Rhinolophus mehelyi

Kείμενο Κόκκινου Βιβλίου: 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ

Κατηγορία κινδύνου: 
1α. Επιστημονικό όνομα: 
Rhinolophus mehelyi (Matschie, 1901)
1β. Συνώνυμα: 

----------

1γ. Ελληνικό κοινό όνομα: 
Ρινόλοφος του Mehely
1δ. Αγγλικό κοινό όνομα: 
Mehely's Horseshoe Bat
2α. Τάξη: 
Chiroptera
2β. Οικογένεια: 
Rhinolophidae
3i. Εξάπλωση: 

Η εξάπλωση του Rhinolophus mehelyi περιορίζεται κυρίως στη Μεσογείο. Έχει ασυνεχή κατανομή από τη βόρεια Αφρική (Μαρόκο, Αλγερία, Τυνησία και Αίγυπτο) και τη νότια Ευρώπη (νότια Πορτογαλία και την Ισπανία, ίσως σε μια θέση στη Γαλλία και λίγες περιοχές στην Ιταλία και τα Βαλκάνια) μέσω της Μικράς Ασίας και της Ανατολίας στην Υπερκαυκασία, το Ιράν και το Αφγανιστάν.

Το είδος αυτό είναι το λιγότερο κοινό από όλους τους εκπροσώπους της οικογένειας Rhinolophidae στην Ελλάδα. Υπάρχει ένας μικρός αριθμός αναφορών από τη βορειοανατολική Ελλάδα (Κεντρική και Ανατολική Μακεδονία, Θράκη), την Πελοπόννησο, τη Στερεά Ελλάδα και τη νήσο Λέσβο.

3ii. Χάρτης εξάπλωσης: 
3α. Κατηγορία κινδύνου: 
Τρωτά (VU)
3β. Κριτήρια: 
B1ab(iii)+2ab(iii)
4. Αιτιολόγηση της αξιολόγησης: 

Οι αναφορές για αυτό το είδος προέρχονται από λιγότερες των 20 θέσεων και φαίνεται ότι οι πληθυσμοί του είναι κατακερματισμένοι και πιθανά απομονωμένοι. Επιπλέον, παρουσιάζει στενή εξάρτηση από τα σπήλαια, τα οποία υποβαθμίζονται από διάφορες  ανθρώπινες δραστηριότητες. Η έκταση της περιοχής εξάπλωσής του υπολογίζεται σε λιγότερο από 20.000Km2 και αυτή της περιοχής κατοίκισής του σε λιγότερο από 2.000Km2. Παρόμοιοι λόγοι έχουν οδηγήσει την κατάταξή του στα τρωτά σε παγκόσμιο και πανευρωπαϊκό επίπεδο.

5. Λόγοι αλλαγής από προηγούμενη αξιολόγηση: 
6. Πληθυσμιακές τάσεις: 
7. Ημερομηνία αξιολόγησης: 
20-12-2008
8α. Αξιολογητές: 
Καλούστ Παραγκαμιάν, Παναγιώτης Γεωργιακάκης, Έλενα Παπαδάτου.
8β. Ελεγκτές: 
Αναστάσιος Λεγάκις, Αθανάσιος Σφουγγάρης.
9. Αιτιολόγηση - 9α. Ταξινόμηση: 

-------------

9β. Γεωγραφική εξάπλωση: 

Οι περισσότερες αναφορές για το είδος προέρχονται από τη Θράκη. Η έκταση της περιοχής εξάπλωσής του υπολογίζεται σε λιγότερο από 20.000Km2 και αυτή της περιοχής κατοίκισής του σε λιγότερο από 2.000Km2.

9γ. Πληθυσμός: 

Το μέγεθος του πληθυσμού του στην Ελλάδα είναι άγνωστο. Οι υποπληθυσμοί της Στερεάς Ελλάδας και της Πελοποννήσου είναι πιθανώς απομονωμένοι από αυτούς της Ηπείρου και της Θράκης.

9δi. Ενδιαίτημα και οικολογία (κείμενο): 

Τα ενδιαιτήματά του και η οικολογία του είναι εν πολλοίς άγνωστα στην Ελλάδα. Σε άλλες περιοχές της εξάπλωσής του κυνηγά νυχτοπεταλούδες και άλλα έντομα πάνω από δάση, στεπώδεις εκτάσεις και θαμνότοπους. Χρησιμοποιεί σπήλαια και ορυχεία τόσο το καλοκαίρι όσο και το χειμώνα.

9εi. Απειλές (κείμενο): 

Τα καταφύγιά του (σπήλαια και ορυχεία) πιθανότατα απειλούνται από την τουριστική διευθέτηση και τις μη ελεγχόμενες επισκέψεις τουριστών και σπηλαιολόγων. Απειλούνται επίσης από την απόφραξη των εισόδων τους για λόγους ασφαλείας και για την προστασία αρχαιολογικών ευρημάτων. Απειλή αποτελεί και το κάψιμο δασών και θαμνοτόπων.

1.8. Άλλες αιτίες

Απόφραξη εισόδων σπηλαίων και ορυχείων με ακατάλληλες πόρτες.
Στις εισόδους πάρα πολλών σπηλαίων της Ελλάδας, όπου εντοπίζονται μεγάλες αποικίες του είδους, τοποθετούνται ακατάλληλες πόρτες με σκοπό την προστασία του διακόσμου και του αρχαιολογικού υλικού εντός του. Επίσης, σε πολλά ορυχεία όπου η πρόσβαση ενέχει κινδύνους, τοποθετούνται πόρτες για να αποτρέπουν τους επισκέπτες. Και στις 2 περιπτώσεις τα αποτελέσματα για τις αποικίες των ζώων είναι καταστροφικά.

9στ. Kαθεστώς προστασίας: 

Προστατεύεται με τον Δασικό Κώδικα και το ΠΔ. 67/1981 "Περί προστασίας της αυτοφυούς χλωρίδος και της άγριας πανίδος και καθορισμού διαδικασίας συντονισμού και ελέγχου της ερεύνης επ’ αυτών". Περιλαμβάνεται στα παραρτήματα ΙΙ και  IV της Οδηγίας  92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21.5.1992 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (με μεταγενέστερες τροποποιήσεις). Περιλαμβάνεται επίσης στο παράρτημα II της σύμβασης της Βέρνης στο παράρτημα ΙΙ της σύμβασης της Βόννης. Tέλος έχει αναφερθεί  από πολλούς Τόπους Κοινοτικής Σημασίας (περιοχές Natura 2000).

9ζ. Χρήση: 

Το τάξον δεν χρησιμοποιείται τοπικά, εθνικά ή διεθνώς.

10. Βιβλιογραφία: 

AΕLLΕΝ V. 1955. Etude d 'une collection de Nycteribiidae et de Streblidae (Diptera, Pupipara) de la Région Palearctique occidentale, particulièrement de la Suisse. Bull. Soc. Neuchtltel. Sci. Natur. 78: 81-104.

DIETZ C. (προσωπική επικοινωνία)

FRAGUEDAKIS-TSOLIS S. AND B. CHONDROPOULOS 1996. E.2. Mammals, In: DAFIS S., E. PAPASTERGIADOU, K. GEORGHIOU, D. BABALONAS, TH. GEORGIADES, M. PAPAGEORGIOU, T. LAZARIDOU & V. TSIAOUSSI (eds.) Directive 92/43/EEC The Greek “Habitat” Project NATURA 2000: An Overview. Life Contract B4-3200/94/756, Commission of the European Communities DG XI, The Goulandris Natural History Museum - Greek Biotope/Wetland Centre, p. 514-550.

HANÁK V., P. BENDA, M. RUEDI, I. HORÁČEK & T. S. SOFIANIDOU. 2001. Bats (Mammalia: Chiroptera) of the Eastern Mediterranean. Part 2. New records and review of distribution of bats in Greece. Acta Soc. Zool. Bohem. 65: 279–346.

HELVERSEN, O.v. (Προσωπική επικοινωνία)

HŮRKA K. 1972. Basilia mongolensis nudior subsp. n. nebst Bemerkungen zur Nycteribien- und Streblidenfauna Thrakiens (Diptera: Pupipara). Ann. Naturhist. Mus. Wien, 76: 709-713.

HUTSON, A.M., SPITZENBERGER, F., JUSTE, J., AULAGNIER, S., ALCALDÉ, J.T., PALMEIRIM, J., PAUNOVIC, M., BENDA, P. & KARATAŞ, A. 2008. Rhinolophus mehelyi. In: IUCN 2008. 2008 IUCN Red List of Threatened Species. <www.iucnredlist.org>. Downloaded on 01 October 2008.

ILIOPOULOU-GEORGUDAKI J. 1977. Systematical study and geographic distribution of Chiroptera of Greece. PhD. Thesis, Faculty of Physlcs and Mathematics, University of Patras, 173 pp (in Greek, unpublished).

ILIOPOULOU-GEORGUDAKI J., A. LEGAKIS, I. ONDRIAS, L. PARASCHI, R. WEID. 1992. Chiroptera. pp 303-321. In: KARANDINOS M. (ed.). The red data book of threatened vertebrates of Greece. Hellenic Zoological Society-Hellenic Ornithological Society (in Greek).

IUCN 2007. Rhinolophus mehelyi. In: IUCN 2007. European Mammal Assessment http://ec.europa.eu/environment/nature/conservation/species/ema/species/ rhinolophus_mehelyi.htm. Downloaded on 11 May 2007.

IVANOVA T. & A. GUEORGUIEVA. 2004. Bats (Mammalia: Chiroptera) of the Eastern Rhodopes (Bulgaria and Greece) – species diversity, zoogeography and faunal patterns. - In: Beron P., Popov A. (eds). Biodiversity of Bulgaria. 2. Biodiversity of Eastern Rhodopes (Bulgaria and Greece). Pensoft & Nat. Mus. Natur. Hist., Sofia, 907-927.

IVANOVA Τ. 2000. New data οn bats (Mammalia: Chiroptera) from the Eastem Rhodopes, Greece (Thrace, Evros). Histor. Natur Bulg. 11: 117-125.

ΛΕΓΑΚΙΣ, Α. 2007. Απειλούμενα, προστατευόμενα και ενδημικά είδη ζώων της Ελλάδας. Έκδοση 6.0. Ζωολογικό Μουσείο. Τμήμα Βιολογίας. Πανεπιστήμιο Αθηνών, σσ 124.

NIETHAMMER J. 1974. Zur Verbreitung und Taxonomie griechischer Siiugetiere. Bonno Ζοοl. Beitr. 25: 28-55.

PARAGAMIAN K., I. NIKOLOUDAKIS, E. PAPADATOU & E. SFAKIANAKI. 2004. Environmetal study of the cave of Maroneia (Rodopi, Greece). Final report (in Greek). Hellenic Intitute of Speleological Research, 176pp

PIEPER H. 1965. Über einige Fledermaus-Parasiten aus Griechenland. Entomol. Ztschr. 75: 26-30.
ΠΑΠΑΔΑΤΟΥ Ε. Αδημοσίευτα στοιχεία

RODRIGUES L. & J. M. PALMEIRIM. 1999. Rhinolophus mehelyi Matschie, 1901. In: The Atlas of European Mammals. Mitchell-Jones, A. J., Amori, G., Bogdanowicz, W., Kryštufek, B., Reijnders, P. J. H., Spitzenberger, F., Stubbe, M., Thissen, J. B. M., Vohralík, V. & Zima, J. (Eds.) pp. 98-99. Academic press, London.

RUSSO D., ALMENAR D., AIHARTZA J., GOITI U., SALSAMENDI E. AND GARIN I. 2005. Habitat selection in sympatric Rhinolophus mehelyi and R. euryale (Mammalia: Chiroptera). Journal of Zoology. 266: 327–332

STRINATI Ρ. 1955. Recherches biospeologiques en Attique. Stalactite, Soc. Suisse Speleol. 5(4): 7-9.

VOHRALIK V. & T.S. SOFIANIDOU. 1992. Small mammals (Insectivora, Rodentia) of Thrace, Greece. Acta Univ. Carol. - Βiοl. 36: 341-369.

A. Ενδιαίτημα (Βαθμολογία: 1 = κύριο ενδιαίτημα, 2 = δευτερογενές ενδιαίτημα, 9 = πιθανά κατάλληλο ενδιαίτημα): 

1. Δάση

1.4. Εύκρατα Δάση = 1

2. Θαμνώνες = 1

3. Λιβάδια = 9

4. Υγρότοποι (εσωτερικοί)

4.1. Ποτάμια/Ρυάκια μόνιμης ροής [περιλαμβάνονται οι καταρράκτες] = 9

4.2. Ποτάμια/Ρυάκια παροδικής ροής = 9

4.3. Υγρότοποι με θαμνώδη βλάστηση = 2

4.4. Τυρφώνες, Έλη, Βάλτοι, κλπ = 2

4.5. Λίμνες γλυκού νερού [άνω των 80 στρεμμάτων] = 2

4.6. Εποχιακές/περιοδικές λίμνες [άνω των 80 στρεμμάτων] = 2

4.7. Μόνιμα τέλματα και λιμνούλες (pools) με γλυκό νερό [κάτω των 80 στρεμμάτων] = 2

4.8. Εποχιακά/περιοδικά τέλματα και λιμνούλες (pools) με γλυκό νερό, υγρά λιβάδια [κάτω των 80 στρεμμάτων] = 9

6. Σπήλαια και υπόγεια ενδιαιτήματα (χερσαία)

6.1. Σπήλαια = 1

6.2. Άλλα υπόγεια ενδιαιτήματα = 1

Bii. Δράσεις διαχείρισης (απαιτούνται): 
Tue, 2019-07-30 10:18 -- Anna
Scratchpads developed and conceived by (alphabetical): Ed Baker, Katherine Bouton Alice Heaton Dimitris Koureas, Laurence Livermore, Dave Roberts, Simon Rycroft, Ben Scott, Vince Smith