ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ
----------
Το είδος αναπαράγεται (καλοκαιρινός επισκέπτης) στην Ανατολική Ευρώπη και Δυτική Ασία και διαχειμάζει στη νότια Αφρική- ένας γεωγραφικά απομονωμένος πληθυσμός, ίσως ξεχωριστό είδος υπάρχει, ως επιδημητικό, στη βόρεια Ινδία (Ferguson-Lees & Christie 2001). Στην Ελλάδα, το είδος αναπαράγεται στη Θράκη-Κ. & Α. Μακεδονία, Δ. Μακεδονία, Ήπειρο και Θεσσαλία. Κατά τη μετανάστευση απαντάται στα περισσότερα μέρη της Ελλάδας, σε μικρούς αριθμούς (Χανδρινός 1992, Handrinos & Akriotis 1997).
Ο αναπαραγόμενος πληθυσμός του είδους είναι 67-90 ζευγάρια και σίγουρα δεν ξεπερνά τα 250 άτομα (Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία αδημ.).
----------
Στην Ελλάδα οι μεγαλύτεροι αναπαραγόμενοι πληθυσμοί του είδους (καλοκαιρινός επισκέπτης) βρίσκονται στη Θράκη (κυρίως Δάσος Δαδιάς) και Μακεδονία, ενώ λιγότερα ζευγάρια υπάρχουν στη Θεσσαλία και Ήπειρο, ενώ πρόσφατα φαίνεται να εξαφανίστηκε από τη Στερεά Ελλάδα (Ακαρνανία) (Χανδρινός 1992, Handrinos & Akriotis 1997, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία αδημ., Παπανδρόπουλος π.ε.). Παλιότερα ήταν πολύ πιο διαδεδομένο στην ηπειρωτική Ελλάδα. Άτομα που μεταναστεύουν παρατηρούνται σποραδικά σε πολλά μέρη της Ελλάδας.
Ο αναπαραγόμενος πληθυσμός του είδους υπολογίζεται σε 67-90 ζευγάρια, και οι πληθυσμού της Δυτικής Μακεδονίας και Ηπείρου είναι αρκετά κατακερματισμένοι. Λόγω της εξειδίκευσης του ενδιαιτήματός του, το είδος μπορεί να είναι σχετικά κοινό τοπικά, αλλά να λείπει ή να είναι σπάνιο σε κάποιες περιοχές της ευρύτερης κατανομής του. Ο μεγαλύτερος πληθυσμός του είδους (23 ζευγάρια) βρίσκεται στο Δάσος Δαδιάς, με μερικά ζευγάρια (περίπου 4-5 ή περισσότερα) στην περιοχή Κερκίνης, Δέλτα Νέστου και Αντιχασίων, ενώ σε άλλες περιοχές ως επί το πλείστον υπάρχουν μεμονωμένα ή ελάχιστα ζευγάρια (Χανδρινός 1992, Handrinos & Akriotis 1997, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία αδημ.).
Το είδος φωλιάζει σε δένδρα, σε δάση χαμηλού ή μεσαίου υψομέτρου (κυρίως 1.1.1., 1.1.2.1, 1.1.4), ενώ τρέφεται κυρίως σε υγροτόπους γλυκού νερού (4.1, 4.2, 4.3, 4.4, 4.5, 4.6, 4.7, 4.8) και λιγότερο σε καλλιέργειες (9.1), λιβάδια (3.1.1) και θαμνώνες (2.2). Τρέφεται με μεγάλη ποικιλία λείας: ερπετά, αμφίβια, μικρά θηλαστικά και πουλιά, μεγάλα έντομα και πιο σπάνια ψοφίμια (Βλάχος 1989, Ζόγκαρης κ.α. 2003).
Φαίνεται να απειλείται κυρίως από την υποβάθμιση των πεδινών δασών (υλοτομίες, κτλ.) και των μικρών υγροτόπων γλυκού νερού, τοπικά τουλάχιστον από τη λειτουργία λατομείων και διάνοιξη δρόμων Σε μικρό βαθμό ίσως απειλείται από τα φυτοφάρμακα και τη λαθροθηρία.
Προστατεύεται σε διεθνές (Παρ. Ι της 79/409/ΕΕ, ΙΙ της Σύμβασης Βέρνης, ΙΙ της Σύμβασης Βόννης) και ελληνικό επίπεδο (απόφαση 414985/1985 ΥΠΓΑΤ) (Χανδρινός 1992, Tucker & Evans 1997). Το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού αναπαραγόμενου πληθυσμού βρίσκεται σε περιοχές Natura 2000.
Σε μικρό βαθμό για ταρίχευση και συλλογή αβγών (σε ελληνικό και διεθνές επίπεδο).
Τι ποσοστό (%) του συνολικού πληθυσμού χρησιμοποιείται; = <5%
Purpose/Type of Use = Sport hunting/specimen collecting = National, International.
Primary forms removed from the wild = Whole animal/plant = 26-50%, Eggs, fruits, seeds = 26-50%.
Source of specimens in commercial trade = Wild = 100%.
Τάσεις στη συλλογή/συγκομιδή από το φυσικό τους περιβάλλον σε σχέση με το συνολικό πληθυσμό τα τελευταία 5 χρόνια = Μείωση.
Τάση στο ποσό συλλογής/συγκομιδής που προκαλείται λόγω εξημέρωσης και καλλιέργειας τα τελευταία 5 χρόνια = Άγνωστη.
Βλάχος, Χ. 1989. Η οικολογία του Κραυγαετού (Aquila pomarina) στο Δάσος Δαδιάς του Νομού Έβρου. Τμήμα Δασολογίας κα Φυσικού Περιβάλλοντος. ΑΠΘ. 119 σελίδες. Διδακτορική Διατριβή.
Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία. Αδημοσίευτα στοιχεία.
Ζόγκαρης, Σ., Παπανδρόπουλος, Δ., Αλιβιζάτος, Χ., Ρήγας, Γ., Χατζηρβασάνης, Β. & Καρδακάρη, Ν. 2003. Απειλούμενα Πουλιά στον Αμβρακικό. ΟΙΚΟΣ ΕΠΕ, ΕΤΑΝΑΜ ΑΕ.
Παπανδρόπουλος, Δ. Προσωπική επικοινωνία.
Χανδρινός, Γ. 1992. Το Κόκκινο Βιβλίο των απειλουμένων σπονδυλοζώων της Ελλάδας. Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία.
Ferguson-Lees, J. & Christie, D.A. 2001. Raptors of the world. Helm. London.
Handrinos, G. & Akriotis, T. 1997. The Birds of Greece. Helm.
Tucker, G.M. & Evans, M.I. 1997. Habitats for Birds in Europe. BirdLife Conservation Series No. 6. BirdLife International.
1. Δάση
1.1. Εύκρατα Δάση
1.1.1. Θερμόβια Κωνοφόρα (χαλέπιος, τραχεία, κυπαρίσσια, άρκευθοι κλπ) = 1
1.1.2 Φυλλοβόλα Πλατύφυλλα
1.1.2.1. Ξηρόφιλλα φυλλοβόλα (Quercion confertae) = 1
1.1.2.2. Ostryo-Carpinion = 9
1.1.3. Ψυχρόβια Κωνοφόρα (ελάτη, μαύρη πεύκη κλπ) = 9
1.1.4. Παραποτάμια δάση = 1
2. Θαμνώνες
2.2. Αείφυλλα – Πλατύφυλλα = 2
3. Λιβάδια
3.1.1. Χορτολίβαδα = 2
3.1.3. Φυσικά ξέφωτα = 2
4. Υγρότοποι (εσωτερικοί)
4.1. Ποτάμια/Ρυάκια μόνιμης ροής [περιλαμβάνονται οι καταρράκτες] = 1
4.2. Ποτάμια/Ρυάκια παροδικής ροής = 1
4.3. Υγρότοποι με θαμνώδη βλάστηση = 2
4.4. Τυρφώνες, Έλη, Βάλτοι, κλπ = 2
4.5. Λίμνες γλυκού νερού [άνω των 80 στρεμμάτων] = 2
4.6. Εποχιακές/περιοδικές λίμνες [άνω των 80 στρεμμάτων] = 1
4.7. Μόνιμα τέλματα και λιμνούλες (pools) με γλυκό νερό [κάτω των 80 στρεμμάτων] = 1
4.8. Εποχιακά/περιοδικά τέλματα και λιμνούλες (pools) με γλυκό νερό, υγρά λιβάδια [κάτω των 80 στρεμμάτων] = 1
9. Τεχνητά – Χερσαία
9.1. Καλλιέργειες (δημητριακά, ορυζώνες, κλπ) = 2