ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ
----------
Ενδημικό της Ελλάδας.
Ενδημικό της Ηπείρου.
A: Πληθυσμιακή μείωση
A2c: Η εκτιμώμενη πληθυσμιακή μείωση με βάση τη συρρίκνωση της περιοχής κατανομής του (Area of Occupancy – AOO – κριτήριο c) έχει συμβεί σε ποσοστό >80%. Η απώλεια ενδιαιτήματος του είδους και άρα της περιοχής που καταλάμβανε στην περιοχή του λεκανοπεδίου της Παμβώτιδας είναι >85%. Δεν υπάρχουν στοιχεία για την ποσοτική απώλεια ενδιαιτήματος στη δεύτερη τοποθεσία που καταγράφηκε το είδος – στη λιμνοπούλα της Παραμυθιάς. Επιπλέον οι λόγοι που οδήγησαν σε αυτό (καταστροφή ενδιαιτήματος για γεωργία και οικοπεδοποίηση) συνεχίζουν να υπάρχουν και είναι εντονότατοι (κριτήριο Α2) Στην περιοχή της Παραμυθιάς πραγματοποιούνται σήμερα (2008) έργα υποβάθμισης του ενδιαιτήματος του είδους.Με βάση τα ως άνω, κατατάσσεται ως κρίσιμα κινδυνεύον CR.
B: Γεωγραφική κατανομή
B2a + b (iii). Η περιοχή που καταλαμβάνει είναι 0.12km2 < 10km2. Επιπλέον το είδος έχει βρεθεί σε δύο τοποθεσίες (≤5): λεκανοπέδιο της λίμνης Παμβώτιδας και λιμνοπούλα της Παραμυθιάς. Επιπλέον η έκταση του ενδιαιτήματός τους και η ποιότητά του διαρκώς υποβαθμίζονται και σήμερα. Με βάση τα ως άνω κατατάσσεται ως Κινδυνεύον (EN).
Δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για να στοιχειοθετήσουν τα κριτήρια C, D, E.
---------
Είναι ενδημικό της Ηπείρου. Καταλαμβάνει μια περιοχή κατοικίας 126.253m2 και έχει εντοπιστεί σε δύο περιοχές, που εντάσσονται στο δίκτυο Φύση 2000. (α) Λεκανοπέδιο της Λίμνης Παμβώτιδας Ιωαννίνων (3 θέσεις καταγραφής) και (β) Λιμνοπούλα Παραμυθιάς (1 θέση καταγραφής).
Συγκεκριμένα, έχει καταγραφεί περιμετρικά της λίμνης Παμβώτιδας σε δύο θέσεις. Θέση Α και θέση C (2004). Στη θέση B δεν υπάρχει πλέον (2007). Εντοπίζεται σε απόσταση 14 km νότια της λίμνης (θέση D) εντός του λεκανοπεδίου της λίμνης Παμβώτιδας. Τέλος, έχει καταγραφεί και 40 km ανατολικά της λίμνης Παμβώτιδας εντός της λιμνοπούλας της Παραμυθιάς (2004).
Ο συνολικός πληθυσμός του είδους υπολογίζεται σε 194.690 άτομα με βάση την εκτίμηση του πληθυσμιακού μεγέθους μέσω της μεθόδου των διαδρομών, από στοιχεία του 2004 . Συγκεκριμένα, για τα σημεία Α – Ε που διαφαίνονται στο χάρτη, ο πληθυσμός είναι ο εξής Α = 582, C=2664, D=159.305, E=32.138, Σύνολο = 195.469. Ο πληθυσμός Β= 779 εξαφανίστηκε (2007).
Το καταλληλότερο ενδιαίτημα του είδους είναι το 4.8.
Ενδιαιτεί σε υγρά λιβάδια, τα οποία είναι πλημμυρισμένα κατά τη διάρκεια του χειμώνα και υφίστανται ως ρηχές εκτάσεις ή ως υγρά λιβάδια. Το άνω ενδιαίτημα αποκαλύπτεται κατά τη διάρκεια του θέρους με τη μορφή υγρού λιβαδιού με υψηλή ποώδη βλάστηση. Τα ενδιαιτήματά του πιο αναλυτικά εντάσσονται στους εξής τύπους οικοτόπων. α) Οικότοπος 6420: Mediterranean tall humid herb grasslands of the Molinio-Holoschoenion), το οποίο ανήκει στο Παράρτημα Ι της Οδ 92/43 ΕΕ (θέσεις Α, C, D) και β) Οικότοπος 72 Α0: Red thickets of the Phragmito-Magnocaricetea (θέση Ε). Το είδος διαχειμάζει με την μορφή αυγού στα πλημμυρισμένα λιβάδια κατά τη διάρκεια του Χειμώνα. Εμφανίζεται την Άνοιξη και τα ενήλικα ώριμα άτομα εμφανίζονται αρχές του Καλοκαιριού (Ιούλιος). Παρουσιάζει πλήρη δραστηριότητα τροφοληψίας και αναπαραγωγής στα άνω ενδιαιτήματά του, με μέγιστο σημειωμένο πληθυσμιακό μέγεθος συνήθως το μήνα Αύγουστο ανάλογα με τις εκάστοτε καιρικές συνθήκες. Είναι ιδιαίτερα στενόοικο και εξαρτημένο πλήρως από την υγρασία και το ιδιαίτερο ενδιαίτημά του. Μετακινήσεις μεταξύ πληθυσμών θεωρούνται απίθανες.
Στην περιοχή της Λίμνης Παμβώτιδας των Ιωαννίνων το είδος κινδυνεύει κυρίως από:
Ανάπτυξη του οικιστικού ιστού επί των ενδιαιτημάτων του (1.4.2.), έργα για τη χερσαία μεταφορά (1.4.4.) και την τουριστική ανάπτυξη (1.4.3.). Συγκεκριμένα, παλαιότερα έγιναν εκτενείς αποξηράνσεις των υγρολιβαδικών εκτάσεων του λεκανοπεδίου. Σήμερα, αντί της αποκατάστασης των ενδιαιτημάτων του είδους όπως θα έπρεπε να συμβεί με τμήση ενός χωμάτινου προσωρινού αναχώματος περιμετρικά της λίμνης και επαναπλημμυρισμό των υγρών εκτάσεων – ενδιαιτημάτων του, γίνονται οι εξής υποβαθμιστικές δράσεις: (α) το ανάχωμα μονιμοποιείται με μόνιμα τεχνικά έργα (ποδηλατόδρομος και πεζόδρομος), (β) τα εξωτερικά του αναχώματος ενδιαιτήματα του είδους υποβαθμίζονται με παράνομες επιχωματώσεις, ρίψη σκουπιδιών κτλ (γ) οι εκτάσεις αυτές γίνονται ενέργειες ώστε να δομηθούν, ενώ κάποιες έχουν ήδη δομηθεί με αμφιβόλου νομιμότητας τρόπο. Οι άνω απειλές συμβαίνουν στο νότιο τμήμα της λίμνης Παμβώτιδας (C), όπου ένας πληθυσμός (Β) έχει ήδη εξαφανιστεί λόγω των ως άνω. Στο βόρειο τμήμα της λίμνης Παμβώτιδας (Α) δεν υπάρχουν τα άνω προβλήματα, ούτε προς το παρόν στην τοποθεσία D.
Στην περιοχή Λίμνη Λιμνοπούλας, το είδος απειλείται από έργα που έλαβαν χώρα το 2007 και το 2008, με στόχο την αποξήρανση των ενδιαιτημάτων του, πιθανόν για τη δημιουργία καλλιεργήσιμης γης (1.1.1.2). Η νομιμότητα των έργων εξετάζεται επί του παρόντος από ΜΚΠΟ (Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρία).
Τέλος το είδος έχει περιορισμένη εξάπλωση (9.9) και διασπορά (9.1), είναι απόλυτα εξαρτημένο από τον ειδικό εφήμερο τύπου πλημμυρισμένων λιβαδιών και απειλείται γενικά από ξηρασία (7.1) στα πλαίσια της τοπικής και παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής.
Δεν προστατεύεται.
Απαντάται σε δύο προστατευόμενες περιοχές Natura 2000.
(a) Λίμνη Ιωαννίνων. GR2130005. SCI/SPA, 2690.13 ha.
(β) Λίμνη Λιμνοπούλα. GR2120003. SCI, 579.5 ha.
Το τάξον δεν χρησιμοποιείται τοπικά, εθνικά ή διεθνώς.
KATI V., MANI P., VON HELVERSEN O., WILLEMSE F., ELSNER N., DIMOPOULOS P. 2006. “Human land use threatens endemic wetland species: the case study of Chorthippus lacustris (Orthoptera: Acrididae) in Epirus, Greece.” Journal of Insect Conservation. 10: 65-74.
4. Υγρότοποι (εσωτερικοί)
4.7. Μόνιμα τέλματα και λιμνούλες (pools) με γλυκό νερό [κάτω των 80 στρεμμάτων] = 2
4.8. Εποχιακά/περιοδικά τέλματα και λιμνούλες (pools) με γλυκό νερό, υγρά λιβάδια [κάτω των 80 στρεμμάτων] = 1