Chamaeleo chamaeleon

Kείμενο Κόκκινου Βιβλίου: 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ

Κατηγορία κινδύνου: 
1α. Επιστημονικό όνομα: 
Chamaeleo chamaeleon (Linnaeus, 1758)
1β. Συνώνυμα: 

----------

1γ. Ελληνικό κοινό όνομα: 
Κοινός Χαμαιλέοντας, Δρεπανούρα (Σάμος)
1δ. Αγγλικό κοινό όνομα: 
Common Chameleon
2α. Τάξη: 
Φολιδωτά
2β. Οικογένεια: 
Chamaeleonidae
3i. Εξάπλωση: 

Εξαπλώνεται στη Βόρεια Αφρική, τη Μέση Ανατολή, την ανατολική και νότια Τουρκία, την Ελλάδα, την Κύπρο, μέχρι τη νότια Αραβία, το Ιράκ και το Ιράν. Επίσης στη νότια Ισπανία και Πορτογαλία, τα Κανάρια Νησιά, τη Σικελία και τη Μάλτα.

Στην Ελλάδα δεν είναι ενδημικό και εξαπλώνεται στη Σάμο τη Χίο και την Κρήτη.

3α. Κατηγορία κινδύνου: 
Κινδυνεύοντα (EN)
3β. Κριτήρια: 
Β1a +B1b ii, iii
4. Αιτιολόγηση της αξιολόγησης: 

Στην Ελλάδα συναντάται μόνο στη Σάμο και τη Χίο ενώ η κατάσταση του στην Κρήτη παραμένει αδιευκρίνιστη. Η έκταση των δύο νησιών είναι 477 τετ. χλμ (Σάμος) και 841 τετ. χλμ (Χίος). Η πληθυσμιακή  πυκνότητα του είδους είναι μικρή, 2 άτομα ανά εκτάριο στη Σάμο ενώ στις άλλες περιοχές κατανομής του δεν έχει μελετηθεί.

Ο βιότοπός του, ιδιαίτερα στη Σάμο συνεχώς μειώνεται. Σημαντικότεροι λόγοι είναι οι πυρκαγιές, που  είναι αρκετά συχνό φαινόμενο στο νησί, η εντατικοποίηση των καλλιεργειών ενώ αρκετά ζώα σκοτώνονται στους δρόμους από αυτοκίνητα.

6. Πληθυσμιακές τάσεις: 
7. Ημερομηνία αξιολόγησης: 
3/3/2008
8α. Αξιολογητές: 
Μαρία Δημάκη
8β. Ελεγκτές: 
Μαρία Δημάκη, Γιάννης Ιωαννίδης
9. Αιτιολόγηση - 9α. Ταξινόμηση: 

Το 1997 διαπιστώθηκε η παρουσία του Αφρικανικού Χαμαιλέοντα Chamaeleo africanus Laurenti, 1768 στην περιοχή της Πελοποννήσου, ενώ μέχρι τότε επικρατούσε η άποψη ότι ο πληθυσμός αυτός ανήκε στο είδος Κοινός Χαμαιλέοντας Chamaeleo chamaeleon.

9β. Γεωγραφική εξάπλωση: 

Η περιοχή εξάπλωσης του είδους στην Ελλάδα περιλαμβάνει τη Σάμο, τη Χίο και την Κρήτη, αλλά στην πραγματικότητα το είδος δεν συναντάται σε ολόκληρη την επιφάνεια των νησιών αυτών,  αλλά μόνο στις περιοχές με  κατάλληλο ενδιαίτημα.

9γ. Πληθυσμός: 

Το μέγεθος πληθυσμού είναι 2 άτομα ανά εκτάριο. Υπάρχουν υποπληθυσμοί αλλά δε γνωρίζουμε τον αριθμό των τοποθεσιών.

Ποσοστό πληθυσμού στην Ελλάδα σε σχέση με τον παγκόσμιο: Δεν γνωρίζουμε τον παγκόσμιο πληθυσμό.

9δi. Ενδιαίτημα και οικολογία (κείμενο): 

4.3 Υγρότοποι με θαμνώδη βλάστηση
4.1 Ποτάμια/ Ρυάκια μόνιμης ροής
4.2 Ποτάμια/Ρυάκια παροδικής ροής
2.3 Θαμνώνες με αείφυλλα –σκληρόφυλλα (πρινώνες)
2.1 Φρύγανα
9.1 Καλλιέργειες (ελαιώνες)

9εi. Απειλές (κείμενο): 

1.4.2 Αστικές ζώνες , οικισμοί
1.4.3 Τουρισμός/αναψυχή
1.7 Πυρκαγιές
1.1.1 Γεωργικές καλλιέργειες
9.5 χαμηλές πυκνότητες
9.9 περιορισμένη εξάπλωση
10.6 θνησιμότητα στους δρόμους από αυτοκίνητα
3.6 Άλλη (παράνομη συλλογή από συλλέκτες)

Άλλη

3.6 παράνομη συλλογή από συλλέκτες

10.6 θνησιμότητα στους δρόμους από αυτοκίνητα

9στ. Kαθεστώς προστασίας: 

Προστατεύεται με βάση την ελληνική νομοθεσία (Π.Δ. 67/1981 Φ.Ε.Κ. 23/30.1.1981)
τη Σύμβαση της Βέρνης (Παράρτημα ΙΙ),
την Οδηγία 92/43 της Ε.΄Ενωσης (Παράρτημα ΙV)
τη Συνθήκη CITES (Παράρτημα ΙΙ)
Σπάνιο είδος στο Κόκκινο Βιβλίο των Απειλουμένων Σπονδυλοζώων της Ελλάδας.

9ζ. Χρήση: 

Χρησιμοποιείται ολόκληρο το ζώο σαν κατοικίδιο, τόσο στην τοπική όσο και σε διεθνή αγορά. Περισσότερο στη διεθνή.

Purpose/Type of Use.  13. Pets/display animals, horticulture. Includes animals used as pets and for display (e.g. in zoos, circuses); plants used for re-planting for ornamental purposes, including in private gardens and public display (e.g. in botanical gardens). Subsistence, National, International. 15. Sport hunting/specimen collecting. Includes collection and preservation of dead specimens for personal pleasure, e.g. not for research; collection of live specimens should be included under pets/display animals, horticulture. Subsistence, National, International. Probable. 

Primary forms removed from the wild. 1. Whole animal/plant. Removal of the whole individual from the wild population. = 0-25%.

Source of specimens in commercial trade. 1. Wild. Specimens taken from natural habitat, with no human intervention in terms of enhancing individual survival or production. = 100%.

Τάσεις στη συλλογή/συγκομιδή από το φυσικό τους περιβάλλον σε σχέση με το συνολικό πληθυσμό τα τελευταία 5 χρόνια = Άγνωστη

10. Βιβλιογραφία: 

Δημάκη, Μ. 2007. Οικολογία και φυσιολογία του χαμαιλέοντα (Chamaeleo sp.) στην Ελλάδα διδακτορική διατριβή)  Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών,  202 σελίδες.

Blasco, M. 1985. Introduccion al estudio de la biologia del camaleón común, Chamaeleo chamaeleon (L.) (Reptilia, Chamaeleonidae) de la Peninsula Iberica. Monografias I.CO.NA. 43: 5-14.

Hillenius, D. 1959. The differentaiation within the genus Chamaeleo Laurenti, 1768. Beaufortia. 89 (8): 1-92.

Hillenius, D. 1978. Notes on chameleons V. The chameleons of North Africa and adjacent countries, Chamaeleo chamaeleon (Linnaeus) (Sauria: Chamaeleonidae). Beaufortia. 345 (28):37-55.

Klaver, C.J. 1981. Chamaeleonidae- Chamaleons. Handbuch der Reptilien und Amphibien Europas. Band 1 Echsen (Sauria) I. Akademische Verlagsgesellschaft Wiesbden. pp. 217-238.

A. Ενδιαίτημα (Βαθμολογία: 1 = κύριο ενδιαίτημα, 2 = δευτερογενές ενδιαίτημα, 9 = πιθανά κατάλληλο ενδιαίτημα): 

2. Θαμνώνες

2.1. Φρύγανα = 2

2.3. Αείφυλλα – Σκληρόφυλλα (Πρινώνες) = 2

4. Υγρότοποι (εσωτερικοί)

4.1. Ποτάμια/Ρυάκια μόνιμης ροής [περιλαμβάνονται οι καταρράκτες] = 1

4.2. Ποτάμια/Ρυάκια παροδικής ροής = 1

4.3. Υγρότοποι με θαμνώδη βλάστηση = 1

8. Ακτές

8.3. Εκβολές ποταμών = 9

8.5. Περιοδικά κατακλυζόμενα έλη [περιλαμβάνει αλμυρόβαλτους] = 9

9. Τεχνητά – Χερσαία 

9.1. Καλλιέργειες (δημητριακά, ορυζώνες, κλπ) ελαιώνες = 2

9.3. Φυτείες = 9

10. Τεχνητά - υδρόβια

10.4. Τηγάνια αλυκών, αλυκές = 9

Thu, 2019-12-12 11:19 -- Anna
Scratchpads developed and conceived by (alphabetical): Ed Baker, Katherine Bouton Alice Heaton Dimitris Koureas, Laurence Livermore, Dave Roberts, Simon Rycroft, Ben Scott, Vince Smith