Talpa europaea
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ
----------
Στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης: από τη Μ. Βρετανία, Γαλλία και βόρεια Ισπανία μέχρι τα βορειοανατολικά τμήματα της Ρωσίας και την Ουκρανία, και από την κεντρική Φινλανδία και νότια Σουηδία μέχρι τις μεσογειακές ακτές της βορειοανατολικής Ισπανίας και της Γαλλίας, την κεντροβόρεια Ιταλία και τη βόρεια Ελλάδα και Ευρ. Τουρκία.
Εξάπλωση στην Ελλάδα: Θράκη – Κ.& Α. Μακεδονία.
Η μέχρι σήμερα γνωστή περιοχή εξάπλωσης του είδους στην Ελλάδα ορίζεται από τις λίγες τοποθεσίες ανεύρεσής του στη βορειανατολική ηπειρωτική χώρα. Επίσης τα δεδομένα για τα βιολογικά και οικολογικά χαρακτηριστικά των ελληνικών πληθυσμών είναι πλήρως ανύπαρκτα. Αυτή η έλλειψη δεδομένων δεν επιτρέπει την κατάταξη του είδους στις κατηγορίες κινδύνου (CR, EΝ, VU και ΝΤ). Ωστόσο η έλλειψη δεδομένων και η εμφανής ανθρωπογενής υποβάθμιση αρκετών ενδιαιτημάτων του είδους στην περιοχή εξάπλωσής του (ιδιαίτερα εκείνων που βρίσκονται σε μικρότερα υψόμετρα και είναι εντονότερα επηρεασμένα) δεν δικαιολογεί την τοποθέτηση στην κατηγορία των ειδών μειωμένου ενδιαφέροντος (LC).
----------------
Λόγω της πολύ ελλιπούς γνώσης μας για την γεωγραφική κατανομή του είδους στην Ελλάδα και για την πληθυσμιακή του κατάσταση δεν είναι δυνατόν να αναφερθούν σημαντικές περιοχές εξάπλωσης. Οι ελληνικοί πληθυσμοί είναι από τους νοτιότερους στην περιοχή εξάπλωσης του είδους και θεωρούνται ότι ανήκουν στο υποείδος T.e. velessiensis Petrov 1941 που εξαπλώνεται και σε γειτονικές περιοχές των νοτιοδυτικών Βαλκανίων.
Το μέγεθος του συνολικού αλλά και των τοπικών πληθυσμών είναι άγνωστο, αφού δεν έχει πραγματοποιηθεί καμία πλυθυσμιακή μελέτη στον ελληνικό χώρο. Υπάρχουν προς το παρόν μόνον 6 τοποθεσίες ανεύρεσης του είδους στην Ελλάδα, όλες διάσπαρτες στη βόρειοανατολική ηπειρωτική χώρα.. Με βάση τα ανωτέρω, φαίνεται ότι υπάρχει αρκετός βαθμός κερματισμού αλλά ασφαλώς απαιτείται πολύ περισσότερη έρευνα για την εξαγωγή ασφαλών συμπερασμάτων.
Είναι αρκετά ευρύοικο είδος και ζει στα ενδιαιτήματα με τους ακόλουθους κωδικούς (σε παρένθεση οι κωδικοί καταλληλότητας του ενδιαιτήματος): 1.1.2 (1), 1.1.3 (1), 3.1.1 (1), 3.1.2 (1), 3.1.3 (1), 4.13 (2), 9.1 (1), 9.2 (1), 9.3 (2), 10.8 (2). Το είδος στην Ελλάδα απααντάται υψομετρικά σχεδόν από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι τουλάχιστον τα 1600 m. ΄Ισως υπάρχει μια μικρή περιοχή συμπατρίας με το είδος T. caeca στην Κ. Μακεδονία, όχι όμως με το T. stankovici.
Το είδος απειλείται από: α) ανθρωπογενή απώλεια /υποβάθμιση του ενδιαιτήματος λόγω γεωργικών καλλιεργειών (Κωδ. 1.1.1), αλλαγής διαχειριστικού καθεστώτος (Κωδ. 1.2.2), ανάπτυξης διαφόρων υποδομών (Κωδ. 1.4), πυρκαγιών (Κωδ. 1.7). β) ρύπανση που επηρεάζει τα ενδιαιτήματα και /ή το είδος και κυρίως λόγω γεωργικής χερσαίας και υδατικής ρύπανσης (Κωδ. 6.2.1 και 6.3.1). γ) φυσικές καταστροφές λόγω καταιγίδων/πλημμυρών και πυρκαγιών (Κωδ. 7.2 και 7.4). δ) αλλαγές στη δυναμική των ιθαγενών ειδών λόγω θηρευτών και παθογόνων/παρασίτων (Κωδ. 8.2 και 8.5) και ε) ανθρωπογενή όχληση λόγω δραστηριοτήτων αναψυχής και τουρισμού (Κωδ. 10.1).
Το είδος προστατεύεται από την εθνική νομοθεσία (Π.Δ. 67/1981, Πίνακας 2) και ζει σε λίγες από τις ελληνικές προστατευόμενες περιοχές του Δικτύου Natura 2000.
Δεν χρησιμοποιείται κατά οποιονδήποτε τρόπο από τον άνθρωπο.
1. Filippucci, M.G., Nascetti, G., Capanna, E. & Bullini, L. (1987): Allozyme variation and systematics of European moles of the genus Talpa (Mammalia, Insectivora). Journal of Mammalogy, 68:487-499.
2. Macdonald, D. & Barrett, P. (1993): Mammals of Britain and Europe. Collins, London.
3. Mitchel-Jones, A.J., Amori, G., Bogdanowicz, W., Kryštufek, B., Reijnders, P.J.H., Spitzenberger, F., Stubbe, M., Thissen, J.B.M., Vohralík, V. & Zima, J. (1999): The Atlas of European Mammals. Academic Press, London.
4. Niethammer, J. (1990): Talpa europaea Linnaeus, 1758 – Maulwurf. In: Handbuch der Säugetiere Europas, Band 3/I, pp. 99-133. Niethammer, J. & Krapp, F. (eds). AULA – Verlag, Wiesbaden.
5. Todorović, M., Dundjerski, Z. & Soldatović, B. (1987): Distribution of the mole species (Talpa) in the south-west region of the Balkans. Biologia Gallo-hellenica, 13: 119-126.
6. Vohralík, V. & Sofianidou, T. (1987): Small mammals (Insectivora, Rodentia) of Macedonia, Greece. Acta Universitatis Carolinae-Biologica 1985: 319-354.
7. Wilson. D.E. & Reeder, D.M. (eds) (2005): Mammal Species of the World (third edition). The Johns Hopkins University Press, Baltimore.
8. Φραγγεδάκη-Τσώλη, Σ. Ε. & Χονδρόπουλος, Β. Π. (αδημοσίευτα στοιχεία).
9. Τρυφωνόπουλος, Γ. & Θάνου, Ε. (αδημοσίευτες παρατηρήσεις).
1. Δάση
1.1. Εύκρατα Δάση
1.1.2 Φυλλοβόλα Πλατύφυλλα = 1
1.1.3. Ψυχρόβια Κωνοφόρα (ελάτη, μαύρη πεύκη κλπ) = 1
3. Λιβάδια
3.1 Εύκρατα λιβάδια
3.1.1. Χορτολίβαδα = 1
3.1.2. Υπαλπικά και αλπικά λιβάδια = 1
3.1.3. Φυσικά ξέφωτα = 1
4. Υγρότοποι (εσωτερικοί)
4.13. Μόνιμα εσωτερικά δελταϊκά συστήματα = 2
9. Τεχνητά – Χερσαία
9.1. Καλλιέργειες (δημητριακά, ορυζώνες, κλπ) = 1
9.2. Βοσκότοποι που διαχειρίζονται, φυτεύονται ή λιπαίνονται = 1
9.3. Φυτείες = 2
10. Τεχνητά - υδρόβια
10.8. Εποχιακά πλημμυριζόμενες αγροτικές γαίες = 2