Ciconia nigra

Taxonomic name: 
Kείμενο Κόκκινου Βιβλίου: 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ

Κατηγορία κινδύνου: 
1α. Επιστημονικό όνομα: 
Ciconia nigra, Linnaeus, 1758
1β. Συνώνυμα: 

----------

1γ. Ελληνικό κοινό όνομα: 
Μαυροπελαργός
1δ. Αγγλικό κοινό όνομα: 
Black Stork
2α. Τάξη: 
Ciconiformes
2β. Οικογένεια: 
Ciconidae
3i. Εξάπλωση: 

Στην Ελλάδα, ο Μαυροπελαργός φωλιάζει στην Θράκη, στην Μακεδονία, στην Ήπειρο και στην Θεσσαλία, καθώς και στην Λέσβο. Κατα την (φθινοπωρινή κυρίως) μετανάστευση, μικροί αριθμοί Μαυροπελαργών παρατηρούνται τακτικά να κατευθύνονται νότια, πάνω από την Πελοπόννησο, Κρήτη κ.α.

3ii. Χάρτης εξάπλωσης: 
3α. Κατηγορία κινδύνου: 
Κινδυνεύοντα (EN)
3β. Κριτήρια: 
D
3βi. Κριτήρια (λίστα): 
4. Αιτιολόγηση της αξιολόγησης: 

Πολύ σποραδική, κατακερματισμένη κατανομή και μικρός αναπαραγόμενος πληθυσμός (< 250 ατομα).

6. Πληθυσμιακές τάσεις: 
7. Ημερομηνία αξιολόγησης: 
30/9/2008
8α. Αξιολογητές: 
Γιώργος Χανδρινός. Eλευθέριος Κακαλής
8β. Ελεγκτές: 
Γιώργος Χανδρινός
9. Αιτιολόγηση - 9α. Ταξινόμηση: 

----------

9β. Γεωγραφική εξάπλωση: 

Με ευρύτερη κατανομή στο παρελθόν από την σημερινή, ο Μαυροπελαργός είναι σπάνιος και τοπικός καλοκαιρινός επισκέπτης και διερχόμενος μετανάστης στην Ελλάδα. Το είδος έχει αραιά και κατερματισμένη κατανομή και φωλιάζει σε λίγες, σχετικά περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας, όχι όμως νότια της Θεσσαλίας ( Θράκη, Μακεδονία, Ήπειρος και Θεσσαλία) , καθώς και στην Λέσβο. Κατά την μετανάστευση, παρατηρείται τακτικά σε πολύ περισσότερες περιοχές, ιδιαίτερα το φθινόπωρο, οπότε  αρκετά πουλιά κατευθύνονται νότια, πάνω από την Πελοπόννησο, την Κρήτη κ.α.  (Handrinos & Akriotis, 1997).

9γ. Πληθυσμός: 

Ο αναπαραγόμενος στην Ελλάδα πληθυσμός υπολογίζεται σήμερα σε 70-100 ζευγ. (BirdLife International, 2004, ΕΟΕ αδημ. στοιχεία). Φαίνεται να έχει σταθερές τάσεις ή ελαφρά μείωση τοπικά. Η πλειονότητα του αναπαραγόμενου πληθυσμού καταγράφεται στην Θράκη, ιδιαίτερα στο Ν. Έβρου, ενώ η πυκνότητα του αραιώνει σημαντικά σε νοτιότερες περιοχές (Θεσσαλία κ.α.). Ο πληθυσμός της Λέσβου υπολογίζεται σε 6-8.ζευγ. (Λ. Κακαλής, προσ.επικ.)

Δεν υπάρχουν καταμετρήσεις από την περίοδο της μετανάστευσης, αν και η παρουσία μικρού ή μεσαίου μεγέθους κοπαδιών δεν είναι σπάνιο φαινόμενο στην Β. Α. Ελλάδα. Μέγιστη καταμέτρηση στην Ελλάδα, περί τα 400 άτομα (Δέλτα Έβρου, 15-9-2006,Β. Βασιλειάδης, προσ. επικ.), ενώ το φθινόπωρο αρκετά πουλιά κατευθύνονται νότια πάνω από την Πελοπόννησο (μέγιστη καταμέτρηση σμήνος 11 ατόμων, πάνω από την Λ. Καιαφα, 8-9-1984) η την Κρήτη (Handrinos & Akriotis, 1997).

9δi. Ενδιαίτημα και οικολογία (κείμενο): 

Είδος σχετικά δειλό και πολύ λιγότερο ανθρωπόφιλο από τον Λευκοπελαργό (Ciconia ciconia). Φωλιάζει μοναχικά, συνήθως σε δέντρα σπανιότερα σε βράχια, σε λοφώδεις, ημιορεινές περιοχές, με κωνοφόρα, φυλοβόλλα ή μικτά δάση, κοιλάδες, ξέφωτα, μικροκαλλιέργειες κ.α., πάντα όμως σε γειτνίαση με υγροτόπους γλυκού νερού  (ρέματα, έλη, υγρολίβαδα κ.α.) όπου βρίσκει την λεία του. Εκτός αναπαραγωγικής περιόδου συχνάζει σε υγροτόπους, παράκτιους ή εσωτερικούς, συχνά μαζί με Λευκοπελαργούς, ερωδιούς κ.α. Τρέφεται κυρίως με ερπετά και αμφίβια (ιδίως βατράχια), μικροθηλαστικά και σπανιότερα μικρά πουλιά. Πρόκειται για είδος που δεν έχει μελετηθεί επαρκώς στην Ελλάδα (Handrinos & Akriotis, 1997).

9δii. Ενδιαίτημα και οικολογία (λίστα): 
9εi. Απειλές (κείμενο): 

Απειλείται, κυρίως από κακή εφαρμογή δασοκομικής εκμετάλλευσης (αναδασώσεις, αποψιλωτικές υλοτομίες, διάνοιξη δασικών δρόμων κ.α.), ιδιαίτερα όμως από την υποβάθμιση και καταστροφή των υγροτοπικών  ενδιαιτημάτων όπου τρέφεται (μπαζώματα, αποξηράνσεις ελών, ευθυγραμμίσεις ρεμάτων κ.α.), μείωση της λείας του λόγω ρύπανσης κ.α., ενόχληση, σύγκρουση με ηλεκτροφόρα καλώδια κ.α.

9στ. Kαθεστώς προστασίας: 

Οδηγία 79/409/ΕΟΚ, Παρ. Ι
Σύμβαση Βέρνης, Παρ.
Σύμβαση Βόννης, Παρ.
Το μεγαλύτερο μέρος του αναπαραγόμενου στην Ελλάδα πληθυσμού απαντάται σε περιοχές του δικτύου ΖΕΠ / Natura 2000.

9ζ. Χρήση: 

----------

10. Βιβλιογραφία: 

-----------

A. Ενδιαίτημα (Βαθμολογία: 1 = κύριο ενδιαίτημα, 2 = δευτερογενές ενδιαίτημα, 9 = πιθανά κατάλληλο ενδιαίτημα): 

1. Δάση

1.1. Εύκρατα Δάση

1.1.1. Θερμόβια Κωνοφόρα (χαλέπιος, τραχεία, κυπαρίσσια, άρκευθοι κλπ) = 1

1.1.2 Φυλλοβόλα Πλατύφυλλα = 1

1.1.3. Ψυχρόβια Κωνοφόρα (ελάτη, μαύρη πεύκη κλπ) = 1

1.1.4. Παραποτάμια δάση = 1

3. Λιβάδια

3.1 Εύκρατα λιβάδια

3.1.1. Χορτολίβαδα 1

3.1.3. Φυσικά ξέφωτα 1

4. Υγρότοποι (εσωτερικοί)

4.1. Ποτάμια/Ρυάκια μόνιμης ροής [περιλαμβάνονται οι καταρράκτες]  = 1

4.2. Ποτάμια/Ρυάκια παροδικής ροής = 1

4.3. Υγρότοποι με θαμνώδη βλάστηση = 1

4.4. Τυρφώνες, Έλη, Βάλτοι, κλπ = 1

4.5. Λίμνες γλυκού νερού [άνω των 80 στρεμμάτων] = 1

4.7. Μόνιμα τέλματα και λιμνούλες (pools) με γλυκό νερό [κάτω των 80 στρεμμάτων] = 1

4.8. Εποχιακά/περιοδικά τέλματα και λιμνούλες (pools) με γλυκό νερό, υγρά λιβάδια [κάτω των 80 στρεμμάτων] = 1

4.13. Μόνιμα εσωτερικά δελταϊκά συστήματα = 2

8. Ακτές

8.2. Χαλικώδεις και αμμώδεις παραλίες [περιλαμβάνει αμμολουρίδες, αμμονησίδες, θίνες] = 1

8.3. Εκβολές ποταμών = 1

8.4. Περιοδικά κατακλυζόμενες ιλυώδεις και αμμώδεις περιοχές και αλίπεδα χωρίς βλάστηση = 2

8.5. Περιοδικά κατακλυζόμενα έλη [περιλαμβάνει αλμυρόβαλτους]  = 1

8.6. Παράκτιες υφάλμυρες/αλμυρές λιμνοθάλασσες με τουλάχιστον μια ένωση με τη θάλασσα = 1

8.7. Παράκτιες λιμνοθάλασσες γλυκού νερού και λιμνοθάλασσες γλυκού νερού σε δέλτα = 1

9. Τεχνητά – Χερσαία 

9.1. Καλλιέργειες (δημητριακά, ορυζώνες, κλπ)  = 1

9.2. Βοσκότοποι που διαχειρίζονται, φυτεύονται ή λιπαίνονται = 1

10. Τεχνητά - υδρόβια

10.7. Αρδευόμενες εκτάσεις [περιλαμβάνει αρδευτικά κανάλια και ορυζώνες] = 1

10.8. Εποχιακά πλημμυριζόμενες αγροτικές γαίες = 1

Tue, 2020-07-28 11:12 -- Anna
Scratchpads developed and conceived by (alphabetical): Ed Baker, Katherine Bouton Alice Heaton Dimitris Koureas, Laurence Livermore, Dave Roberts, Simon Rycroft, Ben Scott, Vince Smith