ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ
-------------
Η Χουλιαρομύτα κατανέμεται στη Δυτική Παλαιαρκτική. Στην Ελλάδα απαντά στους μεγάλους υγροτόπους της Μακεδονίας, Θράκης και Ηπείρου κατά την μεταναστευτική περίοδο. Αναπαράγεται σε τέσσερις περιοχές στη Μακεδονία και Ήπειρο. Διαχειμάζει στους υγροτόπους της Μακεδονίας, Ηπείρου και δυτικής Ελλάδας. Κατά τις μεταναστευτικές περιόδους, περιστασιακά, μικρές ομάδες απαντούν σε αρκετούς παράκτιους υγροτόπους σε όλη την Ελλάδα.
Ο πληθυσμός του είδους παρουσιάζει αυξομειώσεις σε πολλές αποικίες στην Ελλάδα αλλά συνολικά φαίνεται ότι παραμένει σταθερός. Κατά τα τελευταία 35 χρόνια έχει σταματήσει να φωλιάζει σε ορισμένες περιοχές (λίμνη Ισμαρίδα, Πρέσπα).
D1: Ο αριθμός των ώριμων ατόμων είναι μικρότερος από 1000 άτομα.
Στην Ελλάδα απαντά το υπο είδος Platalea leucorodia leucorodia.
Η Χουλιαρομύτα φωλιάζει στη Λίμνη Κερκίνη, στο δέλτα Αξιού, στις εκβολές Γαλλικού και στον Αμβρακικό κόλπο. Διαχειμάζει σε αρκετούς μεγάλους υγροτόπους της βόρειας και της δυτικής Ελλάδας.
Στην Ελλάδα αναπαράγονται 223 ζευγάρια (2003). Ο αριθμός αυτός αποτελεί το 1,9% του πανευρωπαϊκού πληθυσμού του είδους. Ο διαχειμάζων πληθυσμός στην Ελλάδα είναι 284-355 άτομα.
Το είδος απαντά σε υγροτόπους ιδιαίτερα εσωτερικών γλυκών νερών (λίμνες, έλη) και σπανιότερα σε παράκτιους (δέλτα ποταμών). Τρέφεται σε αβαθή νερά. Η τροφή του αποτελείται από ασπόνδυλους οργανισμούς που βρίσκει στον πυθμένα των ελών και τους συλλαμβάνει φιλτράροντας τη λάσπη.
Φωλιάζει σε παρόχθια ή παραλίμνια δάση με λεύκες, αρμυρίκια, ιτιές ή και σκλήθρες, σπανιότερα σε καλαμώνες. Φωλιάζει με ερωδιούς, Κορμοράνους και Χαλκόκοτες σε μικτές αποικίες.
Η ρύπανση των νερών κυρίως από την εκτεταμένη χρήση γεωργικών φαρμάκων στις καλλιέργειες περιφερειακά των υγροτόπων όπου αναπαράγεται η Χουλιαρομύτα υποβαθμίζει τα ενδιαιτήματα διατροφής του είδους.
Ο ανταγωνισμός για θέσεις φωλεοποίησης με άλλα αποικιακά αναπαραγόμενα είδη (όπως ο Κορμοράνος, Phalacrocorax carbo του οποίου ο πληθυσμός αυξάνει κατά πολύ τα τελευταία 15-20 χρόνια σε όλη την Ευρώπη) ενδεχομένως επηρεάζει αρνητικά τον αναπαραγόμενο πληθυσμό της Χουλιαρομύτας σε ορισμένες αποικίες στην Ελλάδα (Κερκίνη).
Άλλη
1. Καταστροφή ή υποβάθμιση παράκτιων υγροτοπικών εκτάσεων που οφείλονται κυρίως σε επιχωματώσεις υγροτόπων.
2. Όχληση στις περιοχές διατροφής ιδιαίτερα στις παράκτιες περιοχές από διάφορες ανθρώπινες δραστηριότητες (αλιεία, τουρισμός).
Η Χουλιαρομύτα περιλαμβάνεται στα:
1. Κοινοτική Οδηγία 79/409 «για την προστασίας των πουλιών και των βιοτόπων τους», Παράρτημα Ι
2. Σύμβαση της Βέρνης, παράρτημα ΙΙ.
3. CITES (παρ. ΙΙ).
Οι τέσσερις περιοχές στις οποίες το είδος φωλιάζει περιλαμβάνονται στο Δίκτυο «ΦΥΣΗ 2000», περιλαμβάνονται στο δίκτυο των υγροτόπων Ramsar και είναι Ζώνες Ειδικής Προστασίας (στον Γαλλικό η αποικία είναι στα όρια της προστατευόμενης ζώνης).
Καμία σήμερα. Σπάνια πια πυροβολείται από λαθροκυνηγούς για ταρίχευση εξαιτίας του χαρακτηριστικού ράμφους.
Τι ποσοστό (%) του συνολικού πληθυσμού χρησιμοποιείται; <5%
Purpose/Type of Use = Pets/display animals, horticulture = Subsistence, Sport hunting/specimen collecting = Subsistence.
Τάσεις στη συλλογή/συγκομιδή από το φυσικό τους περιβάλλον σε σχέση με το συνολικό πληθυσμό τα τελευταία 5 χρόνια = Μείωση.
Akriotis T. and G. Handrinos. 2004. Bird ringing report (1985-2004). Hellenic Bird Ringing Centre. Mytilini.
BirdLife International 2004. Birds in Europe – Population estimates, trends and conservation status. Cambridge, UK, BirdLife International (BirdLife Conservation Series No 12).
Handrinos G. and T. Akriotis 1997. The Birds of Greece. C. Helm, A & C Black, London.
Υφαντής Γ. και Σ. Καζαντζίδης, 2004. Καταγραφή των αποικιών των ερωδιών στην Ελλάδα. Τελική αναφορά. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Αθήνα. 53 σελ.
4. Υγρότοποι (εσωτερικοί)
4.3. Υγρότοποι με θαμνώδη βλάστηση = 1
4.4. Τυρφώνες, Έλη, Βάλτοι, κλπ = 1
4.5. Λίμνες γλυκού νερού [άνω των 80 στρεμμάτων] = 1
4.6. Εποχιακές/περιοδικές λίμνες [άνω των 80 στρεμμάτων] = 2
4.7. Μόνιμα τέλματα και λιμνούλες (pools) με γλυκό νερό [κάτω των 80 στρεμμάτων] = 2
4.8. Εποχιακά/περιοδικά τέλματα και λιμνούλες (pools) με γλυκό νερό, υγρά λιβάδια [κάτω των 80 στρεμμάτων] = 2
4.13. Μόνιμα εσωτερικά δελταϊκά συστήματα = 1
4.14. Μόνιμες αλμυρές, υφάλμυρες ή αλκαλικές λίμνες = 1
4.15. Εποχιακές/περιοδικές αλμυρές, υφάλμυρες ή αλκαλικές λίμνες και πεδία = 2
4.16. Μόνιμα αλμυρά, υφάλμυρα ή αλκαλικά έλη και λιμνούλες (ponds) = 2
4.17. Εποχιακά/περιοδικά υφάλμυρα ή αλκαλικά έλη και λιμνούλες (pools) = 9
7. Θαλάσσια
7.2. Ρηχά νερά [συνήθως με βάθος μικρότερο των 6μ στην άμπωτη, περιλαμβάνει κόλπους και στενά] = 2
8. Ακτές
8.3. Εκβολές ποταμών = 2
8.5. Περιοδικά κατακλυζόμενα έλη [περιλαμβάνει αλμυρόβαλτους] = 1
8.6. Παράκτιες υφάλμυρες/αλμυρές λιμνοθάλασσες με τουλάχιστον μια ένωση με τη θάλασσα = 1
8.7. Παράκτιες λιμνοθάλασσες γλυκού νερού και λιμνοθάλασσες γλυκού νερού σε δέλτα = 1