Vanellus spinosus

Taxonomic name: 
Kείμενο Κόκκινου Βιβλίου: 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ

Κατηγορία κινδύνου: 
1α. Επιστημονικό όνομα: 
Vanellus spinosus (Linnaeus, 1758)
1β. Συνώνυμα: 

Hoplopterus spinosus

1γ. Ελληνικό κοινό όνομα: 
Αγκαθοκαλημάνα
1δ. Αγγλικό κοινό όνομα: 
Spur – winged Plover
2α. Τάξη: 
Charadriiformes
2β. Οικογένεια: 
Charadriidae
3i. Εξάπλωση: 

Είδος της Δυτ. Παλαιαρκτικής και της Αφροτροπικής ζώνης. Στην Δυτ. Παλαιαρκτική έχει κατακερματισμένη και ασυνεχή κατανομή από την Β.Α. Ελλάδα, μεχρι την Εγγύς Ανατολή και την Κοιλάδα του Νείλου, στην Αίγυπτο. Στην Ελλάδα το είδος φωλιάζει μόνον στην Θράκη.

3ii. Χάρτης εξάπλωσης: 
3α. Κατηγορία κινδύνου: 
Τρωτά (VU)
3β. Κριτήρια: 
D1+2
4. Αιτιολόγηση της αξιολόγησης: 

Πολύ μικρός και τοπικός πληθυσμός, με αραιά κατανομή ουσιαστικά σε 2-3 υγροτόπους της Θράκης. Ευαίσθητο στην ενόχληση και ευάλωτο σε αλλοιώσεις του ενδιαιτήματος του . «Απειλούμενο» στο προηγούμενο Κοκκινο Βιβλιο, κρίνεται ως «Τρωτό» (VU  D1+2)

Έγινε υποβιβασμός κατά 1 κατηγορία λόγω της σταθερότητας του πληθυσμού και του μεγάλου γειτονικού πληθυσμού της Τουρκίας, ο οποίος θα μπορούσε να αναπληρώσει μια ενδεχόμενη μείωση.
 

5. Λόγοι αλλαγής από προηγούμενη αξιολόγηση: 
6. Πληθυσμιακές τάσεις: 
7. Ημερομηνία αξιολόγησης: 
25/8/2008
8α. Αξιολογητές: 
Ελένη Μακρυγιάννη, Γιώργος Χανδρινός.
8β. Ελεγκτές: 
Γιώργος Χανδρινός.
9. Αιτιολόγηση - 9α. Ταξινόμηση: 

----------

9β. Γεωγραφική εξάπλωση: 

Αναπαράγεται μόνον στην Θράκη, από τις Λιμνοθάλασσες της Κεραμωτής (Δέλτα Νέστου) μέχρι το Δέλτα Έβρου στα ανατολικά. Κατά την μετανάστευση απαντάται και σε άλλες περιοχές, κυρίως σε νησιά του Ανατ. Αιγαίου  (Κως, Ρόδος, Κάρπαθος, Λέσβος, Ανατ. Κρήτη κ.α.) και σπανιότερα αλλού (Handrinos & Akriotis, 1997).

9γ. Πληθυσμός: 

Αναπαράγεται μόνον στην Θράκη, από τις Λιμνοθάλασσες της Κεραμωτής (Δέλτα Νέστου) μέχρι το Δέλτα Έβρου στα ανατολικά. Κατά την μετανάστευση απαντάται και σε άλλες περιοχές, κυρίως σε νησιά του Ανατ. Αιγαίου (Κως, Ρόδος, Κάρπαθος, Λέσβος, Ανατ. Κρήτη κ.α.) και σπανιότερα αλλού (Handrinos & Akriotis, 1997).

9δi. Ενδιαίτημα και οικολογία (κείμενο): 

Μεταναστευτικό είδος, τα πρώτα πουλιά φτάνουν στην Ελλάδα από τα μέσα Μάρτη. Στην Ελλάδα το είδος αναπαράγεται σε εποχιακά έλη και λιμνούλες που κατακλύζονται από γλυκό ή αλμυρό νερό, σε αλμυρόβαλτους, αλίπεδα, όχθες λιμνοθαλασσών και αμμώδεις ακτές. (Handrinos & Akriotis, 1997, Makrigianni et al., 2008).

9εi. Απειλές (κείμενο): 

Η κυριότερες απειλές στο Δέλτα Έβρου είναι ο ανεξέλεγκτος κατακλυσμός από νερά των σημείων φωλεοποίησης, η καταστροφή των φωλιών από τα διερχόμενα βοοειδή (ελεύθερη βόσκηση) και η ξηρασία (Makrigianni et al., 2008). Στην νησιώτικη Ελλάδα, κατά την μετανάστευση, πιθανόν είναι αντικείμενο λαθροθηρίας.

Άλλη

Το είδος απειλείται από τον ανεξέλεγκτο κατακλυσμό των σημείων φωλεοποίησης. Κατά τη διάρκεια της καλοκαιρινής ξηρασίας η Τοπική Οργάνωση Εγγύων Βελτιώσεων κατακλύζει τις περιοχές φωλεοποίησης με νερό από τον ποταμό Έβρο, ανάλογα με τις ανάγκες των ντόπιων χρηστών (κτηνοτρόφων, αγροτών, κ.ά.) με προφορική συννενόηση. Πολλές φωλιές καταστρέφονται επίσης από την ανεξέλεγκτη βόσκηση βοειδών.

9στ. Kαθεστώς προστασίας: 

Οδηγία 79/409, Παρ. Ι
Σύμβαση Βέρνης, Παρ. ΙΙ
Σύμβαση Βόννης, Παρ. ΙΙ
Ολόκληρος ο αναπαραγόμενος στην ΕλλΆδα πληθυσμός απαντάται σε περιοχές του δικτύου ΖΕΠ / Natura 2000.

9ζ. Χρήση: 

----------

10. Βιβλιογραφία: 

- Makrigianni, Eleni, Sgardelis, Stefanos, Poirazidis Konstantinos and Athanasiadis, Andreas (2008) Breeding biology and nesting site selection of the spur - winged plover Hoplopterus spinosus in the Evros Delta, NE Greece, Journal of Natural History, 42:5, 333 - 344.

- Ελένη Μακρυγιάννη, προσ. επικ.

A. Ενδιαίτημα (Βαθμολογία: 1 = κύριο ενδιαίτημα, 2 = δευτερογενές ενδιαίτημα, 9 = πιθανά κατάλληλο ενδιαίτημα): 

4. Υγρότοποι (εσωτερικοί)

4.1. Ποτάμια/Ρυάκια μόνιμης ροής [περιλαμβάνονται οι καταρράκτες] = 2

4.6. Εποχιακές/περιοδικές λίμνες [άνω των 80 στρεμμάτων] = 2

4.8. Εποχιακά/περιοδικά τέλματα και λιμνούλες (pools) με γλυκό νερό, υγρά λιβάδια [κάτω των 80 στρεμμάτων] = 2

4.15. Εποχιακές/περιοδικές αλμυρές, υφάλμυρες ή αλκαλικές λίμνες και πεδία = 1

4.16. Μόνιμα αλμυρά, υφάλμυρα ή αλκαλικά έλη και λιμνούλες (ponds) = 1

4.17. Εποχιακά/περιοδικά υφάλμυρα ή αλκαλικά έλη και λιμνούλες (pools) = 1

8. Ακτές

8.3. Εκβολές ποταμών = 1

8.4. Περιοδικά κατακλυζόμενες ιλυώδεις και αμμώδεις περιοχές και αλίπεδα χωρίς βλάστηση = 1

8.5. Περιοδικά κατακλυζόμενα έλη [περιλαμβάνει αλμυρόβαλτους] = 1

8.6. Παράκτιες υφάλμυρες/αλμυρές λιμνοθάλασσες με τουλάχιστον μια ένωση με τη θάλασσα = 1

10. Τεχνητά - υδρόβια

10.4. Τηγάνια αλυκών, αλυκές = 2

Mon, 2019-01-14 16:44 -- Anna
Scratchpads developed and conceived by (alphabetical): Ed Baker, Katherine Bouton Alice Heaton Dimitris Koureas, Laurence Livermore, Dave Roberts, Simon Rycroft, Ben Scott, Vince Smith