Calonectris diomedea
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ
(Πρόσφατα δεν έχει γίνει καμία ταξινομική αλλαγή σχετικά με το είδος).
Το μεσογειακό υποείδος Calonectris diomedea diomedea αναπαράγεται σε νησιά και βραχώδης ακτές της Μεσογείου στην Ισπανία (Βαλεαρίδες), νησιά της Γαλλίας, Αλγερία, Ιταλία (Σαρδινία), Μάλτα, Τυνησία, Κροατία, Ελλάδα και Τουρκία. Ξεχειμωνιάζει κυρίως στο Ν. Ατλαντικό καθώς και στο Ινδικό Ωκεανό, εκτός από ελάχιστα άτομα που παραμένουν στη Μεσόγειο όλο τον χειμώνα.
Στην Ελλάδα είναι καλοκαιρινός επισκέπτης στο Ιόνιο και Αιγαίο Πέλαγος, όπου παραμένει από τα μέσα Μαρτίου μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου όταν γυρίσουν στο Ν. Ατλαντικό. Ελάχιστα άτομα παραμένουν στην Ελλάδα όλο τον χειμώνα.
Φωλιάζει σε ασφαλείς, ακατοίκητες νησίδες σε στοές που βρίσκει ανάμεσα σε βράχους ή τις σκάβει ο ίδιος κάτω από βράχους και θάμνους. Παρατηρείται να τρέφεται σε όλες τις ελληνικές θάλασσες, κυρίως σε πλούσιους πελαγικούς και παράκτιους ψαρότοπους όπου μπορεί να καταγράφονται μεγάλες συγκεντρώσεις ατόμων του είδους.
-----------
Είδος χωρίζεται σε 2 υποείδη, το ατλαντικό υποείδος Calonectris diomedea borealis και το μεσογειακό υποείδος Calonectris diomedea diomedea.
Αναπαραγωγή: Σε όλες ελληνικές θαλάσσιες περιοχές, πιο συγκεκριμένα σε ζωογεωγραφικές περιφέρειες: Β. και Α. Αιγαίο, Ιόνια, Δωδεκάνησα, Κυκλάδες, Κρήτη, Θεσσαλία (Β. Σποράδες) καθώς και στα Κύθηρα-Αντικύθηρα.
Υπολογίζεται 30 000 έως 43 000 ζευγάρια στη Μεσόγειο, από τα οποία εκτιμάται 5 000 στην Ελλάδα. Πιθανότατα ο ελληνικός πληθυσμός είναι μεγαλύτερος αφού ανακαλύπτονται νέες αποικίες.
Ο Αρτέμης τρέφεται στην ανοιχτή θάλασσα (7.1) και σε παράκτιους πλούσιους ψαρότοπους οι οποίοι συχνά βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή του δέλτα ποταμών ή κοντά σε παράκτιους υγρότοπους. Φωλιάζει σε στοές πάνω σε νησίδες και απότομες ακτές (8.1). Το επί μέρους ενδιαίτημα αναπαραγωγής δεν παίζει σημαντικό ρόλο, συνήθως όμως είναι περιοχές με φρύγανα, θαμνότοπους και αραιές δασωμένες περιοχές (με άρκευθους κ.λπ.). Π.χ. 1.1.1 και 2.1
Μείωση τροφής λόγω υπεραλίευση, όχληση από επέκταση ανθρώπινης παρουσίας σε νησίδες, εντατικοποίηση θαλάσσιων μεταφορών και πιθανότητας πετρελαιοκηλίδων, θήρευση από εισβάλοντα/ξενικά είδη (σκύλοι, γάτες, αρουραίοι που εισάγονται σε νησίδες από τον άνθρωπο και πιθανώς Ασημόγλαροι), παγίδευση σε παράνομα (αφρόδιχτα) αλιευτικά εργαλεία, ενίοτε και νόμιμα (παραγάδια).
Ιδιαίτερα σημαντική απειλή θεωρείται η παγίδευση σε αλιευτικά εργαλεία, παράνομα και νόμιμα. Με βάση λίγα διαθέσιμα στοιχεία για την Ελλάδα εκτιμάται οι απόλυες λόγω παγίδευσης μπορούν να φτάσουν σε εκατοντάδες άτομα ετησίως.
Άλλη
4.2.3 Προσκρούσεις ατόμων σε πλοία και φάρους όταν αποπροσανατολίζονται από τα φώτα.
6.3.11: Θαλάσσια φωτορύπανση από φώτα σκαφών που αγκυροβολούν κοντά σε αναπαραγωγικές αποικίες
Προστατεύεται σε διεθνές επίπεδο (Παρ. Ι της 79/409/ΕΕ, ΙΙ της Σύμβασης Βέρνης). Μεγάλο μέρος του ελληνικού πληθυσμού φωλιάζει σε περιοχές Natura 2000.
Σπάνια σήμερα (τακτικά παλαιότερα) γινόταν συλλογή μεγαλωμένων νεοσσών για τροφή.
Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία. Αδημοσίευτα στοιχεία.
Εταιρεία για τη μελέτη και Προστασία της Μεσογειακής Φώκιας (ΜΟm). Αδημοσίευτα στοιχεία.
Χανδρινός, Γ. 1992. Το Κόκκινο Βιβλίο των απειλουμένων Σπονδυλοζώων. Πουλιά. Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία. Αθήνα.
Handrinos, G. & Akriotis, T. 1997. The Birds of Greece. Helm.
ICES WGSE, 2008. Report of the Working Group on Seabird Ecology (WGSE). International Council for the Exploration of the Sea (ICES), Lisbon, Portugal, 2008.
7. Θαλάσσια
7.1. Ανοιχτή θάλασσα = 1
7.2. Ρηχά νερά [συνήθως με βάθος μικρότερο των 6μ στην άμπωτη, περιλαμβάνει κόλπους και στενά] = 2
8. Ακτές
8.1. Βραχώδεις ακτές [περιλαμβάνονται βραχονησίδες και θαλάσσιοι γκρεμοί] = 1
8.3. Εκβολές ποταμών = 9
12. Άλλο
Πάνω στις νησίδες και τις ακτές φωλιάζει σε στοές που συνήθως βρίσκονται σε περιοχές με φρύγανα, θαμνότοπους και αραιές δασωμένες περιοχές (με άρκευθους κ.λπ.). Π.χ. 1.1.1 και 2.1
5.8: Έλεγχος πληθυσμών Ασημόγλαρου. Εξόντωση αρουραίων από νησίδες. Εξόντωση κουνελιών ως ανταγωνιστή για τις κατάλληλες φωλιές, όπου έχουν εισαχθεί από τον άνθρωπο σε βραχονησίδες και επιδρούν αρνητικά σε Αρτέμη.