Pipistrellus pipistrellus

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ

1α. Επιστημονικό όνομα: 
Pipistrellus pipistrellus (Schreber, 1774)
1β. Συνώνυμα: 

----------

1γ. Ελληνικό κοινό όνομα: 
Νανονυχτερίδα
1δ. Αγγλικό κοινό όνομα: 
Common Pipistrelle
2α. Τάξη: 
Chiroptera
2β. Οικογένεια: 
Vespertilionidae
3i. Εξάπλωση: 

Το Pipistrellus pipistrellus εξαπλώνεται κυρίως στην δυτική παλαιαρκτική με εύρος που εκτείνεται από τις Βρετανικές Νήσους, μέσω νότιας Σκανδιναβίας και ενός μεγάλου μέρους της Ευρώπης (συμπεριλαμβανομένων όλων των χωρών της Μεσογείου, αλλά με εξαίρεση τη βόρεια Σκανδιναβία) προς το Βόλγα και τον Καύκασο. Απαντά επίσης στις ορεινές περιοχές της βορειοδυτικής Αφρικής (βόρειες περιοχές του Μαρόκου, της Αλγερίας, την Τυνησία και την Κυρηναϊκή στη Λιβύη) και στην Ασία (Κίνα, Ινδία, Μιανμάρ). Πάντως η ακριβής του κατανομή σε σχέση με το πρόσφατα-διαφοροποιημένο P. pygmaeus, δεν έχει προσδιοριστεί ακόμα.

Το είδος διαχωρίστηκε το 1993 σε δύο είδη, τα P. pipistrellus και P. pygmaeus (Jones and Parijs, 1993, Barrat et. al 1997). Ακολούθως, βρέθηκε ότι οι πληθυσμοί της Κρήτης ανήκουν σε ένα νέο είδος, το Pipistrellus hanaki (Hulva et. al, 2007). Οι αντίστοιχες κατανομές και η κατάστασή των παραπάνω ειδών δεν έχουν διευκρινιστεί πλήρως ακόμη. Εν τούτοις, η παρουσία του P. pipistrellus s. str. έχει επιβεβαιωθεί από μερικές θέσεις. Το πρόβλημα του προσδιορισμού των ειδών του συμπλέγματος Ρ. pipistrellus στη νότια Ελλάδα (Πελοπόννησος) και στα νησιά του Αιγαίου εξακολουθεί να παραμένει ανοικτό για συζήτηση.

3ii. Χάρτης εξάπλωσης: 
3α. Κατηγορία κινδύνου: 
Ανεπαρκώς Γνωστά (DD)
3β. Κριτήρια: 
-------------
4. Αιτιολόγηση της αξιολόγησης: 

Αν και άτομα του συμπλέγματος P. pipistrellus / P. pygmaeus / P. hanaki έχουν βρεθεί σε πάνω από 50 θέσεις σε όλη την Ελλάδα, η παρουσία του είδους στην Ελλάδα είναι αναμφισβήτητη σε μερικές μόνο θέσεις της κεντρικής και βόρειας Ελλάδας. Πολλές από τις παλαιότερες αναφορές είναι αμφίβολες, υπό το πρίσμα των πρόσφατων ταξινομικών αλλαγών και χρειάζονται επιβεβαίωση. Χρειάζεται περισσότερη έρευνα για τη διευκρίνιση των ορίων κατανομής και της κατάσταση των πληθυσμών του είδους.

5. Λόγοι αλλαγής από προηγούμενη αξιολόγηση: 
6. Πληθυσμιακές τάσεις: 
7. Ημερομηνία αξιολόγησης: 
18.12.2008
8α. Αξιολογητές: 
Παναγιώτης Γεωργιακάκης, Καλούστ Παραγκαμιάν, Έλενα Παπαδάτου.
8β. Ελεγκτές: 
Αναστάσιος Λεγάκις, Αθανάσιος Σφουγγάρης.
9. Αιτιολόγηση - 9α. Ταξινόμηση: 

Πολλά από τα άτομα που είχαν προσδιοριστεί πριν το 2000 ως Pipistrellus pipistrellus, πιθανότατα άνηκαν στο P. pygmaeus, ενώ γνωρίζουμε πλέον ότι οι πληθυσμοί της Κρήτης ανήκουν στο Pipistrellus hanaki.

9β. Γεωγραφική εξάπλωση: 

Εξαπλώνεται στην κεντρική και βόρεια Ελλάδα.

9γ. Πληθυσμός: 

-------------

9δi. Ενδιαίτημα και οικολογία (κείμενο): 

Η Νανονυχτερίδα θηρεύει σε πολλά διαφορετικά οικοσυστήματα συμπεριλαμβανομένων δασικών εκτάσεων, ιδίως στα ξέφωτα και τα άκρα των δασών, σε γεωργικές εκτάσεις, υγρότοπους και αστικές περιοχές. Το καλοκαίρι βρίσκει καταφύγιο κυρίως σε κτίρια και δένδρα, και τα θηλυκά άτομα συνήθως αλλάζουν θέσεις κατά την περίοδο εγκυμοσύνης. Το φθινόπωρο συγκεντρώνονται σε σπήλαια σε περιοχές με μεγάλο υψόμετρο, όπου αναζητούν το ταίρι τους. Το χειμώνα διαχειμάζουν κυρίως σε κτίρια αλλά και χαραμάδες βράχων και δένδρα.

9δii. Ενδιαίτημα και οικολογία (λίστα): 
9εi. Απειλές (κείμενο): 

Παρόλο που σε παγκόσμιο επίπεδο το είδος θεωρείται ως μειωμένου ενδιαφέροντος, στην Ελλάδα δεν μπορούμε να κάνουμε εκτιμήσεις για την κατάσταση των πληθυσμών του, καθώς δεν υπάρχουν σχετικές πληροφορίες. Επιπλέον, οι πρόσφατες ταξινομικές αναθεωρήσεις, δεν μας επιτρέπουν να εκτιμήσουμε το μέγεθος, την περιοχή εξάπλωσης και το βαθμό απομόνωσης των πληθυσμών του.

9στ. Kαθεστώς προστασίας: 

Προστατεύεται με τον Δασικό Κώδικα και το ΠΔ. 67/1981 "Περί προστασίας της αυτοφυούς χλωρίδος και της άγριας πανίδος και καθορισμού διαδικασίας συντονισμού και ελέγχου της ερεύνης επ’ αυτών". Περιλαμβάνεται στο παράρτημα IV της Οδηγίας  92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21.5.1992 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (με μεταγενέστερες τροποποιήσεις). Περιλαμβάνεται επίσης στο παράρτημα II της σύμβασης της Βέρνης στο παράρτημα ΙΙ της σύμβασης της Βόννης. Επίσης έχει αναφερθεί  από Τόπους Κοινοτικής Σημασίας (περιοχές Natura 2000).

9ζ. Χρήση: 

Το τάξον δεν χρησιμοποιείται τοπικά, εθνικά ή διεθνώς.

10. Βιβλιογραφία: 

ADAMAKOPOULOS T., S. GATZOYANNIS & Κ. POIRAZIDIS (eds.). 1995. Study on the assessments, the enhancement of the legal infrastructure and the management of the protected area in the forest of Dadia. Athens: SES Summary, 48 pp (ex Ivanova 2000).

BARRAT E.M., DEAVILLE R., BURLAND T.M., BRUFORD M.W., JONES G., RACEY P.A. & WAYNE R.K. 1997. DNA answers the call of pipistrelle bat species. Nature 387: 138–139.

BOLΚAΥ, S. J. 1926. Additions to the Mammalian Fauna of the Balkan Peninsula. Glaz. Zemal. Muz. Bosni i Hercegovini, (Sarajevo) 38: 159-179.

CHAWORTH-MUSTERS, J. 1932: A contribution to our Knowledge of the Mammals of Macedonia and Thessaly. Ann. Mag. Nat. Hist. 10(9): 166-171.

DIETZ C. (Προσωπική επικοινωνία).

FESTA Ε. 1914. Escursioni zoologiche del Dr. Enrico Festa nell'lsola di Rodi. Μammiferi. Βοll. Mus. Ζοοl. Anat. Comp. Univ. Torino 29: 1-29.

HANÁK V., P. BENDA, M. RUEDI, I. HORÁČEK & T. S. SOFIANIDOU. 2001. Bats (Mammalia: Chiroptera) of the Eastern Mediterranean. Part 2. New records and review of distribution of bats in Greece. Acta Soc. Zool. Bohem. 65: 279–346.

HELVERSEN, O.v. (Προσωπική επικοινωνία).

HUTSON, A.M., SPITZENBERGER, F., AULAGNIER, S., COROIU, I., KARATAŞ, A., JUSTE, J., PAUNOVIC, M., PALMEIRIM, J. & BENDA, P. 2008. Pipistrellus pipistrellus. In: IUCN 2008. 2008 IUCN Red List of Threatened Species. <www.iucnredlist.org>. Downloaded on 01 October 2008.

ILIOPOULOU-GEORGUDAKI J. 1977. Systematical study and geographic distribution of Chiroptera of Greece. PhD. Thesis, Faculty of Physlcs and Mathematics, University of Patras, 173 pp (in Greek, unpublished).

ILIOPOULOU-GEORGUDAKI J. 1985. New records of the occurrence of the genus Pipistrellus (Chiroptera: Vespertilionidae) in Greece. Mammalia 49: 131-133.

ILIOPOULOU-GEORGUDAKI J., A. LEGAKIS, I. ONDRIAS, L. PARASCHI, R. WEID. 1992. Chiroptera. pp 303-321. In: KARANDINOS M. (ed.). The red data book of threatened vertebrates of Greece. Hellenic Zoological Society-Hellenic Ornithological Society (in Greek).

IUCN 2007. Pipistrellus pipistrellus. In: IUCN 2007. European Mammal Assessment http://ec.europa.eu/environment/nature/conservation/species/ema/species/ pipistrellus_pipistrellus.htm. Downloaded on 11 May 2007.

IVANOVA T. & A. GUEORGUIEVA. 2004. Bats (Mammalia: Chiroptera) of the Eastern Rhodopes (Bulgaria and Greece) – species diversity, zoogeography and faunal patterns. - In: Beron P., Popov A. (eds). Biodiversity of Bulgaria. 2. Biodiversity of Eastern Rhodopes (Bulgaria and Greece). Pensoft & Nat. Mus. Natur. Hist., Sofia, 907-927.

IVANOVA Τ. 2000. New data οn bats (Mammalia: Chiroptera) from the Eastem Rhodopes, Greece (Thrace, Evros). Histor. Natur Bulg. 11: 117-125.

JONES, G. AND PARIJS, VAN S. M. 1993. Bimodal echolocation in pipistrelle bats: are cryptic species present? – Proc. R. Soc. Lond. B 251: 119–125.

Jones, G. and Barratt, E.JONES, G. 1999. Pipistrellus pipistrellus (Schreber, 1774). In: The Atlas of European Mammals. Mitchell-Jones, A. J., Amori, G., Bogdanowicz, W., Kryštufek, B., Reijnders, P. J. H., Spitzenberger, F., Stubbe, M., Thissen, J. B. M., Vohralík, V. & Zima, J. (Eds.) pp. 126-127. Academic press, London.KAHMANN, H. 1959. Beitrag zur Kenntnis der Fledermaus-Fauna auf der Insel Kreta. Säugetierk. Mitt., 7: 153-156.

KANΕLLΙS A. & N. HATZISARANTOS. 1963. The mamma1s of Greece. Το Vouno, Athina 230: 6-21 (in Greek).

KOCK D. 1974. Zur Säugetierfauna der Insel Chios, Ägäis (Mammalia). Senckenberg. Βiοl. 55: 1-19.

KOLΕΝAΤΙ F. A. 1859. Monographie der europäischer Chiropteren. Jahresheft Νaturwiss. Sect. Mäht: Schles. Ges. Foerd. Ackerbaues, Bruenn 1859: 1-156.

LAAR V. ν. & S. DAAN. 1964. Οn some Chiroptera from Greece. Beaufortia 10(120): 158-166.

LANE, A. & ALEVIZATOS, H. 2006. Additional data on the bat species (Chiroptera: Rhinolophidae and Vespertilionidae) of the island of Thasos, north-eastern Greece. Ann. Musei Goulandris 11: 297-301.

ΛΕΓΑΚΙΣ, Α. 2007. Απειλούμενα, προστατευόμενα και ενδημικά είδη ζώων της Ελλάδας. Έκδοση 6.0. Ζωολογικό Μουσείο. Τμήμα Βιολογίας. Πανεπιστήμιο Αθηνών, σσ 124.

LEGAKIS A., C. PAPADIMITRIOU, M. GAETHLICH & D. LAZARIS. 2000. Survey of the bats of the Athens metropolitan area. Myotis 38: 41-460

LINDERMAYER D. 1855. Euboea. Eine naturhistorische Skizze. Bull. Naturalist. Moscou 2: 447
MILLER G. S. 1912. Catalogue of the Mammals of Western Europe (Europe exclusive of Russia) in the collection of the British Museum. London: British Museum (Natural History), 1019 pp.

ΠΑΠΑΔΑΤΟΥ Ε. (Αδημοσίευτα στοιχεία).

TSUNIS G. 1987. Aspetti faunistici del Parco Nazionale di Valia-Calda, Pindo. pp.: 44-47. In: CRUCΙTTΙ Ρ. (ed.): Atti del Convegno sur Tema Zoologica Ellenica. Roma: Soc. Rom. Sci. Natur., 56 pp.

VΟLLETH Μ. 1987. Differences in the location of nucleolus organizer regions in European vespertilionid bats. Cytogenet. Cell Genet. 44: 186-197.

WINGE N. 1881. Om Graeske Pattedyr, samlede af L. Münter. Med Bemaerkninger om Familierne Soricidae, Mustelidae, Muridae og Myoxidae. Vidensk. Meddel. Naturh. Foren. Kbhvn. 1881: 7-59.

A. Ενδιαίτημα (Βαθμολογία: 1 = κύριο ενδιαίτημα, 2 = δευτερογενές ενδιαίτημα, 9 = πιθανά κατάλληλο ενδιαίτημα): 

1. Δάση

1.1. Εύκρατα Δάση =  1

2. Θαμνώνες = 2

4. Υγρότοποι (εσωτερικοί)

4.1. Ποτάμια/Ρυάκια μόνιμης ροής [περιλαμβάνονται οι καταρράκτες] = 1

4.2. Ποτάμια/Ρυάκια παροδικής ροής = 1

4.3. Υγρότοποι με θαμνώδη βλάστηση = 1

4.4. Τυρφώνες, Έλη, Βάλτοι, κλπ = 1

4.5. Λίμνες γλυκού νερού [άνω των 80 στρεμμάτων] = 1

4.6. Εποχιακές/περιοδικές λίμνες [άνω των 80 στρεμμάτων] = 1

4.7. Μόνιμα τέλματα και λιμνούλες (pools) με γλυκό νερό [κάτω των 80 στρεμμάτων] = 1

4.8. Εποχιακά/περιοδικά τέλματα και λιμνούλες (pools) με γλυκό νερό, υγρά λιβάδια [κάτω των 80 στρεμμάτων] = 1

5. Βραχώδεις περιοχές [π.χ. γκρεμοί, κορυφές βουνών] = 1

6. Σπήλαια και υπόγεια ενδιαιτήματα (χερσαία) = 1

6.1. Σπήλαια = 1

6.2. Άλλα υπόγεια ενδιαιτήματα = 2

9. Τεχνητά – Χερσαία 

9.1. Καλλιέργειες (δημητριακά, ορυζώνες, κλπ) = 2

9.2. Βοσκότοποι που διαχειρίζονται, φυτεύονται ή λιπαίνονται = 1

9.3. Φυτείες = 1

9.4. Αστικοί Κήποι = 1

9.5. Αστικές περιοχές και πάρκα = 1

Bii. Δράσεις διαχείρισης (απαιτούνται): 
Thu, 2019-08-29 12:26 -- Anna
Scratchpads developed and conceived by (alphabetical): Ed Baker, Katherine Bouton Alice Heaton Dimitris Koureas, Laurence Livermore, Dave Roberts, Simon Rycroft, Ben Scott, Vince Smith