Glareola pratincola
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ
--------------
Το είδος έχει ευρεία παγκόσμια εξάπλωση που φτάνει έως το Καζακστάν προς τα ανατολικά ενώ στην Αφρική έχει ευρεία αλλά κατακερματισμένη εξάπλωση. Στην Ευρώπη η κύρια εξάπλωσή του περιλαμβάνει τις χώρες της Μεσογείου αλλά και Ουγγαρία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Αρμενία.
Στην Ελλάδα το είδος αναπαράγεται σε υγροτόπους της Θράκης, Κεντρικής Μακεδονίας, Δυτικής Ελλάδας, Στερεάς Ελλάδας, Β-Α Αιγαίου και Πελοποννήσου.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας από την βάση δεδομένων για τις Σημαντικές για τα Πουλιά Περιοχές της Ελλάδας (IBA’s), κατά την δεκαετία του ’90 ο αναπαραγόμενος πληθυσμός του είδους πριν από μία δεκαετία εκτιμούταν σε 572 – 1017 ζευγάρια που αναπαράγονταν σε 19 τουλάχιστον περιοχές. Μετά το 2000 ο πληθυσμός του εκτιμάται σε 600 – 800 ζευγάρια που φωλιάζουν σε 13 περιοχές. Ο πληθυσμός που αναπαράγεται στην Ελλάδα φαίνεται ότι έχει υποστεί μείωση μεγαλύτερη του 30% τα τελευταία 10 χρόνια.
----------
Το νεροχελίδονο αναπαράγεται στους υγροτόπους: Δέλτα Έβρου, Λιμνοθάλασσες Θράκης, Δέλτα Νέστου, Δέλτα Αξιού και Αλιάκμονα, Αλυκή Κίτρους, Έλος Αγ. Μάμα, Αμβρακικός Κόλπος, Κοτύχι και Στροφυλιά, εκβολές Στρυμώνα, Πικρολίμνη, Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου και εκβολές Αχελώου.
Ο εκτιμούμενος παγκόσμιος πληθυσμός του είδους είναι 170,000-600,000 άτομα (Wetlands International 2002) από τα οποία τα 10.000 – 18.000 άτομα αποτελούν τον Ευρωπαϊκό πληθυσμό (Birdlife International 2004). Ο ελληνικός πληθυσμός εκτιμάται σε 600 – 800 αναπαραγόμενα ζευγάρια μετά το 2000. Δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για τους πληθυσμούς που μεταναστεύουν διά μέσου της Ελλάδας (Καρδακάρη κ.α. 2006, Γκούτνερ κ.α. 2006, Παναγιωτοπούλου in prep).
Οι βόρειοι πληθυσμοί τoυ είδους είναι μεταναστευτικοί ενώ πολλοί αφρικανικοί πληθυσμοί είναι νομαδικοί. Το είδος φωλιάζει σε χαλαρές αποικίες των 10-20 έως και 100 ζευγαριών και είναι αγελαίο σε όλη τη διάρκεια του έτους. Φωλιάζει στο έδαφος σε ξηρά λασποτόπια ή ξηρές αμμώδεις περιοχές. Τρέφεται ομαδικά σε μεγάλες συγκεντρώσεις που κατά τη μετανάστευση μπορούν να φτάσουν και τα 1000 άτομα. Στην Ευρασία αναπαράγεται σε περιοχές με αραιή βλάστηση, όπως αγρούς, στεππικές περιοχές, ξηρούς αλμυρόβαλτους και όχθες υγρoτόπων, ξηρά λασποτόπια κ.λ.π. Στην Αφρική βρίσκεται κυρίως σε οργωμένα χωράφια, πρόσφατα καμένες περιοχές, υπερβοσκημένα λιβάδια, ορυζώνες και παράκτιους αραιούς θαμνότοπους, πάντα κοντά σε υδάτινες επιφάνειες όπως ακτές, υγρότοπους, δεξαμενές νερού, οάσεις κ.λπ. Τρέφεται κυρίως με μεγάλα έντομα όπως: Orthoptera, Coleoptera, Diptera και Isoptera, αράχνες και άλλα ασπόνδυλα (Birdlife International 2008).
Οι κυριότερες απειλές που αντιμετωπίζει το είδος είναι η ευρεία χρήση φυτοφαρμάκων και η αλλαγή του ενδιαιτήματός του: αλλαγές στη στάθμη του νερού, επέκταση καλλιεργειών σε λιβάδια σε και άλλες φυσικές περιοχές, εγκατάλειψη ή αλλαγή τρόπου άσκησης παραδοσιακής κτηνοτροφίας, ανάπτυξη υποδομών και ανθρώπινη ενόχληση. Ένα επιπλέον πρόβλημα που αντιμετωπίζει σε σημαντικό βαθμό στην Ελλάδα είναι η καταπάτηση των φωλιών από βόσκοντα ζώα σε υγροτοπικές περιοχές (Δέλτα Έβρου, Δέλτα Αξιού κ.λ.π.).
Σύμβαση της Βόννης: Παράρτημα ΙΙ.
Σύμβαση της Βέρνης: Παράρτημα ΙΙ.
Δίκτυο Emerald.
Eυρωπαϊκό Καθεστώς Απειλής: D μειούμενο.
Οδηγία 79/409: Παράρτημα Ι.
Σύμβαση AEWA.
-----------
BirdLife International 2004. Birds in Europe – Population estimates, trends and conservation status. Birdlife International Conservation Series No 12.
BirdLife International (2008) Species factsheet: Glareola pratincola. Downloaded from http://www.birdlife.org on 15/10/2008
Γκούτνερ Β., Χ. Αλιβιζάτος, D. Vangeluwe, Γ. Ρήγας, Α. Αθανασιάδης, 2005. Ορνιθολογική αναφορά του προγράμματος LIFE-Φύση στο Δέλτα Έβρου (2001 – 2005). LIFE 00 NAT/ GR/ 7198 «RESTORATION AND CONSERVATION MANAGEMENT OF DRANA LAGOON IN EVROS DELTA». ΟΙΚΟΣ – Διαχείριση φυσικού Περιβάλλοντος ΕΠΕ Ιούνιος 2005 σελ. 97+παραρτήματα.
Καρδακάρη Ν., Π. Λατσούδης, Γ. Ρήγας & Κ. Παπακωνσταντίνου, 2006. Τα πουλιά της περιοχής Υγροτόπων Κοτυχίου –Στροφυλιάς. ΟΙΚΟΣ ΕΠΕ, Τ.Ε.Δ.Κ. Αχαΐας. Πρόγραμμα Life-Φύση με τίτλο «Προστασία και Διαχείριση στις περιοχές του Δικτύου Natura 2000 Στροφυλιά–Κοτύχι» (LIFE2002NAT/GR/8491).
Παναγιωτοπούλου in prep. Αναφορά παρακολούθησης ορνιθοπανίδας και απειλών στο Εθνικό Πάρκο Δέλτα Αξιού-Λουδία-Αλιάκμονα και Αλυκής Κίτρους. Φορέας Διαχείρισης Δέλτα Αξιού-Λουδία-Αλιάκμονα και Αλυκής Κίτρους.
Wetlands International 2006. Waterbird population estimates. Fourth edition. Wetlands International. Wageningen, The Netherlands.
8. Ακτές
8.2. Χαλικώδεις και αμμώδεις παραλίες [περιλαμβάνει αμμολουρίδες, αμμονησίδες, θίνες] = 1
8.3. Εκβολές ποταμών = 1
8.4. Περιοδικά κατακλυζόμενες ιλυώδεις και αμμώδεις περιοχές και αλίπεδα χωρίς βλάστηση = 1
8.5. Περιοδικά κατακλυζόμενα έλη [περιλαμβάνει αλμυρόβαλτους] = 2
8.6. Παράκτιες υφάλμυρες/αλμυρές λιμνοθάλασσες με τουλάχιστον μια ένωση με τη θάλασσα = 2
10. Τεχνητά - υδρόβια
10.1. Ταμιευτήρες νερού (άνω των 80 στρεμμάτων) = 9
10.8. Εποχιακά πλημμυριζόμενες αγροτικές γαίες = 9