Cygnus olor
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ
-------------
Είδος της Παλαιαρκτικής, έχει εισαχθεί και στην Β. Αμερική.
Στην Ελλάδα αναπαράγεται πολύ τοπικά, κυρίως στην Β. Ελλάδα. Τον χειμώνα έχει ευρύτερη κατανομή και πάλι όμως κυρίως στην Μακεδονία, στην Θράκη και στην Στ. Ελλάδα.
Παρά τον μικρό αναπαραγόμενο στην Ελλάδα πληθυσμό, διατηρεί μεγάλο και με αυξητικές τάσεις, διαχειμάζοντα πληθυσμό. Δεν αντιμετωπίζει απειλές.
-------------
Μέχρι τον 19ο αι, φώλιαζε σε αρκετούς υγροτόπους ακόμη και στην νότια Ελλάδα (Βοιωτία, Ακαρνανία, Εύβοια κλπ.), αλλά στα μέσα του 20ου αι. αναφέρεται ως αναπαραγόμενο μόνον στην Λ. Δοϊράνη. Στα τέλη της δεκαετίας του ’60 αρκετά άτομα εισήχθησαν από την Ολλανδία στην Λ. Άγρα και Λ. Καστοριάς (Handrinos & Akriotis, 1997).
Το πιο κοινό από τα τρία είδη κύκνων που διαχειμάζουν στην Ελλαδα, κυρίως όμως στους υγρότοπους της Θράκης,της Μακεδονίας και της ΣΤ. Ελλάδος και μόνον σε περιόδους βαρυχειμωνιάς αρκετά άτομα φτάνουν νοτιότερα, σπανιότερα δε μέχρι την Κρήτη ή σε άλλα νησιά του Αιγαίου.
Ο συνολικός αναπαραγόμενος πληθυσμός στην Ελλάδα σήμερα εκτιμάται σε <40 ζευγ.με αυξητικές τάσεις. Ο κύριος όγκος του πληθυσμού αυτού φωλιάζει στην Δυτική Μακεδονία και κυρίως στην Λ. Καστοριάς στις Πρέσπες και στην Λ. Άγρα. Λίγα, μεμονωμένα ζευγάρια φωλιάζουν, περιστασιακά, και αλλού.
Πολύ πιο πολυάριθμο τον χειμώνα και πάλι όμως ο κύριος όγκος του πληθυσμού συγκεντρώνεται στην Θράκη (κυρίως στο Δέλτα Έβρου), στην Μακεδονία και στην Στ. Ελλάδα. Εμφανίζει αυξητικές τάσεις. Μέσος όρος ΜΕΚΥΠ (1996-2005) 3239 άτομα και μέγιστες καταμετρήσεις στην Ελλάδα 11000 άτομα (Δέλτα Έβρου, 14-1-2007) και 5070 άτομα (Δέλτα Έβρου, 14-1-2003). Το Δέλτα Έβρου, οι λιμνοθάλασσες της Ροδόπης, το Πόρτο Λάγος και το Μεσολόγγι φιλοξενούν το 86% του διαχειμάζοντος στην Ελλάδα πληθυσμού, ο οποίος ανέρχεται στο 7% του περιφερειακού πληθυσμού της Μαύρης Θάλασσας / Ανατολικής Μεσογείου.
Φωλιάζει σχεδόν αποκλειστικά σε υγρότοπους γλυκού νερού, με καλαμιώνες και άλλη πυκνή υδροχαρή βλάστηση, αλλά τον χειμώνα απαντάται κυρίως σε λιμνοθάλασσες πλούσιες σε Ruppia, με την οποία κυρίως τρέφεται. Σε περιόδους βαρυχειμωνιάς πολλά άτομα μετακινούνται νοτιότερα ή σε άλλους γειτονικούς υγρότοπους, ενώ αρκετά άτομα, κυρίως νεαρά, παραμένουν στην Ελλάδα όλο τον χρόνο, χωρίς όμως να αναπαράγονται.
Δεν απειλείται, αλλά είναι ευάλωτο στις παγωνιές και τότε πολλά άτομα, κυρίως νεαρά, πεθαίνουν από ασιτία, παράσιτα κλπ. Σε τέτοιες περιπτώσεις, ενοχλείται πολύ από την κυνηγετική δραστηριότητα, ενώ πολλά πουλιά πυροβολούνται από άγνοια ή κατά λάθος, ιδιαίτερα σε περιοχές όπου το είδος εμφανίζεται περιστασιακά (σε νησιά κ.α.). Kινδυνεύει επίσης από μολυβδίαση, ενώ, πρόσφατα, από την γρίπη των πτηνών.
Άλλη
Πρόσφατα, κατεγράφησαν για το είδος στην Ελλάδα (και αλλού) περιστατικά γρίπης των πτηνών.
Οδηγία 79/409/ΕΟΚ, Παρ. ΙΙ/2
Σύμβαση Βέρνης, Παρ. ΙΙΙ
Σύμβαση Βόννης, Παρ.ΙΙ
Ο κύριος όγκος του αναπαραγόμενου και του διαχειμάζοντος πληθυσμού απαντάται εντός του δικτύου των περιοχών ΖΕΠ/ Natura 2000.
-----------
----------
4. Υγρότοποι (εσωτερικοί)
4.1. Ποτάμια/Ρυάκια μόνιμης ροής [περιλαμβάνονται οι καταρράκτες] = 1
4.3. Υγρότοποι με θαμνώδη βλάστηση = 1
4.4. Τυρφώνες, Έλη, Βάλτοι, κλπ = 1
4.5. Λίμνες γλυκού νερού [άνω των 80 στρεμμάτων] = 1
4.14. Μόνιμες αλμυρές, υφάλμυρες ή αλκαλικές λίμνες = 1
7. Θαλάσσια
7.2. Ρηχά νερά [συνήθως με βάθος μικρότερο των 6μ στην άμπωτη, περιλαμβάνει κόλπους και στενά] = 2
8. Ακτές
8.3. Εκβολές ποταμών = 2
8.5. Περιοδικά κατακλυζόμενα έλη [περιλαμβάνει αλμυρόβαλτους] = 1
8.6. Παράκτιες υφάλμυρες/αλμυρές λιμνοθάλασσες με τουλάχιστον μια ένωση με τη θάλασσα = 1
8.7. Παράκτιες λιμνοθάλασσες γλυκού νερού και λιμνοθάλασσες γλυκού νερού σε δέλτα = 1
10. Τεχνητά - υδρόβια
10.1. Ταμιευτήρες νερού (άνω των 80 στρεμμάτων) = 1
10.4. Τηγάνια αλυκών, αλυκές = 2