Aythya ferina

Taxonomic name: 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ

1α. Επιστημονικό όνομα: 
Aythya ferina (Linnaeus, 1758)
1β. Συνώνυμα: 

-----------

1γ. Ελληνικό κοινό όνομα: 
Γκισάρι - Τοπικά (Θράκη): Κοκκινοκέφαλο, Τόπι.
1δ. Αγγλικό κοινό όνομα: 
Common Pochard
2α. Τάξη: 
Anseriformes
2β. Οικογένεια: 
Anatidae
3i. Εξάπλωση: 

Είδος της Παλαιαρκτικής. Στην Ελλάδα, άρχισε να φωλιάζει τακτικά στα μέσα της δεκαετίας του ’80, σε πολύ λίγους υγρότοπους της Ηπείρου και της  Μακεδονίας. Τον χειμώνα με πολύ ευρύτερη κατανομή, διαχειμάζει σε όλους σχεδόν τους μεγάλους υγρότοπους της ηπειρωτικής Ελλάδας και σε αρκετά μεγάλα νησιά  (Λέσβος, Λήμνος, Κρήτη, Ιόνια κ.α).

3α. Κατηγορία κινδύνου: 
Μειωμένου Ενδιαφέροντος (LC)
4. Αιτιολόγηση της αξιολόγησης: 

Ο αναπαραγόμενος στην Ελλάδα πληθυσμός είναι μικρός, διάσπαρτος και ασταθής. Αντίθετα, τον χειμώνα το είδος δεν φαίνεται να αντιμετωπίζει προβλήματα, αν και μειώνεται περιφερειακά και στην υπόλοιπη Ευρώπη.

7. Ημερομηνία αξιολόγησης: 
27 7 2008
8α. Αξιολογητές: 
Γιώργος Χανδρινός
8β. Ελεγκτές: 
----------
9. Αιτιολόγηση - 9α. Ταξινόμηση: 

----------

9β. Γεωγραφική εξάπλωση: 

Ένας μικρός πληθυσμός, αναπαράγεται σήμερα σε αρκετούς υγρότοπους της Ηπείρου (Αμβρακικός), της Δυτ. Μακεδονίας  (Πρέσπες, Λ. Χειμαδίτις, Λ. Καστοριάς κ.α.) και, σποραδικά, αλλού (Κεντρ. Μακεδονία, Θράκη κ.α.).

Τον χειμώνα έχει πολύ ευρύτερη γεωγραφική εξάπλωση. Απαντάται σε όλους σχεδόν τους μεγάλους υγρότοπους της ηπειρωτικής Ελλάδος και σε αρκετά νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου (Handrinos & Akriotis, 1997).

9γ. Πληθυσμός: 

Ο αναπαραγόμενος στην Ελλάδα πληθυσμός εκτιμάται σε 0-20 ζευγ. (BirdLife International, 2004) με ελαφρώς αυξητικές, αλλά ασταθείς και μάλλον απρόβλεπτες τάσεις.

Η πιο πολυπληθής βουτόπαπια τον χειμώνα, με οριακή αύξηση. Μέσος όρος ΜΕΚΥΠ (1996-2005) 33.939 άτομα, μέγιστη χειμερινή καταγραφή 102.970 άτομα (1987) και μέγιστη τοπική καταγραφή 50000 άτομα  (Πόρτο Λάγος, 15-1-1987). Το 85% του Ελληνικού διαχειμάζοντος πληθυσμού συγκεντρώνεται σε 5 υγρότοπους (Αμβρακικός, Λ. Κερκίνη. Μεσολόγγι, Πόρτο Λάγος-Λ. Βιστωνίδα και Λ. Βόλβη). Στην Ελλάδα διαχειμάζει το 3% του περιφερειακού πληθυσμού (Μαύρη Θάλασσα / Ανατ. Μεσόγειος), ο οποίος εμφανίζει μείωση (Handrinos, 1987, Handrinos & Akriotis, 1997).

9δi. Ενδιαίτημα και οικολογία (κείμενο): 

Φωλιάζει σε υγρότοπους γλυκού νερού, με πυκνή βλάστηση, καλαμιώνες κ.α. πολύ σπάνια σε λιμνοθάλασσες. Τον χειμώνα απαντάται σε όλους σχεδόν τους τύπους υγροτόπων, τόσο παράκτιους  (λιμνοθάλασσες, αλμυρόβαλτους, ρηχές θαλάσσιες εκτάσεις κ.α.), όσο και εσωτερικούς (λίμνες, ταμιευτήρες κ.α.)(Handrinos & Akriotis, 1997).

9εi. Απειλές (κείμενο): 

Ο αναπαραγόμενος πληθυσμός παραμένει μικρός, κατακερματισμένος και ασταθής. Κοινό θηρεύσιμο είδος τον χειμώνα, αλλά δεν υπάρχουν στατιστικά δεδομένα για την κάρπωση του. Απειλείται πάντως από μολυβδίαση (Pain & Handrinos, 1990). Εμφανίζει ήδη μειωμένη (<10%) πληθυσμιακή παρακμή στην Ευρώπη.

9στ. Kαθεστώς προστασίας: 

Oδηγία 79/409/EOK, Παρ. II/1, ΙII/2
Σύμβαση Βέρνης, Παρ.ΙΙΙ
Σύμβαση Βόννης, Παρ.Ι, ΙΙ
Όλος ο αναπαραγόμενος πληθυσμός και το μεγαλύτερο μέρος του διαχειμάζοντος πληθυσμού απαντάται σε περιοχές του δικτύου ΖΕΠ / Natura 2000.

9ζ. Χρήση: 

Θηρεύσιμο είδος.

A. Ενδιαίτημα (Βαθμολογία: 1 = κύριο ενδιαίτημα, 2 = δευτερογενές ενδιαίτημα, 9 = πιθανά κατάλληλο ενδιαίτημα): 

4. Υγρότοποι (εσωτερικοί)

4.1. Ποτάμια/Ρυάκια μόνιμης ροής [περιλαμβάνονται οι καταρράκτες] = 2

4.3. Υγρότοποι με θαμνώδη βλάστηση = 1

4.5. Λίμνες γλυκού νερού [άνω των 80 στρεμμάτων] = 1

4.6. Εποχιακές/περιοδικές λίμνες [άνω των 80 στρεμμάτων] = 1

4.13. Μόνιμα εσωτερικά δελταϊκά συστήματα = 2

7. Θαλάσσια

7.2. Ρηχά νερά [συνήθως με βάθος μικρότερο των 6μ στην άμπωτη, περιλαμβάνει κόλπους και στενά] = 1

8. Ακτές

8.3. Εκβολές ποταμών = 1

8.5. Περιοδικά κατακλυζόμενα έλη [περιλαμβάνει αλμυρόβαλτους] = 1

8.6. Παράκτιες υφάλμυρες/αλμυρές λιμνοθάλασσες με τουλάχιστον μια ένωση με τη θάλασσα = 1

8.7. Παράκτιες λιμνοθάλασσες γλυκού νερού και λιμνοθάλασσες γλυκού νερού σε δέλτα = 1

9. Τεχνητά – Χερσαία

9.1. Καλλιέργειες (δημητριακά, ορυζώνες, κλπ) = 1

10. Τεχνητά - υδρόβια

10.1. Ταμιευτήρες νερού (άνω των 80 στρεμμάτων) = 1

10.4. Τηγάνια αλυκών, αλυκές = 2

Thu, 2020-02-20 10:20 -- Anna
Scratchpads developed and conceived by (alphabetical): Ed Baker, Katherine Bouton Alice Heaton Dimitris Koureas, Laurence Livermore, Dave Roberts, Simon Rycroft, Ben Scott, Vince Smith