Pipistrellus pygmaeus
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ
--------------
Το είδος Pipistrellus pygmaeus διαχωρίστηκε από το P. pipistrellus μόλις πρόσφατα (Barrat et al. 1997) και επομένως η ακριβής του εξάπλωση δεν έχει πλήρως διευκρινιστεί. Στο είδος αυτό συμπεριλαμβάνεται και το P. mediterraneus το οποίο μέχρι πρότινος θεωρείτο υποείδος του P. pipistrellus.
Είναι είδος της δυτικής παλαιαρκτικής. Εξαπλώνεται από τα Βρετανικά νησιά μέσω ενός μεγάλου μέρος της Ευρώπης (συμπεριλαμβανομένων της Σαρδηνίας και της Κορσικής) μέχρι την Ουκρανία και τη δυτική Ρωσία. Το εύρος του πιθανά είναι μεγαλύτερο προς ανατολάς.
Η παρουσία του έχει επιβεβαιωθεί σε περισσότερες από 15 τοποθεσίες στην ηπειρωτική Ελλάδα (Πελοπόννησος, Στερεά Ελλάδα, Ήπειρος, Μακεδονία και Θράκη) και σε 2 νησιά (Ρόδος, Λέσβος). Είναι πολύ πιθανό να έχει μεγαλύτερη εξάπλωση και να είναι περισσότερο κοινό καθώς πολλά άτομα αναφερόμενα ως P. pipistrellus από τη δεκαετία του 1990 και πριν, ενδεχομένως άνηκαν στο P. pygmaeus.
Η παρουσία του είδους είναι επιβεβαιωμένη σε λιγότερες από είκοσι θέσεις στην Ελλάδα. Με αυτά τα δεδομένα, θα μπορούσε να καταταχθεί στα Σχεδόν Απειλούμενα. Η κατανομή του πιθανότατα είναι ευρύτερη, καθώς περιγράφηκε πρόσφατα ως ξεχωριστό είδος. Χρειάζεται περισσότερη έρευνα για την διευκρίνιση των ορίων κατανομής και την κατάσταση των πληθυσμών του είδους.
Το είδος αυτό διαχωρίστηκε από το Pipistrellus pipistrellus με βάση ακουστικές μελέτες (Jones and Parijs, 1993) και τη γενετική τους ταυτότητα (Barrat et. al 1997).
Έχει αναφερθεί σε λιγότερες από 20 θέσεις στην Πελοπόννησο, Στερεά Ελλάδα, Ήπειρο, Μακεδονία και Θράκη καθώς και σε 2 νησιά (Ρόδος, Λέσβος). Πιθανότατα πολλές καταγραφές πριν από το 2000, οι οποίες αναφέρονται στο Pipistrellus pipistrellus, αντιστοιχούν στο εν λόγω είδος.
------------
Κυνηγά την τροφή του πάνω από δασωμένες εκτάσεις και υγρότοπους, και είναι περισσότερο εξαρτώμενο από περιοχές με νερό από ότι το P. pipistrellus. Οι αποικίες αναπαραγωγής σε γενικές γραμμές χρησιμοποιούν κτίρια αλλά και δέντρα. Δεν είναι διαθέσιμα συγκεκριμένα στοιχεία για το είδος των θέσεων διαχείμασης που προτιμά, αλλά κατά πάσα πιθανότητα είναι παρόμοιες με εκείνες που χρησιμοποιεί το P. pipistrellus.
Η μεγάλη εξάρτησή του από τους υγρότοπους, το καθιστά ευάλωτο στην υποβάθμισή τους (αποξήρανση, ρύπανση, απομάκρυνση παρόχθιας βλάστησης). Οι πυρκαγιές και η απομάκρυνση των ώριμων δέντρων στα δάση αποτελούν απειλές για το είδος επίσης.
Προστατεύεται με τον Δασικό Κώδικα. Περιλαμβάνεται στο παράρτημα IV της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21.5.1992 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (με μεταγενέστερες τροποποιήσεις). Περιλαμβάνεται επίσης στο παράρτημα II της σύμβασης της Βέρνης. Επίσης έχει αναφερθεί από Τόπους Κοινοτικής Σημασίας (περιοχές Natura 2000).
Το τάξον δεν χρησιμοποιείται τοπικά, εθνικά ή διεθνώς.
BARRAT E.M., DEAVILLE R., BURLAND T.M., BRUFORD M.W., JONES G., RACEY P.A. & WAYNER.K. 1997. DNA answers the call of pipistrelle bat species. Nature 387: 138–139.
DIETZ C. (Προσωπική επικοινωνία).
JONES, G. AND PARIJS, VAN S. M. 1993. Bimodal echolocation in pipistrelle bats: are cryptic species present? – Proc. R. Soc. Lond. B 251: 119–125.
HANÁK V., P. BENDA, M. RUEDI, I. HORÁČEK & T. S. SOFIANIDOU. 2001. Bats (Mammalia: Chiroptera) of the Eastern Mediterranean. Part 2. New records and review of distribution of bats in Greece. Acta Soc. Zool. Bohem. 65: 279–346.
HELVERSEN, O.v. (Προσωπική επικοινωνία).
HUTSON, A.M., SPITZENBERGER, F., AULAGNIER, S., COROIU, I., KARATAŞ, A., JUSTE, J., PAUNOVIC, M., PALMEIRIM, J. & BENDA, P. 2008. Pipistrellus pygmaeus. In: IUCN 2008. 2008 IUCN Red List of Threatened Species. <www.iucnredlist.org>. Downloaded on 01 October 2008.
IUCN 2007. Pipistrellus pygmaeus. In: IUCN 2007. European Mammal Assessment http://ec.europa.eu/environment/nature/conservation/species/ema/species/ pipistrellus_pygmaeus.htm. Downloaded on 11 May 2007.
ΛΕΓΑΚΙΣ, Α. 2007. Απειλούμενα, προστατευόμενα και ενδημικά είδη ζώων της Ελλάδας. Έκδοση 6.0. Ζωολογικό Μουσείο. Τμήμα Βιολογίας. Πανεπιστήμιο Αθηνών, σσ 124.
ΠΑΠΑΔΑΤΟΥ Ε. (Αδημοσίευτα στοιχεία).
1. Δάση
1.1. Εύκρατα Δάση = 1
2. Θαμνώνες = 2
4. Υγρότοποι (εσωτερικοί)
4.1. Ποτάμια/Ρυάκια μόνιμης ροής [περιλαμβάνονται οι καταρράκτες] = 1
4.2. Ποτάμια/Ρυάκια παροδικής ροής = 1
4.3. Υγρότοποι με θαμνώδη βλάστηση = 1
4.4. Τυρφώνες, Έλη, Βάλτοι, κλπ = 1
4.5. Λίμνες γλυκού νερού [άνω των 80 στρεμμάτων] = 1
4.6. Εποχιακές/περιοδικές λίμνες [άνω των 80 στρεμμάτων] = 1
4.7. Μόνιμα τέλματα και λιμνούλες (pools) με γλυκό νερό [κάτω των 80 στρεμμάτων] = 1
4.8. Εποχιακά/περιοδικά τέλματα και λιμνούλες (pools) με γλυκό νερό, υγρά λιβάδια [κάτω των 80 στρεμμάτων] = 1
4.11. Αλπικοί υγρότοποι [περιλαμβάνει αλπικά λιβάδια και εποχιακές συγκεντρώσεις από λιώσιμο χιονιού] = 9
5. Βραχώδεις περιοχές [π.χ. γκρεμοί, κορυφές βουνών] = 9
6. Σπήλαια και υπόγεια ενδιαιτήματα (χερσαία) = 9
9. Τεχνητά – Χερσαία
9.1. Καλλιέργειες (δημητριακά, ορυζώνες, κλπ) = 2
9.3. Φυτείες = 9
9.4. Αστικοί Κήποι = 9
9.5. Αστικές περιοχές και πάρκα = 1
10. Τεχνητά - υδρόβια
10.1. Ταμιευτήρες νερού (άνω των 80 στρεμμάτων) = 9
10.2. Δεξαμενές αλλά και λιμνούλες για πότισμα ζώων (κάτω των 80 στρεμμάτων) = 9
10.3. Δεξαμενές Υδατοκαλλιέργειας = 9