Pipistrellus hanaki
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ
Pipistrellus pipistrellus
Μέχρι στιγμής γνωρίζουμε ότι το είδος αυτό εξαπλώνεται στην Κυρηναϊκή (Λιβύη) (Benda et al. 2004, Hulva et. al 2004) και την Κρήτη Hulva et. al 2007). Το είδος αυτό αναφέρεται από 30 τοποθεσίες στην Κρήτη, από τα λασιθιώτικα όρη (Δίκτη) και μέχρι το δυτικό άκρο του νησιού (Hulva et. al 2007, Skiba 2007, Γεωργιακάκης, αδημοσίευτα στοιχεία). Καθώς πρόκειται για νεοανακαλυφθέν είδος, είναι πιθανόν η περιοχή εξάπλωσής του να είναι ευρύτερη και να υπερβαίνει τα όρια της Κρήτης.
Ένα μεγάλο ποσοστό τού παγκόσμιου πληθυσμού του είδους υπάρχει στην Κρήτη όπου απαντά και ως ενδημικό τάξο (εύρος κατανομής μικρότερο από 10.000 τ.χλμ). Η κατανομή του μάλλον κατακερματισμένη καθώς προτιμά ώριμα δάση και συστάδες Quercus και καστανιάς καθώς και υγροτόπους τα οποία είναι απειλούμενα ενδιαιτήματα του νησιού
Πρόσφατες μοριακές και μορφολογικές μελέτες (Benda et al. 2004, Hulva et al. 2004, Hulva et al. 2007) ανέδειξαν την ύπαρξη του Pipistrellus hanaki ως νέου είδους, οι πληθυσμοί του οποίου μέχρι πρότινος θεωρείτο ότι ανήκουν στο Pipistrellus pipistrellus. Επιπλέον, οι πληθυσμοί της Κρήτης διαφέρουν μορφολογικά και μοριακά από το τυπικό Pipistrellus hanaki, αποτελώντας ξεχωριστό τάξο (Benda, προσωπική επικοινωνία).
Στην Ελλάδα το είδος απαντάται μόνο στην Κρήτη.
Το είδος αυτό αναφέρεται από 30 θέσεις στην Κρήτη, από τα Λασιθιώτικα Βουνά (Δίκτη) και μέχρι το δυτικό άκρο του νησιού (Hulva et. al 2007, Skiba 2007, Γεωργιακάκης αδημοσίευτα στοιχεία). Καθώς πρόκειται για νεοανακαλυφθέν είδος, είναι πιθανόν η περιοχή εξάπλωσής του να είναι ευρύτερη και να υπερβαίνει τα όρια της Κρήτης. Η εξάρτηση του από ώριμα δάση δείχνει ότι η κατανομή του είναι μάλλον κερματισμένη, αν και έχει μεγάλες δυνατότητες μετακίνησης λόγω της πτητικής του ικανότητας.
Η οικολογία του είδους δεν έχει μελετηθεί επαρκώς, αλλά φαίνεται ότι στην Κρήτη εξαρτάται από τα ώριμα δάση και τις συστάδες, κυρίως Quercus και καστανιάς, αλλά και από τους υγρότοπους. Το φθινόπωρο συναθροίζεται σε σπήλαια σε περιοχές μεγάλου υψομέτρου, μαζί με άλλα είδη, όπου ενδεχομένως διαχειμάζει το χειμώνα.
Άγνωστες, εκτιμάται ότι η σημαντικότερη απειλή είναι η απώλεια ώριμων δασών με πολύ ηλικιωμένα δέντρα.
Προστατεύεται με τον Δασικό Κώδικα και το ΠΔ. 67/1981 "Περί προστασίας της αυτοφυούς χλωρίδος και της άγριας πανίδος και καθορισμού διαδικασίας συντονισμού και ελέγχου της ερεύνης επ’ αυτών". Περιλαμβάνεται στο παράρτημα IV της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21.5.1992 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας (με μεταγενέστερες τροποποιήσεις). Περιλαμβάνεται επίσης στο παράρτημα II της σύμβασης της Βέρνης στο παράρτημα ΙΙ της σύμβασης της Βόννης. Επίσης έχει αναφερθεί από Τόπους Κοινοτικής Σημασίας (περιοχές Natura 2000).
Το τάξον δεν χρησιμοποιείται τοπικά, εθνικά ή διεθνώς.
AULAGNIER, S. & PALMEIRIM, J. 2008. Pipistrellus hanaki. In: IUCN 2008. 2008 IUCN Red List of Threatened Species. <www.iucnredlist.org>. Downloaded on 01 October 2008.
BENDA P., HULVA P. & GAISLER J. 2004. Systematic status of African populations of Pipistrellus pipistrellus complex (Chiroptera: Vespertilionidae, with a description of a new species from Cyrenaica, Libya. Acta Chiropterol. 6: 193–217.
BENDA Π. Προσωπική επικοινωνία.
ΓΕΩΡΓΙΑΚΑΚΗΣ Π. Αδημοσίευτα στοιχεία.
HULVA P., HORACEK I., STRELKOV P. & BENDA P. 2004. Molecular architecture of Pipistrellus pipistrellus/Pipistrellus pygmaeus complex (Chiroptera: Vespertilionidae): further cryptic species and Mediterranean origin of the divergence. Molecular Phylogenetics and Evolution 32: 1023–1035.
HULVA, P., BENDA P., HANAK V., EVIN A. & HORACEK I.. 2007. New mitochondrial lineages within the Pipistrellus pipistrellus complex from Mediterranean Europe. Folia Zool. 56(4): 378–388.
SKIBA R. 2007. Zum vorkommen der fledermause in Krete (Griechenland). Nyctalus 12, 1: 52-60
1. Δάση
1.1. Εύκρατα Δάση = 1
4. Υγρότοποι (εσωτερικοί)
4.1. Ποτάμια/Ρυάκια μόνιμης ροής [περιλαμβάνονται οι καταρράκτες] = 1
4.2. Ποτάμια/Ρυάκια παροδικής ροής = 1
4.3. Υγρότοποι με θαμνώδη βλάστηση = 1
4.4. Τυρφώνες, Έλη, Βάλτοι, κλπ = 1
4.7. Μόνιμα τέλματα και λιμνούλες (pools) με γλυκό νερό [κάτω των 80 στρεμμάτων] = 1
4.8. Εποχιακά/περιοδικά τέλματα και λιμνούλες (pools) με γλυκό νερό, υγρά λιβάδια [κάτω των 80 στρεμμάτων] = 1
6. Σπήλαια και υπόγεια ενδιαιτήματα (χερσαία)
6.1. Σπήλαια 1
12. Άλλο = 1
Άλλο
12. Δάση Quercus, καλλιέργειες καστανιάς