates, trends. Cambridge, UK:. BirdLife Conservation Series No. 10. BirdLife International.
Cramp, S. & Simmons, K. E. L. 1980. The Birds of the Western Palearctic. Vol. II. Oxford University Press, Oxford, UK.
Hagemeijer, E.J.M., Blair M.J. (1997) The EBCC Atlas of European Breeding Birds: Their Distribution and Abuhdance. T & AD Poyser, London.
Handrinos, G. & Akriotis, T. 1997. The Birds of Greece. Helm.
Klaus, S., Andreev, A.V., Bergmann H.-H., Müller, F., Porkert, J., Wiesner, J. (1989) Die Auerhühner. Tetrao urogallus. Die Neve Brehm- Bucherei.
Tucker, G.M. & Evans, M.I. 1997. Habitats for Birds in Europe. BirdLife Conservation Series No. 6. BirdLife International.
1. Δάση
1.1. Εύκρατα Δάση
1.1.2 Φυλλοβόλα Πλατύφυλλα = 2
1.1.3. Ψυχρόβια Κωνοφόρα (ελάτη, μαύρη πεύκη κλπ) = 1