ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ
-----------
Mεταναστευτικό γεράκι που φωλιάζει σε αποικίες. Φωλιάζει στην Παλαιαρκτική από την Ιβηρική χερσόνησο και τις ΒΔ ακτές της Αφρικής έως την Κίνα.
Οι μεγαλύτερες συγκεντρώσεις αναπαραγόμενων ζευγαριών βρίσκονται στην Θεσσαλική πεδιάδα (σε όλους τους νομούς με κυριότερο της Λαρίσης). Άλλες περιοχές όπου φωλιάζει το είδος βρίσκονται στους νομούς Ηλείας, Αιτωλοακαρνανίας, Φθιώτιδας, Πέλλας, Κιλκίς, Κοζάνης, Φλωρίνης, Σερρών, Ροδόπης στις πόλεις Ιωάννινα, Γαλαξίδι και Τρίπολη καθώς και στα νησιά Λήμνος και Λέσβος.
Διαπιστώνεται τάση μείωσης των πληθυσμών του κιρκινεζιού Σε έρευνες που πραγματοποιήθηκαν με την ίδια μέθοδο το 2004 και το 1995 στον θεσσαλικό κάμπο (ΣΠΠ Τυρνάβου, Φαρσάλων, Θεσσαλικού κάμπου), που αποτελεί τον σημαντικότερο πληθυσμό του είδους (>75% του πληθυσμού που αναπαράγεται στην Ελλάδα) διαπιστώθηκε μείωση γύρω στο 11%.
Σύμφωνα με τους μεγαλύτερους κατοίκους των οικισμών η μείωση από τις προηγούμενες δεκαετίες είναι πολύ πιο δραματική. Αυτή θα πρέπει ίσως να αποδοθεί στην επέκταση των αρδευόμενων εκτάσεων και στην μείωση των ενδιαιτημάτων του είδους μετά το 1950.
--------------
Αναπαράγεται σε αποικίες σε οικισμούς (σε αποθήκες και στέγες σπιτιών) και πολύ λιγότερο σε ορθοπλαγιές. Οι περιοχές αναζήτησης τροφής βρίσκονται σε ακτίνα έως 5 ή 10 χλμ συνήθως και σπανιότερα έως 15 χλμ. Στον Θεσσαλικό κάμπο η έκταση που περιλαμβάνει τις αποικίες και ακτίνα 5 χλμ γύρω από αυτές είναι 2.500 τετρ. χλμ. (Μπούσμπουρας 2005). Οι αντίστοιχες εκτάσεις συνολικά στην Ελλάδα πιθανά να φτάνουν τα 4.000 τετρ. χλμ. Οι αποικίες εκτός Θεσσαλίας είναι σχετικά απομονωμένες και σε ορισμένες περιοχές εντοπίζονται σε μία μόνο αποικία.
Στην Ελλάδα υπάρχουν τουλάχιστον 140 αποικίες με πληθυσμό που κυμαίνεται μεταξύ 2.600 έως 3.300 ζευγάρια.
Ο σημαντικότερος πληθυσμός εντοπίζεται στον Θεσσαλικό κάμπο (Halmmann 1996, Sfougaris et al 2004, Vlachos et al 2004) με 2.100 – 2.500 ζευγάρια σε 107 αποικίες σε 43 από τις οποίες καταγράφηκαν περισσότερα από 20 ζευγάρια (Μπούσμπουρας 2005).
Ζει σε ζεστές ανοικτές περιοχές όπως είναι οι στεπικές και ψευδοστεπικές εκτάσεις, λιβάδια, μη αρδεύσιμες καλλιέργειες και ευκαιριακά σε φρύγανα και ανοικτά δασολίβαδα. Τρέφεται κυρίως με έντομα (στο μεγαλύτερο ποσοστό με ορθόπτερα) και λιγότερο με μικρά θηλαστικά και άλλα μικρά σπονδυλόζωα. Φωλιάζει συνήθως σε αποικίες από 5 έως 250 ζευγάρια αλλά και μεμονωμένα. Φτιάχνει τη φωλιά του σε τρύπες σε παλιά σπίτια, κάτω από στέγες, σε τρύπες δένδρων και σε βραχώδεις ορθοπλαγιές.
Λόγω της εντατικοποίησης της γεωργίας μειώνονται οι περιοχές τροφοληψίας (λιβαδικές εκτάσεις, εκτάσεις υπό αγρανάπαυση, ακαλλιέργητη ζώνη μεταξύ των αγρών). Οι μη αρδευόμενες καλλιέργειες, όπως τα σιτηρά, περιορίζονται λόγω της ανάπτυξης αρδευόμενων καλλιεργειών, με συνέπεια των περιορισμό των ορθοπτέρων που αποτελούν βασική πηγή τροφής του είδους.
Απώλεια ενδιαιτημάτων στους χώρους διαχείμασης στην Αφρική και στους σταθμούς μετανάστευσης.
Η μείωση των διαθέσιμων θέσεων φωλεοποίησης στους οικισμούς αποτελεί περιοριστικό παράγοντα για το είδος. Η μείωση αυτή συμβαίνει με την καταστροφή παλιών κτηρίων (σπίτια, καλύβες, αποθήκες, περιστερώνες, κλπ.) και με τις επιδιορθώσεις, με νέα υλικά, των παλιών κτηρίων.
Η εντατική χρήση φυτοφαρμάκων οδηγεί σε μείωση της διαθεσιμότητας της τροφής και πιθανά σε προβλήματα τοξικότητας.
Όχληση και καταδίωξη από ανθρώπους.
-----------
Purpose/Type of Use = Sport hunting/specimen collecting = Subsistence.
Bousbouras D. 2006. Populations, colonies and foraging sites of lesser kestrels (Falco naumanni) in the thessalian plain: Delineation proposals for Special Protected Areas. Book of Abstracts p. 18. 10th International Congres on the Zoogeography and Ecology of Greece and Adjacent Regions. Patra, 26-30/7/2006.
Hallmann, B. (1996). Lesser Kestrel Survey of Thessaly. Report to the Hellenic Ornithological Society RSPB and BirdLife International.
Roussopoulos, Y. and Pergantis, P. 1994. The decline of the Lesser Kestrel (Falco naumanni) in Aitolia, Western Greece. Biologia Gallo-hellenica, 22 : 161-170. 5th Congres International sur la Zoogeographie et l’Ecology de la Greece et des regions avoisinantes-Iraklion, Avril 1990.
Sfougaris A., Alivizatos C., Giannakopoulos A., Weigelt C. 2004. Conservation of a raptor in an intensively cultivated agroecosystem: the case of lesser kestrel (Falco naumanni) in thessaly plain, central greece. Proceedings of MEDECOS 2004 - 10th International Conference on Mediterranean Climate Ecosystems, Rhodes Island, Greece, 25 April- May 1, 2004.
Vlachos Ch., D. Bakaloudis & E. Chatznikos 2004. Status of the Lesser Kestrel Falco naumanni in Thessaly, Central Greece. Chancellor R.D. & B.U. Meyburg eds 2004 Raptors Worrdwide. WWGBP/MME
Μπούσμπουρας Δ. 2005. Έκθεση ορνιθολογικής αξιολόγησης των περιοχών «GR056 Περιοχή Τυρνάβου», «GR062 Θεσσαλικός Κάμπος» και «GR063 Περιοχή Φαρσάλων», για το χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας. Πρόγραμμα: «Καθορισμός μεθοδολογίας και σύνταξη προδιαγραφών για την αξιολόγηση περιοχών και το χαρακτηρισμό τους ως Ζωνών Ειδικής Προστασίας της ορνιθοπανίδας με πιλοτική εφαρμογή σε 10 περιοχές». Υπουργείο Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων & Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων Υγροτόπων (ΕΚΒΥ). 63 σελ. + i παράρτημα, χάρτες.
2. Θαμνώνες
2.1. Φρύγανα = 1
3. Λιβάδια
3.1 Εύκρατα λιβάδια
3.1.1. Χορτολίβαδα = 1
3.1.5. Χέρσα εδάφη = 1
4. Υγρότοποι (εσωτερικοί)
4.1. Ποτάμια/Ρυάκια μόνιμης ροής [περιλαμβάνονται οι καταρράκτες] = 2
4.4. Τυρφώνες, Έλη, Βάλτοι, κλπ = 2
8. Ακτές
8.1. Βραχώδεις ακτές [περιλαμβάνονται βραχονησίδες και θαλάσσιοι γκρεμοί] = 1
9. Τεχνητά – Χερσαία
9.1. Καλλιέργειες (δημητριακά, ορυζώνες, κλπ) = 1
9.2. Βοσκότοποι που διαχειρίζονται, φυτεύονται ή λιπαίνονται = 1
9.4. Αστικοί Κήποι = 1
9.5. Αστικές περιοχές και πάρκα = 1