Gyps fulvus

Taxonomic name: 
Kείμενο Κόκκινου Βιβλίου: 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΒΙΒΛΙΟ

Κατηγορία κινδύνου: 
1α. Επιστημονικό όνομα: 
Gyps fulvus (Hablitz, 1783)
1β. Συνώνυμα: 

----------

1γ. Ελληνικό κοινό όνομα: 
Όρνιο. Τοπικά: Γύπας (Στερεά), Κανναβός, Σκάρα (Κρήτη), Σκανιάς (Νάξος)
1δ. Αγγλικό κοινό όνομα: 
Griffon vulture
2α. Τάξη: 
Accipitriformes
2β. Οικογένεια: 
Accipitridae
3i. Εξάπλωση: 

Διακρίνονται δύο υποείδη (τα οποία σχετικά πρόσφατα θεωρούνται διαφορετικά είδη). Το κυρίαρχο υποείδος Gyps fulvus fulvus παρουσιάζει σχεδόν ενιαία κατανομή από την ευρύτερη περιοχή της Μεσόγειου, νότια Ευρώπη, Βαλκάνια, βόρειος Αφρική, τον Καύκασο μέχρι τα νότια Ουράλια, τη Μέση Ανατολή και την κεντρική Ασία φτάνοντας μέχρι την Μογγολία και την Κίνα. Το υποείδος Gyps fulvus fulvescens εξαπλώνεται στο Αφγανιστάν, το Κασμίρ (Πακιστάν-Ινδία), τις νότιες παρυφές των Ιμαλαΐων και τη νοτιοανατολική Ασία. Στην ευρύτερη περιοχή της Ευρώπης η κατανομή του είδους περιλαμβάνει τις χώρες της Μεσογείου (Ιβηρική, Γαλλία, Ιταλία συμπεριλαμβανομένης της Σαρδηνίας, τα Βαλκάνια, τις χώρες της Μαύρης θάλασσας δηλ. Ρωσία, Ουκρανία και τις χώρες του Καυκάσου (Αρμενία, Γεωργία, Αζερμπαϊτζάν). Στην Ελλάδα ήταν κοινό μέχρι τα μέσα του 1980 σε όλη την ηπειρωτική χώρα και ορισμένα νησιά του Ιονίου, των Κυκλάδων καθώς και την Κρήτη. Σήμερα το είδος περιορίζεται στην δυτική Ελλάδα (Ήπειρο, Αιτωλοακαρνανία), την Θράκη, τις Κυκλάδες (Νάξο, Ηρακλειά) και την Κρήτη.

3ii. Χάρτης εξάπλωσης: 
3α. Κατηγορία κινδύνου: 
Τρωτά (VU) (EN on evaluation sheet)
3β. Κριτήρια: 
D1 (C1 on evaluation sheet)
4. Αιτιολόγηση της αξιολόγησης: 

Ο πληθυσμός του είδους υπολογίζεται σε 170-200 ζευγάρια όπου 25-30 ενδημούν στην ηπειρωτική χώρα (90-110 άτομα) και 150-160 (370-450 άτομα) στα νησιά. Πολλά νεαρά άτομα παρατηρούνται σε δυτική Ελλάδα και Θράκη προερχόμενα από άλλες Βαλκανικές χώρες.

C1: Ο πληθυσμός του είδους είναι μικρότερος από 2500 ώριμα άτομα και εκτιμάται ότι θα υπάρξει συνεχιζόμενη μείωση του πληθυσμού μεγαλύτερη από 20% τα επόμενα 32 χρόνια (2 γενιές).

6. Πληθυσμιακές τάσεις: 
7. Ημερομηνία αξιολόγησης: 
20/7/2008
8α. Αξιολογητές: 
Ξηρουχάκης Σταύρος
8β. Ελεγκτές: 
Ξηρουχάκης Σταύρος, Χανδρινός Γιώργος.
9. Αιτιολόγηση - 9α. Ταξινόμηση: 

-------------

9β. Γεωγραφική εξάπλωση: 

Θράκη, Ήπειρος, Αιτωλοακαρνανία, Νάξος και Κρήτη. Στην Κρήτη η κατανομή του καταλαμβάνει 7000 km2 (85% του νησιού) εκ των τα 5500 km2 (67%) αποτελούν το βιότοπο φωλιάσματος και  τροφοληψίας.

9γ. Πληθυσμός: 

170-200 ζευγάρια (max 600 άτομα).

9δi. Ενδιαίτημα και οικολογία (κείμενο): 

Το Όρνιο συναντάται σε ανοιχτές εκτάσεις με χαμηλή βλάστηση και βραχώδεις ημιορεινές περιοχές (2.1, 2.3, 3.4.2, 3.4.5, 5). Τρέφεται αποκλειστικά με νεκρά ζώα και εξαρτάται από την νομαδική κτηνοτροφία.

9εi. Απειλές (κείμενο): 

Απειλείται από την χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων, την λαθροθηρία και τις αλλαγές χρήσεων γης.

9στ. Kαθεστώς προστασίας: 

Το Όρνιο, περιλαμβάνεται στα αυστηρά προστατευόμενα είδη
• του Παραρτήματος Ι της Κοινοτικής Οδηγίας 79/409/ΕΟΚ «περί της διατήρησης των
άγριων πτηνών»,
• του Παραρτήματος ΙΙ (είδη πανίδας υπό αυστηρή προστασία) της Διεθνούς Σύμβασης για
τη διατήρηση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος της Ευρώπης (Σύμβαση
Βέρνης), όπως αυτή κυρώθηκε με το Ν. 1335/83.
• στο Παράρτημα ΙΙ της Διεθνούς Σύμβασης για τη διατήρηση των Μεταναστευτικών
ειδών άγριων ζώων (Σύμβαση Βόννης).
• του παραρτήματος της Υπουργικής Απόφασης 414985/1985 του Υπουργείου Γεωργίας.
• στα είδη με δυσμενές καθεστώς διατήρησης στην Ευρώπη (SPEC 3: Είδη μη
συγκεντρωμένα στην Ευρώπη, αλλά με δυσμενές καθεστώς διατήρησης), σύμφωνα με
την έκδοση του BirdLife International “Birds in Europe: their conservaton status”
(Tucker and Heath 1994).
• στα V: Τρωτά είδη στο Κόκκινο Βιβλίο των απειλούμενων Σπονδυλόζωων της Ελλάδας
(Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία & Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία 1992).

9ζ. Χρήση: 

Στην Κρήτη μέχρι την δεκαετία του 1970 χρησιμοποιούσαν τα πρωτεύοντα στην κατασκευή πεννών για λαούτα.

10. Βιβλιογραφία: 

BIRDLIFE INTERNATIONAL, 2004. Birds in Europe: population estimates, trends and conservation status. BirdLife Conservation series No. 12. BirdLife International. Cambridge.

BOURDAKIS, S. ALIVIZATOS, H., AZMANIS, P., HALLMANN, B., PANAYOTOPOULOU, M., PAPAKONSTANTINOU, C., PROBONAS, N. ROUSOPOULOS, Y. SKARTSI, D., STARA, K. TSIAKIRIS, R. & XIROUCHAKIS, S. 2004. The situation of Griffon Vulture in Greece. In: The Eurasian Griffon Vulture (Gyps fulvus) in Europe and the Mediterranean. Status report and Action plan. L. Slotta-Bachmayr, R. Bögel, C.A. Camina (Eds.): 48-56. EGVWG.

CRAMP, S AND SIMMON, K.E.L. 1980. (Ed.) The birds of Western Palearctic. Oxford University Press, Vol.II.

GLUTZ VON BLOTZHEIM, U., BAUER, K.M. & BEZZEL, E. 1971. Handuch Der Voegel Mitteleuropas. Vol. 4. Falconiformes. Akademische Verlagsgesellschaft. Frankfurt am Main.

HANDRINOS, G. 1985. The status of vultures in Greece. In: Conservation Studies of Raptors. I. Newton & R. Chancellor (Eds.):  103-115. ICBP Technical Publication No 5. ICBP. Cambridge.

TUCKER, G.M. & HEATH, M.F. 1994. Birds in Europe: their conservation status. BirdLife Conservation Series no 3. BirdLife International. Cambridge.

VAGLIANO, C. 1981. Contribution au statut de rapaces diurnes et nocturnes nicheurs en Crète. In: Rapaces Méditerranéens. Annales du CROP. 1. Cheylan, G. (Ed.): 14-16. Aix En Provence.

XIROUCHAKIS, S.M & R. TSIAKIRIS 2008. Status and population trends of vultures in Greece. In: Donázar, J.A. & Margalida, A. (Eds): Vulture conservation and carcass management (In press).

XIROUCHAKIS, S.M. & MYLONAS, M. 2005. Status and structure of the Griffon Vulture (Gyps fulvus) population in Crete. European Journal of Wildlife Research, 51: 223-231

A. Ενδιαίτημα (Βαθμολογία: 1 = κύριο ενδιαίτημα, 2 = δευτερογενές ενδιαίτημα, 9 = πιθανά κατάλληλο ενδιαίτημα): 

2. Θαμνώνες

2.1. Φρύγανα = 1

2.3. Αείφυλλα – Σκληρόφυλλα (Πρινώνες) = 2

3. Λιβάδια

3.1 Εύκρατα λιβάδια

3.1.2. Υπαλπικά και αλπικά λιβάδια = 1

3.1.5. Χέρσα εδάφη = 1

5. Βραχώδεις περιοχές [π.χ. γκρεμοί, κορυφές βουνών] = 1

Mon, 2020-07-27 13:23 -- Anna
Scratchpads developed and conceived by (alphabetical): Ed Baker, Katherine Bouton Alice Heaton Dimitris Koureas, Laurence Livermore, Dave Roberts, Simon Rycroft, Ben Scott, Vince Smith