ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ
----------
H Πετροτουρλίδα απαντά στην Ευρώπη (κυρίως στη νότια και την ανατολική), τη δυτική και νότια Ασία όπου αναπαράγεται και στην Αφρική (κυρίως στην ανατολική και κεντρική) όπου διαχειμάζει.
Στην Ελλάδα η Πετροτουρλίδα αναπαράγεται στη Θράκη, Μακεδονία, Δυτική και Στερεά Ελλάδα, Κυκλάδες, Δωδεκάνησα, Κρήτη και τα νησιά του Β. Αιγαίου. Ένας πολύ μικρός αριθμός Πετροτουρλίδων διαχειμάζει στα νησιά του νότιου Αιγαίου (ιδιαίτερα στην Κώ και την Κρήτη). Κατά τη μεταναστευτική περίοδο η κατανομή του είδους είναι πιο εκτεταμένη κυρίως σε παράκτιες υγροτοπικές περιοχές.
Ο αναπαραγόμενος πληθυσμός στην Ευρώπη υπολογίζεται στα 46.000-78.000 ζευγάρια (Birdlife International 2004).
Κατά τη δεκαετία του 1980 ο πληθυσμός του είδους εκτιμήθηκε ότι ήταν περίπου 500 ζευγάρια και στη Λήμνο φώλιαζαν 45-50 από αυτά (Handrinos & Akriotis 1997). Αργότερα ο πληθυσμός εκτιμήθηκε σε 300-500 ζευγάρια (Birdlife International 2004). Σήμερα (δεκαετία του 2000) η εκτίμηση είναι 650-700 ζευγάρια από τα οποία περίπου 500 είναι στη Λήμνο (Κακαλής 2008).
Αναμφίβολα υπήρξε μια πολύ μεγάλη αύξηση του αναπαραγόμενου πληθυσμού στη Λήμνο συγκριτικά με τη δεκαετία του 1980 αλλά ο πληθυσμός στην ηπειρωτική Ελλάδα έχει μειωθεί κατά πολύ.
Η περιοχή κατοίκησης είναι μικρότερη από 2000 km2 και υπάρχουν λιγότερες από 10 περιοχές, ενώ οι εκτάσεις παρουσίας, κατοίκησης και η ποιότητα του ενδιαιτήματος του είδους υφίστανται συνεχόμενη μείωση. Επομένως το είδος χαρακτηρίζεται ως «Τρωτό» (VU, B2ab(ii,iii,iv)).
Στην Ελλάδα απαντά το υποείδος Burhinus oedicnemus saharae. Στην υπόλοιπη Ευρώπη μέχρι τα βόρεια Βαλκάνια απαντά το υποείδος Burhinus oedicnemus oedicnemus ενώ υπάρχουν τέσσερα ακόμη υποείδη στις διάφορες γεωγραφικές περιοχές όπου το είδος κατανέμεται (del Hoyo et al. 1996).
Οι κυριότερες περιοχές αναπαραγωγής στην Ελλάδα είναι η Λήμνος όπου συγκεντρώνεται η συντριπτική πλειονότητα του αναπαραγόμενου πληθυσμού στην Ελλάδα και ακολουθούν η Λέσβος, η λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου, ο Αμβρακικός Κόλπος, τα δέλτα των ποταμών Έβρου και Αξιού-Λουδία-Αλιάκμονα, οι υγρότοποι της Χαλκιδικής και η Κερκίνη.
Ο συνολικός αναπαραγόμενος πληθυσμός του είδους στην Ελλάδα εκτιμάται σε 650-700 ζευγάρια.
Εκτιμήσεις για το μέγεθος του αναπαραγόμενου πληθυσμού υπάρχουν από τις παρακάτω περιοχές:
o Δ. Έβρου 10-20 ζευγάρια (Μακρυγιάννη και Vangeluve 2008),
o Κερκίνη 1-2 (Ναζηρίδης 2008),
o Δ. Αξιού-Λουδία-Αλιάκμονα 5-10 (Καζαντζίδης 2008),
o Χαλκιδική (Άγιος Μάμας) 8-10 (Καλπάκης και Νοΐδου 2008),
o λ/θ Μεσολογγίου 50-70 ζευγάρια (Περγαντής και Ρουσόπουλος 2008),
o Αμβρακικός Κόλπος 35-40 ζευγάρια (Ζόγκαρης και Ρουσόπουλος 2008),
o Λέσβος 20-30 ζευγάρια και
o Λήμνος περισσότερα από 500 ζευγάρια (Κακαλής 2008).
Ενδεχομένως λίγα ζευγάρια αναπαράγονται και σε άλλες περιοχές.
H Πετροτουρλίδα φωλιάζει σε παράκτιους υγροτόπους όπως σε εκβολές ποταμών (8.3), χαλικώδεις και αμμώδεις παραλίες (8.2), ρυάκια παροδικής ροής (4.2) αλλά και σε μη υγροτοπικά ενδιαιτήματα όπως φρύγανα (2.1) και χορτολίβαδα (3.1.1).
Η βιολογία και η οικολογία του είδους δεν έχουν διερευνηθεί στην Ελλάδα.
Αλλαγή στις χρήσεις γης.
Εκχερσώσεις και πυρκαγιές φρυγανότοπων και χορτολιβαδικών εκτάσεων.
Διάνοιξη νέων δρόμων κυρίως σε παράκτιες περιοχές.
Ανάπτυξη του τουρισμού.
Υποβάθμιση των υγροτόπων.
Η Πετροτουρλίδα περιλαμβάνεται στο:
Κοινοτική Οδηγία 79/409 «για την προστασίας των πουλιών και των βιοτόπων τους», Παράρτημα Ι.
Σύμβαση της Βέρνης, παράρτημα ΙΙ.
Σύμβαση της Βόννης, παράρτημα ΙΙ.
Πολλές από τις περιοχές όπου αναπαράγεται τακτικά το είδος είναι προστατευόμενες.
-----------
BirdLife International/European Bird Census Countil 2000. European bird populations: estimates and trends. Cambridge, UK: BirdLife International (BirdLife Conservation Series No. 10).
Handrinos, G. & Akriotis, T. 1997. The Birds of Greece. Helm.
Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία (ΕΟΕ). Αδημοσίευτα στοιχεία.
Καζαντζίδης Σ. Αδημοσίευτα στοιχεία.
Κακαλής Ε. Αδημοσίευτα στοιχεία για τους υγροτόπους της Λέσβου και αδημοσίευτα στοιχεία από το πρόγραμμα «Παρακολούθησης υγροτόπων Αλυκής και Χορταρόλιμνης Λήμνου. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία».
Καλπάκης Σ. και Μ. Νοΐδου 2008. Αδημοσίευτα στοιχεία.
Μακρυγιάννη Ε. και D. Vageluwen 2008, Αδημοσίευτα στοιχεία.
Ρουσόπουλος Γ και Σ. Ζόγκαρης 2008. Αδημοσίευτα στοιχεία.
Περγαντής Φ. 2008 Αδημοσίευτα στοιχεία.
2. Θαμνώνες
2.1. Φρύγανα = 1
3. Λιβάδια
3.1.1. Χορτολίβαδα = 1
4. Υγρότοποι (εσωτερικοί)
4.2. Ποτάμια/Ρυάκια παροδικής ροής = 9
4.3. Υγρότοποι με θαμνώδη βλάστηση = 1
4.4. Τυρφώνες, Έλη, Βάλτοι, κλπ = 1
4.5. Λίμνες γλυκού νερού [άνω των 80 στρεμμάτων] = 2
4.6. Εποχιακές/περιοδικές λίμνες [άνω των 80 στρεμμάτων] = 2
4.8. Εποχιακά/περιοδικά τέλματα και λιμνούλες (pools) με γλυκό νερό, υγρά λιβάδια [κάτω των 80 στρεμμάτων] = 9
8. Ακτές
8.2. Χαλικώδεις και αμμώδεις παραλίες [περιλαμβάνει αμμολουρίδες, αμμονησίδες, θίνες] = 1
8.3. Εκβολές ποταμών = 1
8.5. Περιοδικά κατακλυζόμενα έλη [περιλαμβάνει αλμυρόβαλτους] = 1