ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ
------------
Το Rhinolophus blasii θεωρείται το σπανιότερο είδος της οικογένειας Rhinolophidae στην Ευρώπη. Έχει μεγάλο εύρος εξάπλωσης στην παλαιαρκτική και την αφροτροπική (εκτεινόμενο οριακά μέχρι την Ινδομαλαισία) αλλά η κατανομή του είναι κατακερματισμένη.
Στην Αφρική απαντά στο Μαρόκο και την Αλγερία και από τη βορειοανατολική Νότια Αφρική και τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, μέσω νότιας Μαλάουι στην Ανατολικής Αφρικής, την Αιθιοπία και τη Σομαλία. Στην Ασία έχει μια κατακερματισμένη κατανομή από την Τουρκία έως το Πακιστάν, και από τον Καύκασο μέχρι το βόρειο τμήμα της Υεμένης.
Όσο αφορά στην Ευρώπη φαίνεται ότι το είδος έχει περιοριστεί στη Βαλκανική χερσόνησο και σε ορισμένα νησιά της Μεσογείου συμπεριλαμβανομένης της Κρήτης και της Κύπρου. Έχει εξαφανιστεί από την βορειοανατολική Ιταλία και δεν έχει αναφερθεί από τη Σλοβενία τα τελευταία 50 χρόνια, ενώ υπάρχουν πρόσφατες αναφορές στη Ρουμανία και τη βόρεια Βουλγαρία, παρόλο που γίνεται συστηματική έρευνα. Επίσης έχει αναφερθεί από τη Δυτική Ανατολία και από και τις χώρες του Λεβάντε (Συρία, Λίβανος, Ιορδανία, Παλαιστίνη και Ισραήλ).
Το Rhinolophus blasii είναι ένα μη κοινό, αυστηρά σπηλαιόβιο είδος. Έχει αναφερθεί σε πάνω από 35 τοποθεσίες διάσπαρτες σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένης της Κρήτης και άλλων νησιών του Αιγαίου και του Ιονίου. Αν και δεν έχει αναφερθεί από εκτενείς περιοχές (π.χ. Θεσσαλία) είναι πιθανό να υπάρχει σε όλη την Ελλάδα.
Αν και έχει αναφερθεί σε αρκετές θέσεις σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, το είδος αυτό παρουσιάζει στενή εξάρτηση από τα σπήλαια και άλλα υπόγεια ενδιαιτήματα, τα οποία υποβαθμίζονται διαρκώς και ανεξέλεγκτα. Επίσης εξαρτάται από τα μεσογειακά δάση και θαμνότοπους, τα οποία είναι διαρκώς απειλούμενα από πυρκαγιές και άλλους κινδύνους. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχει χαρακτηριστεί ως τρωτό (A4c) με βάση ποσοτικά δεδομένα και συνεχιζόμενες απειλές παρόμοιες μα αυτές που δέχεται στην Ελλάδα. Ο εδραίος χαρακτήρας του δεν του επιτρέπει τον εύκολο επανεποικισμό περιοχών από τις οποίες έχει εκδιωχθεί.
--------------
Εξαπλώνεται σε όλη την Ελλάδα, με εξαίρεση τη Θεσσαλία και αρκετά νησιά. Η κατανομή του πιθανότατα είναι ευρύτερη.
Είναι άγνωστο το μέγεθος του πληθυσμού του και ο βαθμός απομόνωσης των υποπληθυσμών του.
Χρησιμοποιεί σπήλαια και ορυχεία τόσο το καλοκαίρι όσο και το χειμώνα σαν καταφύγια. Η οικολογία του δεν έχει μελετηθεί επαρκώς στην Ελλάδα, αλλού όμως κυνηγά έντομα πάνω από θαμνότοπους και δασωμένες περιοχές.
Τα καταφύγιά του (σπήλαια και ορυχεία) απειλούνται από την τουριστική διευθέτηση και τις μη ελεγχόμενες επισκέψεις τουριστών και σπηλαιολόγων. Απειλούνται επίσης από την απόφραξη των εισόδων τους για λόγους ασφαλείας και προστασίας αρχαιολογικών ευρημάτων. Τα μεσογειακά δάση και οι θαμνώνες, όπου το είδος αυτό αναζητάει την τροφή του, απειλούνται διαρκώς από τις πυρκαγιές, ενώ στη νότια Ελλάδα οι θαμνώνες υποβαθμίζονται και από την υπερβόσκηση.
1.8. Άλλες αιτίες
Απόφραξη εισόδων σπηλαίων και ορυχείων με ακατάλληλες πόρτες.
Στις εισόδους πάρα πολλών σπηλαίων της Ελλάδας, όπου εντοπίζονται μεγάλες αποικίες του είδους, τοποθετούνται ακατάλληλες πόρτες με σκοπό την προστασία του διακόσμου και του αρχαιολογικού υλικού εντός του. Επίσης, σε πολλά ορυχεία όπου η πρόσβαση ενέχει κινδύνους, τοποθετούνται πόρτες για να αποτρέπουν τους επισκέπτες. Και στις 2 περιπτώσεις τα αποτελέσματα για τις αποικίες των ζώων είναι καταστροφικά.
Προστατεύεται με τον Δασικό Κώδικα και το ΠΔ. 67/1981 "Περί προστασίας της αυτοφυούς χλωρίδος και της άγριας πανίδος και καθορισμού διαδικασίας συντονισμού και ελέγχου της ερεύνης επ’ αυτών". Περιλαμβάνεται στα παραρτήματα ΙΙ και IV της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21.5.1992 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (με μεταγενέστερες τροποποιήσεις). Περιλαμβάνεται επίσης στο παράρτημα II της σύμβασης της Βέρνης στο παράρτημα ΙΙ της σύμβασης της Βόννης. Επίσης έχει αναφερθεί από Τόπους Κοινοτικής Σημασίας (περιοχές Natura 2000).
------------
ADAMAKOPOULOS T., S. GATZOYANNIS & Κ. POIRAZIDIS (eds.). 1995. Study on the assessments, the enhancement of the legal infrastructure and the management of the protected area in the forest of Dadia. Athens: SES Summary, 48 pp (ex Ivanova 2000).
ΓΕΩΡΓΙΑΚΑΚΗΣ Π. (αδημοσίευτα στοιχεία).
BOLΚAΥ, S. J. 1926. Additions to the Mammalian Fauna of the Balkan Peninsula. Glaz. Zemal. Muz. Bosni i Hercegovini, (Sarajevo) 38: 159-179.
DE BEAUX, Ο. 1929. Ricerche faunistiche nelle isole Italiane dell Έgeο. Mammiferi. Arch. Ζοοl. Ital. Νaροli 13: 135-153.
DIETZ C. (προσωπική επικοινωνία).
DORIA G. 1887. Ι chirotteri trovati finora in Liguria. Ann. Mus. Civ. Stor. Natur. Genova, 4: 385-474.
FRAGUEDAKIS-TSOLIS S. AND B. CHONDROPOULOS 1996. E.2. Mammals, In: DAFIS S., E. PAPASTERGIADOU, K. GEORGHIOU, D. BABALONAS, TH. GEORGIADES, M. PAPAGEORGIOU, T. LAZARIDOU & V. TSIAOUSSI (eds.) Directive 92/43/EEC The Greek “Habitat” Project NATURA 2000: An Overview. Life Contract B4-3200/94/756, Commission of the European Communities DG XI, The Goulandris Natural History Museum - Greek Biotope/Wetland Centre, p. 514-550.
FELTEN N., SPITZENBERGER F. & STORCH G. 1977. Zur Kleinsäugerfauna West-Anatoliens. Teil IIIa. Senckenbergiana Βiοl. 58(1/2). 1-44.
HANÁK V., P. BENDA, M. RUEDI, I. HORÁČEK & T. S. SOFIANIDOU. 2001. Bats (Mammalia: Chiroptera) of the Eastern Mediterranean. Part 2. New records and review of distribution of bats in Greece. Acta Soc. Zool. Bohem. 65: 279–346.
HELVERSEN, O.v. (προσωπική επικοινωνία).
ILIOPOULOU-GEORGUDAKI J. 1977. Systematical study and geographic distribution of Chiroptera of Greece. PhD. Thesis, Faculty of Physlcs and Mathematics, University of Patras, 173 pp (in Greek, unpublished).
ILIOPOULOU-GEORGUDAKI J. 1984. Intraspecific and interpopulatiοn morphologic variation in the sharp-eared bat, Myotis blythii (Tomes, 1857) (Chiroptera: Vespertilionidae), from Greece. Bonn. Ζοοl. Beit. 35: 15-24.
ILIOPOULOU-GEORGUDAKI J., A. LEGAKIS, I. ONDRIAS, L. PARASCHI, R. WEID. 1992. Chiroptera. pp 303-321. In: KARANDINOS M. (ed.). The red data book of threatened vertebrates of Greece. Hellenic Zoological Society-Hellenic Ornithological Society (in Greek).
IUCN 2007. Rhinolophus blasii. In: IUCN 2007. European Mammal Assessment http://ec.europa.eu/environment/nature/conservation/species/ema/species/ rhinolophus_ blasii.htm. Downloaded on 11 May 2007.
IVANOVA T. & A. GUEORGUIEVA. 2004. Bats (Mammalia: Chiroptera) of the Eastern Rhodopes (Bulgaria and Greece) – species diversity, zoogeography and faunal patterns. - In: Beron P., Popov A. (eds). Biodiversity of Bulgaria. 2. Biodiversity of Eastern Rhodopes (Bulgaria and Greece). Pensoft & Nat. Mus. Natur. Hist., Sofia, 907-927.
JACOBS, D., COTTERILL, F.W., TAYLOR, P., AULAGNIER, S., NAGY, Z. & KARATAŞ, A. 2008. Rhinolophus blasii. In: IUCN 2008. 2008 IUCN Red List of Threatened Species. <www.iucnredlist.org>. Downloaded on 01 October 2008.
KAHMANN, H. 1959. Beitrag zur Kenntnis der Fledermaus-Fauna auf der Insel Kreta. Säugetierk. Mitt., 7: 153-156.
KOLΕΝAΤΙ F. A. 1859. Monographie der europäischer Chiropteren. Jahresheft Νaturwiss. Sect. Mäht: Schles. Ges. Foerd. Ackerbaues, Bruenn 1859: 1-156.
KRYŠTUFEK, B. 1999. Rhinolophus blasii Peters, 1866. In: The Atlas of European Mammals. Mitchell-Jones, A. J., Amori, G., Bogdanowicz, W., Kryštufek, B., Reijnders, P. J. H., Spitzenberger, F., Stubbe, M., Thissen, J. B. M., Vohralík, V. & Zima, J. (Eds.) pp. 90-91. Academic press, London.
KRYSTUFEK, Β. & DULIC Β. 2001. Rhinolophus blasii Peters, 1866 - Blasius' Hufeisennase. Pp.: 75-90. In: Krapp F (ed). Handbuch der Säugetiere Europas. Band 4: Fledertiere. Τeil II: Chirortera I. Rhinοlophidae, Vespertiliοnidae 1. AULA- Verlag, Wiebelsheim, 604 pp.
LAAR V. ν. & S. DAAN. 1964. Οn some Chiroptera from Greece. Beaufortia 10(120): 158-166.
LATASTE F. 1885. Etude de la faune des vertèbres de Barbarie (Algérie, Tunisie et Maroc). Acta Soc. Linn. Bordeaux 39: 129-289.
ΛΕΓΑΚΙΣ, Α. 2007. Απειλούμενα, προστατευόμενα και ενδημικά είδη ζώων της Ελλάδας. Έκδοση 6.0. Ζωολογικό Μουσείο. Τμήμα Βιολογίας. Πανεπιστήμιο Αθηνών, σσ 124.
LINDERMAYER D. 1855. Euboea. Eine naturhistorische Skizze. Bull. Naturalist. Moscou 2: 447
MARTENS J. 1967. Plecotus austriacus (Fischer) auf Kreta; mit Bemerkungen zu weiteren Arten (Mammalia, Chiroptera) Bonn. Ζοοl. Beitr. 18: 253-2570.
MILLER G. S. 1912. Catalogue of the Mammals of Western Europe (Europe exclusive of Russia) in the collection of the British Museum. London: British Museum (Natural History), 1019 pp.
ΠΑΠΑΔΑΤΟΥ Ε. (αδημοσίευτα στοιχεία).
PARAGAMIAN K., I. NIKOLOUDAKIS, E. PAPADATOU & E. SFAKIANAKI. 2004. Environmental study of the cave of Maroneia (Rodopi, Greece). Final report (in Greek). Hellenic Institute of Speleological Research, 176pp.
PIEPER H. 1965. Über einige Fledermaus-Parasiten aus Griechenland. Entomol. Ztschr. 75: 26-30.
PIEPER H. 1977. Fledermäuse aus Schleiereulen-Gewoellen νοn der Insel Kreta. Ztschr. Säugetierk. 43: 7-12.
1. Δάση = 1
2. Θαμνώνες = 1
3. Λιβάδια = 2
4. Υγρότοποι (εσωτερικοί)
4.1. Ποτάμια/Ρυάκια μόνιμης ροής [περιλαμβάνονται οι καταρράκτες] = 2
4.2. Ποτάμια/Ρυάκια παροδικής ροής = 2
4.3. Υγρότοποι με θαμνώδη βλάστηση = 2
4.4. Τυρφώνες, Έλη, Βάλτοι, κλπ = 2
4.5. Λίμνες γλυκού νερού [άνω των 80 στρεμμάτων] = 2
4.6. Εποχιακές/περιοδικές λίμνες [άνω των 80 στρεμμάτων] = 2
4.7. Μόνιμα τέλματα και λιμνούλες (pools) με γλυκό νερό [κάτω των 80 στρεμμάτων] = 2
4.8. Εποχιακά/περιοδικά τέλματα και λιμνούλες (pools) με γλυκό νερό, υγρά λιβάδια [κάτω των 80 στρεμμάτων] = 2
6. Σπήλαια και υπόγεια ενδιαιτήματα (χερσαία) = 1
6.1. Σπήλαια = 1
6.2. Άλλα υπόγεια ενδιαιτήματα = 1
10. Τεχνητά - υδρόβια
10.1. Ταμιευτήρες νερού (άνω των 80 στρεμμάτων) = 2
10.2. Δεξαμενές αλλά και λιμνούλες για πότισμα ζώων (κάτω των 80 στρεμμάτων) = 2