Plecotus auritus
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ
Plecotus alpinus Kiefer & Veith, 2002
Plecotus microdontus Spitzenberger, 2002
Σύμφωνα με τα νεότερα δεδομένα το Plecotus auritus είναι ενδημικό της Ευρώπης (Spitzenberger et al.2001, Spitzenberger et al. 2006), και εξαπλώνεται κυρίως νοτιότερα των 65°Β, δυτικά των Ουραλίων και βόρεια του Καυκάσου. Στο νότιες περιοχές υπάρχει σε μεγάλα υψόμετρα. Υπάρχει στα Βρετανικά νησιά και στη Σαρδηνία ενώ η κατανομή του στην Ιβηρική, την Ιταλία και τη Βαλκανική χερσόνησο είναι κατακερματισμένη.
Το είδος δεν είναι κοινό στην Ελλάδα. Υπάρχουν μόνο λίγες αναφορές από τις ορεινές περιοχές της βόρειας και κεντρικής Ελλάδας (από θέσεις με υψόμετρο μέχρι και 1.600 μέτρα) και μία από τη βόρεια Πελοπόννησο. Κάποιες από τις αναφορές αυτές πιθανότατα αναφέρονται σε άτομα του Plecotus macrobullaris, η παρουσία του οποίου από στην ηπειρωτική Ελλάδα διαπιστώθηκε πρόσφατα (Juste et al. 2004), ενώ άλλες είναι πολύ αμφίβολες (Hanak et al. 2001).
Αναφέρεται σε λιγότερες από 15 θέσεις σε όλη την Ελλάδα, οι περισσότερες από τις οποίες εντοπίζονται στη Β. Ήπειρο και το δυτικό άκρο της Μακεδονίας. Αν και το ταξινομικό καθεστώς αρκετών από τα δείγματα του είδους αμφισβητείται, η περιορισμένη εξάπλωσή του και η εξάρτησή του σε μεγάλο βαθμό από δάση και συστάδες ώριμων δέντρων, το καθιστούν ευάλωτο.
Πρόσφατα διαχωρίστηκε σε δύο είδη: Plecotus auritus & P. macrobullaris.
Οι αναφορές του είδους από Αττική, Κρήτη και Σαντορίνη, αμφισβητούνται και πιθανότατα σχετίζονται με άλλο είδος Plecotus (Ρ. austriacus, P. macrobullaris ή / και Ρ. kolombatovici).
Αναφέρεται σε λιγότερες από 15 θέσεις σε όλη την Ελλάδα (αρκετές από τις οποίες είναι αμφισβητούμενες).
Κυνηγά την τροφή του πάνω από δάση φυλλοβόλων και κωνοφόρων αλλά και σε μεμονωμένα δένδρα πάρκων και κήπων. Οι καλοκαιρινές αποικίες χρησιμοποιούν κτίρια και δέντρα ενώ μεμονωμένα ζώα χρησιμοποιούν και σπήλαια. Διαχειμάζουν σε σπήλαια, ορυχεία και κτίρια, και περιστασιακά σε δέντρα.
Απειλείται από την υποβάθμιση και καταστροφή των δασών και την απομάκρυνση ώριμων δέντρων από αυτά.
Προστατεύεται με τον Δασικό Κώδικα και το ΠΔ. 67/1981 "Περί προστασίας της αυτοφυούς χλωρίδος και της άγριας πανίδος και καθορισμού διαδικασίας συντονισμού και ελέγχου της ερεύνης επ’ αυτών". Περιλαμβάνεται στο παράρτημα IV της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21.5.1992 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (με μεταγενέστερες τροποποιήσεις). Περιλαμβάνεται επίσης στο παράρτημα II της σύμβασης της Βέρνης στο παράρτημα ΙΙ της σύμβασης της Βόννης. Επίσης έχει αναφερθεί από Τόπους Κοινοτικής Σημασίας (περιοχές Natura 2000).
Το τάξον δεν χρησιμοποιείται τοπικά, εθνικά ή διεθνώς.
BENDA P., KIEFER A., HANÁK V. & VEITH M. 2004: Systematic status of African populations of long-eared bats, genus Plecotus (Mammalia: Chiroptera). Folia Zool. 53 (Monogr. 1): 47 pp.
DIETZ C. (Προσωπική επικοινωνία).
DIETZ C., O.v. HELVERSEN, D. NILL. 2008. Handbuch der Fledermäuse Europas und Nordwestafricas. Biologie, Kennzeichen, Gefährdung. Kosmos Verlag, Stuttgart. Pp. 399.
DOUGLASS G. Ν. 1892. Zur Fauna Santorins. Ζοοl Anz. 15: 453-455.
ENTWISTLE, A. C. 1999. Plecotus auritus (Linnaeus, 1758). In: The Atlas of European Mammals. Mitchell-Jones, A. J., Amori, G., Bogdanowicz, W., Kryštufek, B., Reijnders, P. J. H., Spitzenberger, F., Stubbe, M., Thissen, J. B. M., Vohralík, V. & Zima, J. (Eds.) pp. 148-149. Academic press, London.
HANÁK V., P. BENDA, M. RUEDI, I. HORÁČEK & T. S. SOFIANIDOU. 2001. Bats (Mammalia: Chiroptera) of the Eastern Mediterranean. Part 2. New records and review of distribution of bats in Greece. Acta Soc. Zool. Bohem. 65: 279–346.
HELVERSEN, O.v. (Προσωπική επικοινωνία).
HELVERSEN, Ο. v. & WEID R. 1990: Die Verbreitung einiger Fledermausarten in Griechenland. Bonn. Ζοοl. Beitr. 41: 9-22.
HUTSON, A.M., SPITZENBERGER, F., AULAGNIER, S., COROIU, I., KARATAŞ, A., JUSTE, J., PAUNOVIC, M., PALMEIRIM, J. & BENDA, P. 2008. Plecotus auritus. In: IUCN 2008. 2008 IUCN Red List of Threatened Species. <www.iucnredlist.org>. Downloaded on 01 October 2008.
ILIOPOULOU-GEORGUDAKI J. 1977. Systematical study and geographic distribution of Chiroptera of Greece. PhD. Thesis, Faculty of Physlcs and Mathematics, University of Patras, 173 pp (in Greek, unpublished).
JUSTE, J., IBANEZ, C., MUNOZ, J., TRUJILLO, D., BENDA, P., KARATAS, A. & RUEDI, M. 2004. Mitochondrial phylogeography of the longeared bats (Plecotus) in the Mediterranean and Atlantic Islands. Molecular Phylogenetics and Evolution, 31: 1114–1126.
ΛΕΓΑΚΙΣ, Α. 2007. Απειλούμενα, προστατευόμενα και ενδημικά είδη ζώων της Ελλάδας. Έκδοση 6.0. Ζωολογικό Μουσείο. Τμήμα Βιολογίας. Πανεπιστήμιο Αθηνών, σσ 124.
LEGAKIS A., C. PAPADIMITRIOU, M. GAETHLICH & D. LAZARIS. 2000. Survey of the bats of the Athens metropolitan area. Myotis 38: 41-460.
ΠΑΠΑΔΑΤΟΥ Ε. (Αδημοσίευτα στοιχεία).
PIEPER H. 1977. Fledermäuse aus Schleiereulen-Gewoellen νοn der Insel Kreta. Ztschr. Säugetierk. 43: 7-12.
SPITZENBERGER, F., PIÁLEK, J. & HARING, E. 2001. Systematics of the genus Plecotus (Mammalia, Vespertilionidae) in Austria based on morphometric and molecular investigations. Folia Zoologica 50, 161-172.
SPITZENBERGER, F., STRELKOV, P. & HARING, E. 2003. Morphology and mitochondrial DNA sequences show that Plecotus alpinus Kiefer & Veith, 2002 and Plecotus microdontus Spitzenberger, 2002 are synonyms of Plecotus macrobullaris Kuzjakin, 1965. Natura Croatica, 12: 39-53.
SPITZENBERGER, F., STRELKOV, P. P., WINKLER, H. & HARING, E. 2006. A preliminary revision of the genus Plecotus (Chiroptera, Vespertilionidae) based on genetic and morphological results. Zoologica Scripta, 35: 187–230.
WINGE N. 1881. Om Graeske Pattedyr, samlede af L. Münter. Med Bemaerkninger om Familierne Soricidae, Mustelidae, Muridae og Myoxidae. Vidensk. Meddel. Naturh. Foren. Kbhvn. 1881: 7-59.
1. Δάση
1.1. Εύκρατα Δάση = 1
2. Θαμνώνες = 9
4. Υγρότοποι (εσωτερικοί)
4.1. Ποτάμια/Ρυάκια μόνιμης ροής [περιλαμβάνονται οι καταρράκτες] = 2
4.2. Ποτάμια/Ρυάκια παροδικής ροής = 2
4.3. Υγρότοποι με θαμνώδη βλάστηση = 2
4.4. Τυρφώνες, Έλη, Βάλτοι, κλπ = 2
4.5. Λίμνες γλυκού νερού [άνω των 80 στρεμμάτων] = 2
4.6. Εποχιακές/περιοδικές λίμνες [άνω των 80 στρεμμάτων] = 2
4.7. Μόνιμα τέλματα και λιμνούλες (pools) με γλυκό νερό [κάτω των 80 στρεμμάτων] = 2
4.8. Εποχιακά/περιοδικά τέλματα και λιμνούλες (pools) με γλυκό νερό, υγρά λιβάδια [κάτω των 80 στρεμμάτων] = 2
4.11. Αλπικοί υγρότοποι [περιλαμβάνει αλπικά λιβάδια και εποχιακές συγκεντρώσεις από λιώσιμο χιονιού] = 9
6. Σπήλαια και υπόγεια ενδιαιτήματα (χερσαία)
6.1. Σπήλαια = 1
6.2. Άλλα υπόγεια ενδιαιτήματα = 1