ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ
----------
ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ:
ΕΥΒΟΙΑ: Το είδος είναι ενδημικό της Α. Εύβοιας και περιγράφηκε από τον ποταμίσκο που είναι γνωστός με το όνομα Μανικιώτικο Ρέμα που εκβάλλει στο Αιγαίο, νότια της Κύμης.
Το είδος αξιολογείται ως Κρισίμως Κινδυνεύον (CR) επειδή έχει εξαιρετικά περιορισμένη εξάπλωση (Μανικιώτικο Ρέμα) στην Α. Εύβοια (type locality). Επιπλέον, απειλείται εξαιτίας της μείωσης της ποσότητας και της υποβάθμιση της ποιότητας των υδάτων.
------------
Το είδος ενδημεί μόνο στο Μανικιώτικο Ρέμα της Α. Εύβοιας.
Μόνο ένας πληθυσμός είναι γνωστός, ο οποίος θεωρείται μικρός και επομένως το είδος γενικά θεωρείται σπάνιο. Ο πληθυσμός μεγαλώνει ή μικραίνει ανάλογα με την ποσότητα των υδάτων του ρέματος και ανάλογα με την επιτυχία της αναπαραγωγής του. Είναι πολύ πιθανόν – δεν έχει ερευνηθεί – ο πληθυσμός να υπόκειται στο φαινόμενο της στενωπού (bottle neck effect) επειδή αναδημιουργείται από μικρό αριθμό ατόμων που επιβιώνουν έπειτα από μεγάλη ανομβρία και δραματική μείωση του νερού στον ποταμίσκο. Το φαινόμενο αυτό μειώνει τη γενετική ποικιλομορφία του είδους κι επομένως το καθιστά περισσότερο ευάλωτο.
Αν και έχουν βρεθεί και άλλοι απομονωμένοι παρεμφερείς πληθυσμοί στην Κεντρική (Μίστρος, Καθενοί) και τη Βόρεια Εύβοια (Ιστιαία), εντούτοις οι τελευταίοι παρουσιάζουν μορφολογικές διαφορές που ενδεχόμενα μπορούν να δικαιολογηθούν γιατί διαβιούν σε ποταμούς που εκβάλλουν στον Ευβοϊκό κόλπο (σχέσεις με το Σπερχειό) κι όχι στο Αιγαίο (πιθανές σχέσεις με ΒΑ αιγαιακούς υδροκρίτες).
Το είδος είναι τυπικά ρεόφιλο και συχνάζει σε τρεχούμενο νερό με μέτρια ή ισχυρή ροή (ύστερα από νεροποντή). Σε περιόδους ξηρασίας το είδος επιβιώνει σε μικρές ενδοποτάμιες λακκούβες. Αναζητά την τροφή του στις παρόχθιες συνευρέσεις που σχηματίζουν οι ρίζες των δέντρων ή απευθείας στον πυθμένα. Η αναπαραγωγή γίνεται σε περιοχές με καθαρά νερά και πυθμένα αμμοχαλικώδη.
Η βασικότερη απειλή προέρχεται από τη μείωση της ποσότητας και την υποβάθμιση της ποιότητας του νερού. Στο Μανικιώτικο Ρέμα, η παροχή παρουσιάζει σημαντικές ετήσιες διακυμάνσεις εξαιτίας των βροχοπτώσεων που ωστόσο διαχρονικά αντισταθμιζόταν από τα υπόγεια νερά που ανέβρυζαν στην πεδιάδα της Κύμης και τροφοδοτούσαν την κοίτη στον κάτω ρου του ποταμού. Η έντονη χρήση του νερού για οικιστικές και γεωργικές ανάγκες περιόρισε σημαντικά τον όγκο του με αποτέλεσμα τον περιορισμό της παρουσίας του είδους. Τα τελευταία χρόνια περιορίστηκε μόνο στο κάτω λιμνάζον εκβολικό τμήμα.
Άλλη - 6.3.11 Εξάντληση του νερού εξαιτίας υπερβολικής χρήσης για τη γεωργία ή/και υδροδότηση οικισμών καθώς και παρατεταμένη περίοδος ξηρασίας και ανομβρίας
Περιλαμβάνεται στο Παράρτημα V της Οδηγίας των Οικοτόπων και στο Π.Δ. 67/1981.
Καμία χρήση.
Bobori, D.C., P.S. Economidis & E.G. Maurakis. 2001. Freshwater fish habitat science in Greece. Aquatic Ecosys. Health & Management, 4(4): 381-391.
Crivelli, A.J. 1996. The freshwater fish endemic to the northern Mediterranean region: An Action Plan for their conservation. Edition by WWF, 172 pp.
Economidis, P.S. 1992. Freshwater Fishes. In: The Red Data Book of Threatened Vertebrates of Greece. σελ. 41-81.
Economidis, P.S. 1995. Endangered Freshwater Fishes of Greece. In: Endemic Freshwater Fishes of N. Mediterranean Region. Ed. by A.J. Crivelli & P.S. Maitland, Tour de Valat Foundation. Biological Conservation, 72: 201-211.
Economidis, P.S., V.P. Vogiatzis & D. Bobori. 1997 (2000). Freshwater Fishes: 613-645 In: Directive 92/43/EEC The Greek "Habitat" Project NATURA 2000: An overview. Life Contract B4-3200/94/756 (Ed. by: S. Dafis, E. Papastergiadou, K. Georghiou, D. Babalonas, T. Georgiadis, M. Papageorgiou, Th. Lazaridou & V. Tsiaoussi). Commission of the European Communities DG XI, The Goulandris Natural History Museum, EKBY (Greek version, 2000). 932 p.
Economidis, P.S. & C. Daoulas. 2003. Barbus euboicus Stephanidis, 1950. Ιn: Handbook Freshwater Fishes Europe, Aula Verlag, 5II: 201-206.
Kottelat, M. 1997. An heuristic checklist of the freshwater fishes of Europe (exclusive of former USSR) with an introduction for non-systematists and comments on nomenclature and conservation. Biologia, section Zoology, 52 suppl. 5: 1-271.
Kottelat, M. & J. Freyhof. 2007. Handbook of European freshwater fishes. Edition by M. Kottelat, Cornol, Switzerland and J. Freyhof, Berlin Germany. 646 p.
Stephanidis, A. 1950. Contribution to the study of freshwater fish of Greece. Praktika of Academy of Athens, 18 (1943): 200-210 (in Greek)]. Στεφανίδης, A. 1950. Συμβολή εις την μελέτην των ιχθύων των γλυκέων υδάτων της Eλλάδος. Πρακτικά Aκαδημίας Aθηνών, 18 (1943): 200-210.
4. Υγρότοποι (εσωτερικοί)
4.1. Ποτάμια/Ρυάκια μόνιμης ροής [περιλαμβάνονται οι καταρράκτες] = 1