Dipturus batis
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ
--------------
Το είδος κατανέμεται γεωγραφικά στον Ατλαντικό ωκεανό συμπεριλαμβανομένης της Μεσογείου Θάλασσας και τμήμα της Δυτικής Βαλτικής θάλασσας.
Σήμερα, απαντάται μόνο στη Δυτική Μεσόγειο (Μοροκό, Ισπανία και Γαλλία) αποδεικνύοντας τη σημαντική μείωση του είδους στην περιοχή. Δεν απαντάται στη Λεβαντίνη και τη Μαύρη θάλασσα. Οι πληθυσμοί της ράγιας μειώνονται με ρυθμούς που εξαρτώνται από την αλιεία κάθε περιοχής.
Είναι η μεγαλύτερου μεγέθους ράγια της Ευρώπης και στο παρελθόν ήταν από τα πιο άφθονα ψάρια της θαλάσσιας, βενθικής κοινωνίας της βορειοδυτικής Ευρώπης. Καταλάμβανε την ηπειρωτική κρηπίδα και κατωφέρεια της Μεσογείου (εξαιρώντας τη βορειοδυτική περιοχή του Morocco) αλλά τώρα δεν απαντάται καθόλου στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Αλιευτικά δεδομένα καταδεικνύουν μεγάλη μείωση των πληθυσμών του είδους από αρχές του 20ου . Καθώς η πίεση της αλιείας δεν πρόκειται να μειωθεί, το είδος έχει ανακηρυχτεί ως Κρισίμως Επικίνδυνο. Η εξάπλωση του είδους εκτεινόταν σε σχεδόν όλη τη Μεσόγειο Θάλασσα συμπεριλαμβανομένων και των ελληνικών θαλασσών. Σήμερα, απαντάται μόνο στη Δυτική Μεσόγειο (Μοροκό, Ισπανία και Γαλλία) αποδεικνύοντας τη σημαντική μείωση του είδους στην περιοχή. Δεν απαντάται στη Λεβαντίνη και τη Μαύρη θάλασσα. Οι πληθυσμοί της ράγιας μειώνονται με ρυθμούς που εξαρτώνται από την αλιεία κάθε περιοχής. Τα βιολογικά και δημογραφικά χαρακτηριστικά του είδους οδηγούν στο συμπέρασμα ότι δε μπορεί να ανεχτεί μεγάλη αλιευτική πίεση ενώ το μεγάλο μέγεθος των ψαριών αυτών τα καθιστά ευάλωτα στην αλιεία από τη στιγμή της γέννησης. Επειδή δεν υπάρχει πρόβλεψη μείωσης αλιευτικής πίεσης, το είδος έχει χαρακτηριστεί ως Κρισίμως Κινδυνεύον στην περιοχή εξάπλωσής του.
----------
Το είδος κατανέμεται γεωγραφικά στον Ατλαντικό ωκεανό και συγκεκριμένα στην Ισλανδία, τη Νορβηγία, από το Faroes μέχρι τη Σενεγάλη συμπεριλαμβανομένης της Μεσογείου Θάλασσας και τμήμα της Δυτικής Βαλτικής θάλασσας.
Η συγκεκριμένη ράγια, η μεγαλύτερη της Ευρώπης, έχει υποστεί μεγάλη πληθυσμιακή μείωση από τις αρχές του 20ου αιώνα στη Βορειοδυτική Ευρώπη λόγω αλιείας. Έχει εξαφανιστεί από τις περιοχές κοντά στις ακτές αν και πιάνεται ακόμα στη Σκοτία και την Κέλτικη Θάλασσα. Η αλιεία επίσης αυξήθηκες και στη Μεσόγειο στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα. Ακριβή δεδομένα της πληθυσμιακής κατάστασης του είδους δεν υπάρχουν. Το είδος έχει μικρά όρια αντοχής στην εκμετάλλευσή του ενώ το μεγάλο μέγεθός του το καθιστά εύκολο στη σύλληψη του. Καθώς η πίεση της αλιείας δεν πρόκειται να μειωθεί, το είδος έχει ανακηρυχτεί ως Κρισίμως Επικίνδυνο. Η εξάπλωση του είδους εκτεινόταν σε σχεδόν όλη τη Μεσόγειο Θάλασσα συμπεριλαμβανομένων και των ελληνικών θαλασσών. Σήμερα, απαντάται μόνο στη Δυτική Μεσόγειο (Μοροκό, Ισπανία και Γαλλία) αποδεικνύοντας τη σημαντική μείωση του είδους στην περιοχή. Οι πληθυσμοί της ράγιας μειώνονται με ρυθμούς που εξαρτώνται από την αλιεία κάθε περιοχής.
Είναι βενθικό είδος που απαντάται στη νηριτική ζώνη έχοντας ευρεία όρια ανοχής τόσο για το βάθος όσο και τη θερμοκρασία. Απαντάται κυρίως ανοιχτά των ακτών σε απόσταση μέχρι 200m από αυτές. Τρέφονται με όλων των ειδών τα ζώα που ζουν στον πυθμένα ενώ τα μεγάλου μεγέθους άτομα προτιμούν τα ψάρια. Εποχή αναπαραγωγής είναι η άνοιξη ενώ τα συσσωματώματα αυγών εναποτίθενται σε αμμώδη ή λασπώδη πλατώματα το καλοκαίρι. Τα νεαρά έχουν την τάση να ακολουθούν μεγάλα αντικείμενα όπως είναι η μητέρα τους.
Απειλές τόσο στη Μεσόγειο (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας) όσο και στο Βορειοανατολικό Ατλαντικό αποτελούν η αλιεία (παράκτια και μέση), οι τυχαίες συλλήψεις λόγω αλιείας άλλων ειδών, η φτωχή στρατολόγηση και αναπαραγωγή, ο υψηλός ρυθμός θανάτου των νεογνών, ο χαμηλός ρυθμός ανάπτυξης και, τέλος, το περιορισμένο εύρος εξάπλωσης του είδους.
Για τη διατήρηση των χονδριχθύων στην περιοχή της Μεσογείου, ο οργανισμος FAO SAC πρότεινε όλα τα αλευτικά κράτη να συμμετέχουν στο πρόγραμμα «Mediterranean Action Plan for the Management and Conservation of chondrichthyans», που είναι ανάλογο του IPOA (International Plan of Action on the management and conservation of chondrichthyans).
Χρησιμοποιείται το κρέας του για ανθρώπινη κατανάλωση.
Aldebert, Y. 1997. Demersal resources of the Gulf of Lions (NW Mediterranean). Impact of exploitation on fish diversity. Vie et Millieu 47: 275–284.
Bauchot, M.L. 1987. Raies at autres batoidés. In: M. Fisher, M. Schneider and M.-L. Bauchot (eds) Fiches FAO d’Identification des Espècs pour les Besoins de la Peche. Méditerranée et Mer Noire. Zone de Peche 37. Révision 1. II pp: 847–885. FAO, Rome.
Cavanagh, Rachel D. and Gibson, Claudine. 2007. Overview of the Conservation Status of Cartilaginous Fishes (Chondrichthyans) in the Mediterranean Sea. IUCN, Gland, Switzerland and Malaga, Spain. vi + 42 pp.
Economidis, P.S., 1973. Catalogue of the fishes of Greece. Reprinted from Hellenic Oceanology and Limnology, Praktika of the Inst. of Ocean. and Fishing Research, vol. 11 (1972).
Economidis, P.S. and E. Koutrakis, 2001. Common names of comercially important Hellenic marine organisms. Aristotle University, Unpublished Technical Report.
Megalofonou, P., Yannopoulos, C., Damalas, D., De Metrio, G., Deflorio, M., de la Serna, J.M., Macias, D. (2005). Pelagic shark incidental catch and estimated discards from the swordfish and tuna fisheries in the Mediterranean Sea. Fishery Bulletin 620 –634 (2005).
Megalofonou, P., Damalas, D., Yannopoulos, C. (2005). Composition and abundance of pelagic shark by-catch in the eastern Mediterranean Sea. Cybium, 29: 135-140.
Papakonstantinou, C., 1988. Check-list of marine fishes of Greece. Fauna Graeciae IV, 257 p.
7. Θαλάσσια
7.1. Ανοιχτά = 1