Barbastella barbastellus
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ
-----------
Το Β. barbastellus εξαπλώνεται κυρίως στην κεντρική και νότια Ευρώπη. Η παρουσία του στην Ελλάδα έχει τεκμηριωθεί σε πέντε θέσεις στην Στερεά Ελλάδα (Νομοί Φθιώτιδας και Φωκίδας) (Volleth 1987, Helversen & Weid 1990), καθώς επίσης και στο Σμόλικα, το Κ. Νευροκόπι, το Καϊμακτσαλάν και τον Παρνασσό (Dietz & von Helversen αδημοσίευτα στοιχεία). ΑπαιτούνταιΚινδυνεύοντα (EN) περεταίρω έρευνες για να διαπιστωθεί εάν η παρουσία του είναι περισσότερο συνεχής και κοινή, σε παγκόσμιο όμως επίπεδο έχει διαπιστωθεί ότι είναι κατακερματισμένη.
Το είδος φαίνεται ότι έχει πολύ κατακερματισμένη κατανομή στην Ελλάδα καθώς αναφέρεται από λιγότερες των 10 θέσεων σε πέντε μόνο τοποθεσίες της κεντρικής και βόρειας Ελλάδας. H έκταση της περιοχής παρουσίας του υπολογίζεται να είναι μικρότερη από 5.000 τετρ. χλμ. Επίσης, το είδος εξαρτάται από δάση με πολλά ώριμα δέντρα τα οποία χρησιμοποιεί ως καταφύγιο, ένα ενδιαίτημα σχετικά περιορισμένο στην Ελλάδα και χωρίς επαρκή προστασία.
-----------
Εξαπλώνεται στη Στερεά Ελλάδα (Νομοί Φθιώτιδας και Φωκίδας) καθώς επίσης και την Ήπειρο (Σμόλικας) και τη Μακεδονία (Κ. Νευροκόπι και Καϊμακτσαλάν). Με βάση τα μέχρι σήμερα δεδομένα, ή συνολική έκταση της περιοχής παρουσίας του δεν υπερβαίνει τα 5.000 τετρ. χλμ. ενώ ή έκταση της περιοχής κατοίκησής του τα 1000 τετρ. χλμ., αν και στην πραγματικότητα τα νούμερα αυτά μπορεί να είναι μεγαλύτερα.
Το μέγεθος του πληθυσμού του είναι άγνωστο, φαίνεται όμως ότι το είδος είναι πολύ πιο σπάνιο από άλλα είδη χειροπτέρων. Μέχρι στιγμής είναι γνωστοί τέσσερεις υποπληθυσμοί του στη χώρα μας, πιθανότατα απομονωμένοι.
Το ενδιαίτημα και η οικολογία του είδους στην Ελλάδα είναι σχεδόν άγνωστα. Σε άλλες περιοχές της εξάπλωσής του κυνηγά σε ώριμα δάση και σε όρια δασών-καλλιεργειών. Οι θερινές αποικίες χρησιμοποιούν ηλικιωμένα δέντρα σε ώριμα δάση. Αλλάζει συχνά θέσεις καταφυγίου και γι’ αυτό η περιοχή όπου υπάρχουν πληθυσμοί πρέπει να διαθέτουν πολλές κατάλληλες θέσεις. Η διαχείμαση γίνεται αρχικά σε ηλικιωμένα δέντρα και ακολούθως σε σπήλαια και άλλα υπόγεια καταφύγια.
Οι απειλές που δέχεται το είδος στην Ελλάδα δεν έχουν προσδιοριστεί, πιστεύεται όμως ότι κινδυνεύει από την απώλεια δασών με πολλά ηλικιωμένα δέντρα και το κόψιμο ηλικιωμένων δέντρων. Η όχληση και διάφορες παρεμβάσεις στα σπήλαια όπου φωλιάζει αναμφίβολα θα έχουν αρνητικές συνέπειες στην επιβίωση των ατόμων του. H χρήση αγροχημικών και η γενικότερη ρύπανση των υδάτων, είναι επίσης εν δυνάμει απειλές.
Άλλη
1.8: Απόφραξη εισόδων σπηλαίων και ορυχείων με ακατάλληλες πόρτες.
Στις εισόδους πάρα πολλών σπηλαίων της Ελλάδας, όπου ενδεχομένως εντοπίζονται αποικίες του είδους, τοποθετούνται ακατάλληλες πόρτες με σκοπό την προστασία του διακόσμου και του αρχαιολογικού υλικού εντός του. Επίσης, σε πολλά ορυχεία όπου η πρόσβαση ενέχει κινδύνους, τοποθετούνται πόρτες για να αποτρέπουν τους επισκέπτες. Και στις 2 περιπτώσεις τα αποτελέσματα για τις αποικίες των ζώων είναι καταστροφικά.
Προστατεύεται με το Δασικό Κώδικα. Περιλαμβάνεται στα παραρτήματα II και IV της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21.5.1992 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (με μεταγενέστερες τροποποιήσεις), και στο παράρτημα ΙΙ της σύμβασης της Βέρνης. Επίσης έχει αναφερθεί από Τόπους Κοινοτικής Σημασίας (περιοχές Natura 2000).
Το τάξον δεν χρησιμοποιείται τοπικά, εθνικά ή διεθνώς.
DIETZ C. (προσωπική επικοινωνία).
DIETZ C., O.v. HELVERSEN, D. NILL. 2008. Handbuch der Fledermäuse Europas und Nordwestafricas. Biologie, Kennzeichen, Gefährdung. Kosmos Verlag, Stuttgart. Pp. 399.
HANÁK V., P. BENDA, M. RUEDI, I. HORÁČEK & T. S. SOFIANIDOU. 2001. Bats (Mammalia: Chiroptera) of the Eastern Mediterranean. Part 2. New records and review of distribution of bats in Greece. Acta Soc. Zool. Bohem. 65: 279–346.
HELVERSEN, O.v. (προσωπική επικοινωνία).
HELVERSEN, Ο. v. & WEID R. 1990. Die Verbreitung einiger Fledermausarten in Griechenland. Bonn. Ζοοl. Beitr. 41: 9-22.
HUTSON, A. M., S. AULAGNIER AND F. SPITZENBERGER. 2008. Barbastella barbastellus. In: IUCN 2008. 2008 IUCN Red List of Threatened Species. <www.iucnredlist.org>. Downloaded on 20 February 2009.
ILIOPOULOU-GEORGUDAKI J., A. LEGAKIS, I. ONDRIAS, L. PARASCHI, R. WEID. 1992. Chiroptera. pp 303-321. In: KARANDINOS M. (ed.). The red data book of threatened vertebrates of Greece. Hellenic Zoological Society-Hellenic Ornithological Society (in Greek).
IUCN 2007. Barbastella barbastellus. In: IUCN 2007. European Mammal Assessment http://ec.europa.eu/environment/nature/conservation/species/ema/species/.... Downloaded on 11 May 2007.
ΛΕΓΑΚΙΣ, Α. 2007. Απειλούμενα, προστατευόμενα και ενδημικά είδη ζώων της Ελλάδας. Έκδοση 6.0. Ζωολογικό Μουσείο. Τμήμα Βιολογίας. Πανεπιστήμιο Αθηνών, σσ 124.
URBANCZYK, Z. 1999. Barbastella barbastellus (Schreber, 1774) . In: The Atlas of European Mammals. Mitchell-Jones, A. J., Amori, G., Bogdanowicz, W., Kryštufek, B., Reijnders, P. J. H., Spitzenberger, F., Stubbe, M., Thissen, J. B. M., Vohralík, V. & Zima, J. (Eds.) pp. 146-147. Academic press, London.
VΟLLETH Μ. 1987. Differences in the location of nucleolus organizer regions in European vespertilionid bats. Cytogenet. Cell Genet. 44: 186-197.
1. Δάση
1.1. Εύκρατα Δάση
1.1.2 Φυλλοβόλα Πλατύφυλλα = 1
1.1.3. Ψυχρόβια Κωνοφόρα (ελάτη, μαύρη πεύκη κλπ) = 1?
4. Υγρότοποι (εσωτερικοί) = 9
4.1. Ποτάμια/Ρυάκια μόνιμης ροής [περιλαμβάνονται οι καταρράκτες] = 1
4.2. Ποτάμια/Ρυάκια παροδικής ροής = 9
4.3. Υγρότοποι με θαμνώδη βλάστηση = 1
4.4. Τυρφώνες, Έλη, Βάλτοι, κλπ = 9
4.5. Λίμνες γλυκού νερού [άνω των 80 στρεμμάτων] = 9
4.6. Εποχιακές/περιοδικές λίμνες [άνω των 80 στρεμμάτων] = 9
4.7. Μόνιμα τέλματα και λιμνούλες (pools) με γλυκό νερό [κάτω των 80 στρεμμάτων] = 9
4.8. Εποχιακά/περιοδικά τέλματα και λιμνούλες (pools) με γλυκό νερό, υγρά λιβάδια [κάτω των 80 στρεμμάτων] = 9
6. Σπήλαια και υπόγεια ενδιαιτήματα (χερσαία) = 1
9. Τεχνητά – Χερσαία
9.1. Καλλιέργειες (δημητριακά, ορυζώνες, κλπ) = 9
9.2. Βοσκότοποι που διαχειρίζονται, φυτεύονται ή λιπαίνονται = 9