Balaenoptera physalus

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ

1α. Επιστημονικό όνομα: 
Balaenoptera physalus Linnaeus, 1758
1β. Συνώνυμα: 

-------------

1γ. Ελληνικό κοινό όνομα: 
Πτεροφάλαινα
1δ. Αγγλικό κοινό όνομα: 
Fin whale
2α. Τάξη: 
Cetacea
2β. Οικογένεια: 
Balaenopteridae
3i. Εξάπλωση: 

Η πτεροφάλαινα απαντάται στη βόρεια και δυτική Μεσόγειο στην ανοιχτή θάλασσα σε μεγάλα βάθη. Υπάρχει έλλειψη στοιχείων για το νότιο-ανατολικό κομμάτι της λεκάνης της Μεσογείου (Reeves and Notarbartolo di Sciara, 2006).

Στην Ελλάδα απαντάται κυρίως στα ανοιχτά των νησιών του βόρειου Ιονίου Πελάγους, αν και περιστασιακά ή σπάνια έχουν παρατηρηθεί κατά μήκος ολόκληρης της Ελληνικής Τάφρου, στο εσωτερικό Ιόνιο, στο Βόρειο Αιγαίο και στον Σαρωνικό Κόλπο (Frantzis and Alexiadou, 2003).
Αλιευτικά πεδία ΦΑΟ: Κεντρική Μεσόγειος (Υποπεριοχή 37.2) - Ιόνιο (37.2.2) και Ανατολική Μεσόγειος (Υποπεριοχή 37.3) - Αιγαίο (37.3.1)

3α. Κατηγορία κινδύνου: 
Ανεπαρκώς Γνωστά (DD)
3β. Κριτήρια: 
------------
4. Αιτιολόγηση της αξιολόγησης: 

Αν και υπάρχει μεγάλος όγκος γνώσεων σχετικά με τις πτεροφάλαινες της Μεσογείου, δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία σχετικά με τις πληθυσμιακές τάσεις και τις απειλές. Βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών, οι πτεροφάλαινες της Μεσογείου διαφέρουν γενετικά από τον πληθυσμό του Ατλαντικού και αριθμούν πιθανότατα λιγότερα από 10,000 ώριμα άτομα. Παρά το γεγονός ότι υπάρχει ανθρωπογενής θνησιμότητα από συγκρούσεις με σκάφη και εμπλοκή σε δίχτυα, δεν είναι δυνατό να εξακριβωθεί κατά πόσον αυτή είναι τόσο υψηλή ώστε να προκαλέσει μείωση του πληθυσμού (Reeves and Notarbartolo di Sciara, 2006).

Είναι δυνατό ο πληθυσμός στην Ελλάδα να είναι μεγαλύτερος από 1000 ώριμα άτομα; Αν όχι τότε μπορεί να μπει στα Τρωτά, εκτός αν η κινητικότητα είναι μεγάλη και ο ελληνικός υποπληθυσμός μπορεί να εμπλουτιστεί από τον υπόλοιπο της Μεσογείου

5. Λόγοι αλλαγής από προηγούμενη αξιολόγηση: 
6. Πληθυσμιακές τάσεις: 
7. Ημερομηνία αξιολόγησης: 
03/08/2008
8α. Αξιολογητές: 
Γ. Παξιμάδης, Α.Φραντζής
8β. Ελεγκτές: 
--------------
9. Αιτιολόγηση - 9α. Ταξινόμηση: 

------------

9β. Γεωγραφική εξάπλωση: 

Το καλοκαίρι οι πτεροφάλαινες της Μεσογείου συγκεντρώνονται κυρίως στη θάλασσα της Λιγουρίας, της Κορσικής, της Τυρρηνίας, αλλά και στο ανατολικό Ιόνιο για να τραφούν. Η λεκάνη Κορσικής - Λιγουρίας και ο κόλπος των Λεόντων είναι οι περιοχές με τη μεγαλύτερη συγκέντρωση πτεροφαλαινών. Στα τέλη Φεβρουαρίου με αρχές Μαρτίου, παρατηρείται συγκέντρωση πτεροφαλαινών στο κανάλι της Σικελίας. Η περιοχή αναπαραγωγής τους στη Μεσόγειο δεν έχει εξακριβωθεί (Reeves and Notarbartolo di Sciara, 2006).

9γ. Πληθυσμός: 

-----------

9δi. Ενδιαίτημα και οικολογία (κείμενο): 

7.1. Ανοιχτή θάλασσα. Παρατηρούνται κυρίως σε βάθη από 1,000 έως 2,000 μ. και σε απόσταση από 9 έως 36 ν.μ. από την ακτή (Frantzis et al., 2003). Προτιμούν περιοχές όπου παρατηρούνται υψηλές συγκεντρώσεις ζωοπλανκτόν (Reeves and Notarbartolo di Sciara, 2006).
Η διατροφή της πτεροφάλαινας είναι πολυποίκιλη και συνίσταται κυρίως σε ζωοπλανκτόν (το αποκαλούμενο “κρίλ”), μικρά ψάρια και μικρά καλαμάρια. Οι καταδύσεις για συλλογή τροφής συνήθως δεν ξεπερνούν τα 200 μ., αν και το μέγιστο βάθος κατάδυσης που έχει καταγραφεί στη Μεσόγειο είναι τα 470 μ.
Η πτεροφάλαινα φθάνει το μήκος των 27 μ. και το βάρος των 80 τόνων (τα θηλυκά είναι λίγο μεγαλύτερα από τα αρσενικά), ζεί έως και 90 – 100 χρόνια, ωριμάζει αναπαραγωγικά σε ηλικία 8 – 10 ετών (στο μήκος των 18 μ.) και η περίοδος κύησης της κρατά 11-12 μήνες (Frantzis and Alexiadou, 2003) (Notarbartolo di Sciara et al, 2003).

9δii. Ενδιαίτημα και οικολογία (λίστα): 
9εi. Απειλές (κείμενο): 

- Θνησιμότητα από συγκρούσεις με σκάφη
- Όχληση από θαλάσσια κυκλοφορία και ανεξέλεγκτη τουριστική παρατήρηση (whale watching)
- Χημική ρύπανση από μεταβολίτες DDT
- Παρεμπίπτουσα αλιεία (Reeves and Notarbartolo di Sciara, 2006).

Άλλη

4.2.3. Άλλη – Συγκρούσεις με σκάφη
10.6 ‘Αλλη - Όχληση από θαλάσσια κυκλοφορία

9στ. Kαθεστώς προστασίας: 

Οδηγία των Οικότοπων 92/43/ΕΟΚ (Annex IV), Σύμβαση Βέρνης (Appendix IΙ), Βόννης (Appendix I), CITES (Appendix I), Βαρκελώνη (Annex II), Moratorium Διεθνούς Φαλαινοθηρικής Επιτροπής και Συνθήκη ACCOBAMS.

9ζ. Χρήση: 

-----------

10. Βιβλιογραφία: 

• Frantzis Α., Alexiadou P. Cetaceans of the Greek Seas. HCMR Monographs on Marine Sciences. Athens, 2003.
• Frantzis A., Alexiadou P., Paximadis G., Politi E.  Gannier A., Corsini-Foka M. 2003. Current knowledge on the cetacean fauna of the Greek Seas. J. Cetacean Res. Manage. 5(3):219-232.
• Notarbartolo-Di-Sciara G., Zanardelli Μ., Jahoda Μ., Panigada S., Airoldi S. 2003. The fin whale Balaenoptera physalus (L. 1758) in the Mediterranean Sea. Mammal Rev Volume 33, No. 2, 105–150.
• Reeves R., Notarbartolo di Sciara G. (compilers and editors). 2006. The status and distribution of cetaceans in the Black Sea and Mediterranean Sea. IUCN Centre for Mediterranean Cooperation, Malaga, Spain. 137 pp.

A. Ενδιαίτημα (Βαθμολογία: 1 = κύριο ενδιαίτημα, 2 = δευτερογενές ενδιαίτημα, 9 = πιθανά κατάλληλο ενδιαίτημα): 

7. Θαλάσσια

7.1. Ανοιχτά

Bi. Δράσεις διαχείρισης (υπάρχουν): 
Tue, 2019-08-06 10:37 -- Anna
Scratchpads developed and conceived by (alphabetical): Ed Baker, Katherine Bouton Alice Heaton Dimitris Koureas, Laurence Livermore, Dave Roberts, Simon Rycroft, Ben Scott, Vince Smith