ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ
Eurotestudo hermanni, Testudo boettgeri Mojsisovics 1889.
Γενικά: Το είδος εξαπλώνεται κυρίως στην νοτιοανατολική μεσογειακή Ευρώπη με κέντρο κατανομής τα κεντρικά και νοτια Βαλκάνια. Το νότιο μισό της Ιταλικής χερσονήσου μαζι με την Σικελία, Σαρδηνία και Κορσική αποτελούν ενα δεύτερο επίκεντρο κατανομής. Μικροί, απομονωμένοι πληθυσμοί υπάρχουν στην νότιο Γαλλία, παραλιακή Ισπανια, Βαλεαρίδες νήσους, και βόρεια του Δούναβη (Ρουμανία).
Ελλάδα: Στην Ελλάδα, το ειδος υπάρχει σχεδόν στο σύνολο της επικράτειας πλην των ορεινών περιοχών (άνω των 1.400μ στην Μακεδονία). Αν και οι μεγαλύτεροι πληθυσμοί βρίσκονται σε πιο χαμηλά υψόμετρα, το είδος σπανίζει στην εξαιρετικά ξηρή θερμομεσογειακή ζώνη της Ν. και Α. Πελοποννήσου. Η Μεσογειακή χελώνα απαντάται σε όλα τα Επτάνησα αλλά φυσικοί πληθυσμοί απουσιάζουν απο το σύνολο των νησιών του Αιγαίου πλην της Εύβοιας.
Το είδος κατατάσσεται στην κατηγορία VU με βάση τα δημοσιευμένα στοιχεία στο Hailey and Willemsen 2003 τα οποία δείχνουν μια μείωση πάνω από 30% στε 41 γνωστούς πληθυσμούς (19 [46%] πληθύσμοι μειωθήκαν, 5 [12%] αυξήθηκαν και 17 [42%] αμετάβλητοι) ανάμεσα στα έτη 1984 και 2001 (17 χρόνια το οποιο αντιστοιχεί σε λιγότερο απο τρείς γενεές (9-16 ετη για θηλυκά) του είδους). Οι μειώσεις αυτές είχαν καθαρά ανθρωπογενή αίτια και ήταν ιδιαίτερα έντονες κοντά σε κατοικημένες περιοχές.
Επιπλέον θεώρουμε ότι οι παράγοντες υπεύθυνοι για αυτή την μείωση θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν στο μέλλον με αποτελέσμα να συνεχιστούν αυτές οι πληθυσμιακές ελαττώσεις.
Δείτε επόμενο σχόλιο.
Πρόσφατες μοριακές αναλύσεις (Fritz et al. 2006) δείχνουν ότι υπάρχει σημαντική κρυπτική γενετική ποικιλομορφία στους ελληνικούς πληθύσμούς, με άτομα από την Δ. Ελλάδα καθώς και απο τον Δ. Ταύγετο/Μάνη να ανήκουν σε ξεχωριστούς, αρκετά διαφοροποιημένους απλότυπους. Αυτό σημαίνει ότι οι πληθύσμοι αυτοί λόγω περιορισμένης κατανομής και ιδιαίτερης βιολογικής ιδιαιτερότητας ίσως να χρειάζονται ειδική προστασία.
Ολικός ελληνικός πληθυσμός αγνωστός, αλλά σίγουρα > 200.000 άτομα.
Το είδος μπορεί να επιζήσει σε μια πλατιά γκάμα τυπικών μεσογειακών οικοσυστημάτων με εξαίρεση περιοχές με πολύ χαμηλή (ημιερημικές εκτάσεις) ή πολύ υψηλή (πυκνά πευκοδάση) φυτοκάλυψη. Επίσης αποφεύγει εντονα καλλιεργημένες εκτάσεις (εσπεριδοειδη, μηχανικά καλλιεργημενοι ελαιώνες, κτλ.) και περιοχές υψηλού υψομέτρου (πανώ από ~1.500μ στην Πελοπόννησο).
-Εντατικοποίηση των καλλιεργιών, χρήση ζιζανιοκτόνων και εντομοκτόνων (Willemsen and Hailey 2001) καθώς και χρήση βαριών αγροτικών μηχανημάτων (Hailey 2000).
-Οικοπεδοποίηση και γενική οικιστική (η τουριστική) ανάπτυξη έξω από παραδοσιακούς πυρήνες οικισμών.
-Διάνοιξη καινουργιών δρόμων, κατακερματισμος φυσικών πληθυσμών, αυξημένη κίνηση οχημάτων.
-Πυρκαγιές.
-Συλλογή σαν pets η για τροφή.
Το είδος προστατεύεται με την ακόλουθη νομοθέσια;
-Προεδρικό διάταγμα 67/1981.
-Annex II & IV, EU Habitats Directive
-Annex II, Berne Convention
-Annex II, CITES
Η μεσογειακή χελώνα απαντάται σε πολλές προστατευόμενες ελληνικές περιοχές (π.χ. Natura 2000)
Η μεσογειακη χελώνα ήταν, και σε πιο περιορισμένο ποσοστό ακόμα είναι, στόχος συλλογής σαν pet. Οι παρούσα νομοθεσία έχει σήμερα γενικά περιορίσει το διεθνές εμπόρειο του είδους, το οποίο όμως συνεχίζεται σε μικρότερη, λαθραία, κλίμακα. Συλλογή επίσης συνεχίζεται σε πιο περιορισμένο βαθμό από Έλληνες ιδιώτες που μεταφέρουν μεμονωμένα ζώα απο την επαρχία σε αστικές περιοχές. Το ειδος επίσης καταναλώνεται απο ορισμένες εθνικές μειονότητες – τέτοια συλλόγη μπορεί να επιρρεάσει σοβαρά τοπικούς πληθυσμούς, αν και η έκταση αυτής της συνήθειας δεν είναι ακριβώς γνωστή.
Τι ποσοστό (%) του συνολικού πληθυσμού χρησιμοποιείται; = ?
Purpose/Type of Use
1. Food - human
Food and beverages for human consumption/nutrition = Subsistence.
13. Pets/display animals, horticulture
Includes animals used as pets and for display (e.g. in zoos, circuses); plants used for re-planting for ornamental purposes, including in private gardens and public display (e.g. in botanical gardens) = Subsistence, International.
Primary forms removed from the wild
1. Whole animal/plant
Removal of the whole individual from the wild population. = 100%
Source of specimens in commercial trade
1. Wild
Specimens taken from natural habitat, with no human intervention in terms of enhancing individual survival or production = 100%
Τάσεις στη συλλογή/συγκομιδή από το φυσικό τους περιβάλλον σε σχέση με το συνολικό πληθυσμό τα τελευταία 5 χρόνια = Μείωση
Bour, R. 2004. A new character for the identification of populations of the Hermann's tortoise, Testudo hermanni Gmelin, 1789 (Chelonii, Testudinidae). Salamandra 40:59-66.
Bruekers, J. 2006. Hermann's tortoise on the island of Corfu. Schildkröten im Fokus 3:11-14.
Cheylan, M. 2001. Testudo hermanni Gmelin,1789 - Griechische Landschildkröte. Pages 179-289 in U. Fritz, editor. Handbuch der Reptilien und Amphibien Europas. Schildkröten (Testudines) I. Aula Verlag, Wiebelsheim, Germany.
Fritz, U., M. Auer, A. Bertolero, M. Cheylan, T. Fattizzo, A. K. Hundsdoerfer, M. M. Sampayo, J. L. Pretus, P. Siroky, and M. Wink. 2006. A rangewide phylogeography of Hermann's tortoise, Testudo hermanni (Reptilia: Testudines: Testudinidae): implications for taxonomy. Zoologica Scripta 35:531-543.
Hailey, A. 2000. The effects of the fire and mechanical habitat destruction on survival of the tortoise Testudo hermanni in northern Greece. Biological Conservation 92:321-332.
Hailey, A. 2000. Implications of high intrinsic growth rate of a tortoise population for conservation. Animal Conservation 3:185-189.
Hailey, A. 2000. Assessing body mass condition in the tortoise Testudo hermanni. Herpetological Journal 10:57-61.
Hailey, A. 2000. The effects of fire and mechanical habitat destruction on survival of the tortoise Testudo hermanni in northern Greece. Biological Conservation 92:321-333.
Hailey, A., and V. Goutner. 1991. Villas, villagers and tortoises in Greece: a sequel. Oryx 25:169-171.
Hailey, A., and V. Goutner. 2002. Changes in the Alyki Kitrous wetland in northern Greece: 1990-1999, and future prospects. Biodiversity and Conservation 11:357-377.
Hailey, A., and N. S. Loumbourdis. 1988. Egg size and shape, clutch dynamics and reproductive effort in European tortoises. Canadian Journal of Zoology 66:1527-1536.
Hailey, A., and N. S. Loumbourdis. 1990. Population ecology and conservation of tortoises: demographic aspects of reproduction in Testudo hermanni. Herpetological Journal:425-434.
Hailey, A., E. A. Pulford, and D. Stubbs. 1984. Summer activity patterns of Testudo hermanni Gmelin in Greece and France. Amphibia-Reptilia 5:69-78.
Hailey, A., and R. E. Willemsen. 2000. Population density and adult sex ratio of the tortoise Testudo hermanni in Greece: evidence for intrinsic population regulation. Journal of Zoology 251:325-338.
Hailey, A., and R. E. Willemsen. 2003. Changes in the status of tortoise populations in Greece 1984–2001. Biodiversity and Conservation 12:991-1000.
Hailey, A., J. Wright, and E. Steer. 1988. Population ecology and conservation of tortoises: the effects of disturbance. Herpetological Journal:294-301.
Longepierre, S., C. Grenot, and A. Hailey. 2003. Individual, local and subspecific variation in female Hermann's tortoise (Testudo hermanni) reproductive characters. Contributions to Zoology 72:221-226.
Maragou, P., and E. Valakos. 1992. Contribution to the thermal ecology of Testudo marginata and T. hermanii in semi-captivity. Herpetological Journal 2:48-50.
Stubbs, D., I. R. Swingland, A. Hailey, and E. Pulford. 1985. The ecology of the Mediterranean tortoise Testudo hermanni in Northern Greece (The effects of a catastrophe on population structure and density). Biological Conservation 31:125-152.
Willemsen, R. E. 1991. Differences in thermoregulation between Testudo hermanni and Testudo marginata and their ecological significance. Herpetological Journal 1:559-567.
Willemsen, R. E. 1999. Variation of adult body size of the tortoise Testudo hermanni in Greece: proximate and ultimate causes. Journal of Zoology 248:379-396.
Willemsen, R. E., and A. Hailey. 2001. Variation in adult survival rate of the tortoise Testudo hermanni in Greece: implications for evolution of body size. Journal of Zoology, London 225:43-53.
Willemsen, R. E., and A. Hailey. 2001. Effects of spraying the herbicides 2,4-D and 2,4,5-T on a population of the tortoise Testudo hermanni in southern Greece. Environmental Pollution 113:71-78.
Willemsen, R. E., and A. Hailey. 2002. Body mass condition in Greek tortoises: regional and interspecific variation. Herpetological Journal 12:105-114.
Willemsen, R. E., and A. Hailey. 2003. Sexual dimorphism of body size and shell shape in European tortoises. Journal of Zoology 260:353-365.
1. Δάση
1.1. Εύκρατα Δάση
1.1.1. Θερμόβια Κωνοφόρα (χαλέπιος, τραχεία, κυπαρίσσια, άρκευθοι κλπ) = 1
1.1.2 Φυλλοβόλα Πλατύφυλλα = 1
1.1.2.1. Ξηρόφιλλα φυλλοβόλα (Quercion confertae) = 1
1.1.2.2. Ostryo-Carpinion = 1
1.1.3. Ψυχρόβια Κωνοφόρα (ελάτη, μαύρη πεύκη κλπ) = 9
1.1.4. Παραποτάμια δάση = 1
2. Θαμνώνες
2.1. Φρύγανα = 2
2.2. Αείφυλλα – Πλατύφυλλα = 1
2.3. Αείφυλλα – Σκληρόφυλλα (Πρινώνες) = 1
3. Λιβάδια
3.1 Εύκρατα λιβάδια = 1
3.1.1. Χορτολίβαδα = 1
3.1.3. Φυσικά ξέφωτα = 1
3.1.4. Αλατούχες και γυψούχες στέπες = 2
3.1.5. Χέρσα εδάφη = 1
4. Υγρότοποι (εσωτερικοί)
4.3. Υγρότοποι με θαμνώδη βλάστηση 1
8. Ακτές
8.3. Εκβολές ποταμών = 2
8.4. Περιοδικά κατακλυζόμενες ιλυώδεις και αμμώδεις περιοχές και αλίπεδα χωρίς βλάστηση = 9
9. Τεχνητά – Χερσαία
9.1. Καλλιέργειες (δημητριακά, ορυζώνες, κλπ) = 9
9.2. Βοσκότοποι που διαχειρίζονται, φυτεύονται ή λιπαίνονται = 1
9.3. Φυτείες = 2