Grampus griseus

Taxonomic name: 
Kείμενο Κόκκινου Βιβλίου: 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ

Κατηγορία κινδύνου: 
1α. Επιστημονικό όνομα: 
Grampus griseus (G. Cuvier, 1812)
1β. Συνώνυμα: 

-------------

1γ. Ελληνικό κοινό όνομα: 
Σταχτοδέλφινο
1δ. Αγγλικό κοινό όνομα: 
Risso’s dolphin
2α. Τάξη: 
Cetacea
2β. Οικογένεια: 
Delphinidae
3i. Εξάπλωση: 

Το σταχτοδέλφινο έχει παγκόσμια εξάπλωση στο βόρειο και το νότιο ημισφαίριο, με όριο στο βορρά τα νησιά Σέτλαντ και τον Κόλπο της Αλάσκας και στο νότο την Αυστραλία, την Νέα Ζηλανδία και τα νότια άκρα της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής (Taylor et al., 2008). Απαντάται σε ολόκληρη τη Μεσόγειο (Reeves and Notarbartolo di Sciara, 2006).

Στην Ελλάδα, αν και συναντάται σε όλες τις Ελληνικές Θάλασσες (σε βάθη 200 - 1,700μ και σε απόσταση από την ακτή 1 – 32 χλμ.) δεν μοιάζει να είναι κοινό πουθενά (Frantzis et al., 2003, Frantzis, 2007) εκτός από το Μυρτώο Πέλαγος έως τα Αντικύθηρα (Frantzis et al. unpublished data).

Αλιευτικά πεδία ΦΑΟ: Κεντρική Μεσόγειος (Υποπεριοχή 37.2) - Ιόνιο (37.2.2) και Ανατολική Μεσόγειος (Υποπεριοχή 37.3) - Αιγαίο (37.3.1)

3α. Κατηγορία κινδύνου: 
Τρωτά (VU)
3β. Κριτήρια: 
D1
4. Αιτιολόγηση της αξιολόγησης: 

Δεδομένου ότι με βάση συμπερασματικές πρόχειρες εκτιμήσεις βασισμένες στην κρίση ερευνητών, ο πληθυσμός σταχτοδέλφινων στην Ελλάδα μπορεί θεωρητικά να αριθμεί λιγότερο των 1.000 ώριμων ατόμων, το είδος χαρακτηρίζεται «Τρωτό».

5. Λόγοι αλλαγής από προηγούμενη αξιολόγηση: 
6. Πληθυσμιακές τάσεις: 
7. Ημερομηνία αξιολόγησης: 
03.08.2008
8α. Αξιολογητές: 
Γ. Παξιμάδης
8β. Ελεγκτές: 
Α.Φραντζής, Αθ. Σφουγγάρης.
9. Αιτιολόγηση - 9α. Ταξινόμηση: 

--------------

9β. Γεωγραφική εξάπλωση: 

------------

9γ. Πληθυσμός: 

Τα σταχτοδέλφινα της Μεσογείου είναι γενετικά διαφοροποιημένα από αυτά του ανατολικού Ατλαντικού (Reeves and Notarbartolo di Sciara, 2006).

Δεν υπάρχει ποσοτική εκτίμηση του υποπληθυσμού σταχτοδέλφινων της Ελλάδας, αλλά μόνο συμπερασματικές πρόχειρες εκτιμήσεις βασισμένες στην κρίση ερευνητών. Βάσει αυτών, ο υποπληθυσμός της Ελλάδας θα μπορούσε θεωρητικά να αριθμεί από ένα ελάχιστο δυνατό αριθμό 100 ατόμων, έως το μέγιστο πιθανό αριθμό των 600 ατόμων. ΕΙΟΝΕΤ

9δi. Ενδιαίτημα και οικολογία (κείμενο): 

7.1. Ανοιχτή θάλασσα. Σε βάθη από 200 έως 1,700 μ. και σε απόσταση μεγαλύτερη του 1 χλμ. και έως 32 χλμ. από την ακτή, με απότομη κατωφέρεια κοντά στο τέλος της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας (Frantzis et al., 2003, Frantzis, 2007).

Η διατροφή των σταχτοδέλφινων αποτελείται κυρίως από κεφαλόποδα και λιγότερο από ψάρια. Το βάθος των καταδύσεων που κάνουν προκειμένου να τραφούν με μεσοπελαγικά καλαμάρια εκτιμάται ότι φθάνει τα 500 μ.

Το μέσο μήκος των σταχτοδέλφινων είναι περίπου 3,5 μ. και το μέσο βάρος 300 – 400 κιλά. Ζουν πάνω  από 30 χρόνια, φθάνουν σε ηλικία αναπαραγωγής από 7 έως 13 ετών και σε μήκος 2,6 – 3 μ., ενώ η περίοδος κύησης κρατά 13 – 14 μήνες, με περισσότερες γεννήσεις να παρατηρούνται το καλοκαίρι (Frantzis and Alexiadou, 2003).

9δii. Ενδιαίτημα και οικολογία (λίστα): 
9εi. Απειλές (κείμενο): 

- παρεμπίπτουσα αλιεία (δίχτυα και παραγάδια) (Frantzis, 2007, Reeves and Notarbartolo di Sciara, 2006)
- χημική ρύπανση
- ηχορύπανση (Reeves and Notarbartolo di Sciara, 2006)
- κατάποση πλαστικών σακουλών (Frantzis et al. unpublished data)

9στ. Kαθεστώς προστασίας: 

Οδηγία των Οικότοπων 92/43/ΕΟΚ (Annex IV), Σύμβαση Βέρνης (Appendix IΙ), Βόννης (Appendix I), CITES (Appendix I), Βαρκελώνη (Annex II) και Συνθήκη ACCOBAMS.

9ζ. Χρήση: 

---------

10. Βιβλιογραφία: 

• ΕΙΟΝΕΤ

• Frantzis Α., Alexiadou P. Cetaceans of the Greek Seas. HCMR Monographs on Marine Sciences. Athens, 2003.

• Frantzis A., Alexiadou P., Paximadis G., Politi E.  Gannier A., Corsini-Foka M. 2003. Current knowledge on the cetacean fauna of the Greek Seas. J. Cetacean Res. Manage. 5(3):219-232.

• Frantzis Α., 2007. Fisheries Interactions with Cetacean Species in Hellas. p.p. 275-279. In: Papaconstantinou C. et al. (ed). State of Hellenic Fisheries. HCMR. 2007.

• Reeves R., Notarbartolo di Sciara G. (compilers and editors). 2006. The status and distribution of cetaceans in the Black Sea and Mediterranean Sea. IUCN Centre for Mediterranean Cooperation, Malaga, Spain. 137 pp.

• Taylor, B.L., Baird, R., Barlow, J., Dawson, S.M., Ford, J., Mead, J.G., Notarbartolo di Sciara, G., Wade, P. & Pitman, R.L. (2008). Grampus griseus. 2008 IUCN Red List of Threatened Species. IUCN 2008.

A. Ενδιαίτημα (Βαθμολογία: 1 = κύριο ενδιαίτημα, 2 = δευτερογενές ενδιαίτημα, 9 = πιθανά κατάλληλο ενδιαίτημα): 

7. Θαλάσσια

7.1. Ανοιχτά

Bi. Δράσεις διαχείρισης (υπάρχουν): 
Bii. Δράσεις διαχείρισης (απαιτούνται): 
Fri, 2019-08-16 11:10 -- Anna
Scratchpads developed and conceived by (alphabetical): Ed Baker, Katherine Bouton Alice Heaton Dimitris Koureas, Laurence Livermore, Dave Roberts, Simon Rycroft, Ben Scott, Vince Smith